Tại sao Đông Nam Á là “cái nôi” của nền văn minh lúa nước?

Đông Nam Á được gọi là "cái nôi" của nền văn minh lúa nước vì vùng đất này có điều kiện tự nhiên rất thích hợp cho sự phát triển của cây lúa nước và nhiều loại cây trồng khác. Vùng Đông Nam Á nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, có lượng mưa lớn, đồng thời nằm án ngữ trên con đường hàng hải nối liền giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương. Do vị trí địa lý đặc biệt này, Đông Nam Á vẫn được coi là cầu nối giữa Trung Quốc, Nhật Bản với Ấn Độ, Tây Á và Địa Trung Hải.

Nền văn minh lúa nước đã chi phối một cách toàn diện và rõ nét đến văn hóa Đông Nam Á. Sự sống định cư trồng lúa ở đồng bằng ven sông đòi hỏi con người phải đoàn kết, tập hợp nhau lại làm thủy lợi, và đây là một trong những nhân tố thúc đẩy sự ra đời của các nhà nước ở Đông Nam Á. Hoạt động sản xuất nông nghiệp trồng lúa nước đã chi phối rất sâu sắc đến tín ngưỡng của Đông Nam Á, góp phần hình thành nên các tín ngưỡng: phồn thực, sùng bái tự nhiên, cầu mưa, lễ cơm mới, cày ruộng tịch điền... Nông nghiệp còn chi phối rất sâu sắc đến văn học - nghệ thuật, từ truyền thuyết, lễ hội, phong tục tập quán đến âm nhạc nghệ thuật, kể cả múa hát.

Vì vậy, từ những truyện thần thoại đến lễ hội, từ phong tục tập quán đến âm nhạc nghệ thuật, đều ít nhiều chịu ảnh hưởng và phản ánh đời sống của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước. Điều này đã tạo nên một nền văn minh lúa nước đặc trưng và phong phú, đồng thời góp phần tạo nên tính thống nhất của cư dân toàn vùng Đông Nam Á.