Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, "Truyện Kiều" của Nguyễn Du là tác phẩm nổi tiếng và được yêu thích nhất. Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" nằm ở phần thứ hai của câu chuyện, sau khi Kiều bị Mã Giám Sinh lừa gạt và bán vào lầu xanh. Đoạn trích này miêu tả tâm trạng đau khổ, cô đơn và tuyệt vọng của Thúy Kiều trong những ngày đầu tiên ở lầu Ngưng Bích.
Mở đầu đoạn trích, Nguyễn Du sử dụng hình ảnh thiên nhiên để thể hiện tâm trạng của Thúy Kiều. Lầu Ngưng Bích là nơi cao vút, nhìn xuống bốn bề mênh mông, hoang sơ. Cảnh vật ở đây rất đẹp nhưng cũng rất buồn. Những ngọn núi xa xa, những cánh rừng rậm rạp, những con sông uốn lượn... tất cả tạo nên một khung cảnh hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất cô đơn, lạnh lẽo.
Thúy Kiều đứng trên lầu Ngưng Bích, ngắm nhìn cảnh vật xung quanh mà lòng nàng tràn đầy nỗi buồn. Nàng nhớ về quê hương, gia đình, bạn bè, những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Nàng cũng nhớ về Kim Trọng - người yêu của nàng, người đã cùng nàng thề nguyện trọn đời bên nhau. Nhưng giờ đây, nàng phải sống trong cảnh cô đơn, lẻ loi, không biết bao giờ mới được gặp lại người yêu.
Nỗi buồn của Thúy Kiều càng thêm sâu sắc khi nàng nghĩ đến số phận của mình. Nàng tự hỏi tại sao mình lại phải chịu đựng cảnh ngộ này. Nàng cảm thấy bất lực trước cuộc đời đầy biến động, bất công. Nỗi buồn của Thúy Kiều được thể hiện qua những từ ngữ giàu tính biểu cảm. Nàng dùng những từ ngữ như "buồn", "cô đơn", "lẻ loi", "hoang sơ", "mênh mông"... để diễn tả tâm trạng của mình. Những từ ngữ này đã góp phần làm cho đoạn trích trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.
Ngoài việc sử dụng hình ảnh thiên nhiên và ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, Nguyễn Du còn sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật khác để thể hiện tâm trạng của Thúy Kiều. Ông sử dụng phép đối lập giữa cảnh vật và tâm trạng nhân vật, phép ẩn dụ, phép so sánh,... để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho đoạn trích.
Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" là một trong những đoạn trích hay nhất của Truyện Kiều. Nó đã thể hiện thành công tâm trạng đau khổ, cô đơn và tuyệt vọng của Thúy Kiều trong những ngày đầu tiên ở lầu Ngưng Bích. Đồng thời, nó cũng thể hiện tài năng nghệ thuật xuất sắc của Nguyễn Du.