Việt Nam là một đất nước có bề dày về lịch sử, văn hóa. Trải qua hàng nghìn năm phong kiến, đến nay vẫn còn lưu giữ được nhiều nét đẹp truyền thống của dân tộc. Một trong số đó phải kể đến tà áo dài - trang phục truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.
Áo dài ra đời từ rất lâu, vào khoảng năm 1744 dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát. Khi ấy, để phân biệt trang phục với người Trung Quốc và Pháp, chúa đã ban hành sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân chúng. Trong sắc dụ này, chúa quy định rõ ràng về kiểu dáng, màu sắc, họa tiết trên trang phục. Áo dài gồm cả quần, áo che kín thân người từ cổ đến chân. Cổ áo cao khoảng 2 cm, tay may liền thân áo. Phần áo được may vừa vặn với thân hình. Quần áo rộng, ống rộng, chiều rộng gấp đôi chiều dài. Màu chủ đạo là năm màu: đen, xanh rêu, xanh dương, vàng chanh, đỏ. Sau khi ra đời, chiếc áo dài đầu tiên này trở thành mẫu chung cho các loại áo dài sau này.
Theo thời gian, áo dài dần thay đổi và hoàn thiện hơn. Đến đầu thế kỉ XX, áo dài Việt Nam lần nữa thay đổi theo hướng Tây hóa. Dáng người lúc này cân đối hơn nên váy được thu gọn lại và dài chấm gót. Tuy nhiên, hai cánh tay không còn ôm sát mà thả tự do khiến bộ trang phục thêm phần thướt tha, uyển chuyển.
Đến những năm 30 của thế kỉ XX, áo dài được cách tân thành áo dài vai Bằng. Kiểu áo này chỉ khác ở chỗ vai áo may rập ràng chứ không ôm sát như trước. Tay áo cũng được thiết kế phồng lên trông rất độc đáo.
Năm 1934, nhà may Cát Tường cho ra đời kiểu áo dài Lemur. Đây là sự kết hợp giữa áo dài truyền thống và lối may của người Pháp. Áo dài Lemur có nhiều điểm mới lạ so với những kiểu áo trước đây. Thân áo gồm 4 thân trước, 2 thân sau; tay áo dài thon, viền ôm sát cánh tay; cổ áo khoét tròn.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, áo dài Lemur được cải tiến thành áo dài Le Mor. Điểm đặc trưng của áo dài Le Mor là cổ áo mở rộng, có khuy cài bên nách phải.
Từ thập niên 60 đến nay, áo dài không ngừng biến đổi nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp vốn có. Ngày nay, áo dài được cách điệu với nhiều kiểu dáng, màu sắc khác nhau. Có thể kể đến áo dài Lê Phổ, áo dài Minh Hạnh...
Chất liệu làm nên áo dài cũng đa dạng hơn. Người ta dùng vải nhung, lụa, gấm, tơ tằm... để may áo dài. Các họa tiết trên áo dài cũng ngày càng tinh tế, bắt mắt hơn.
Ngày nay, áo dài thường được mặc vào dịp lễ tết, cưới hỏi hoặc các buổi trình diễn, thi nhan sắc. Áo dài giúp tôn lên vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam.
Có thể nói, áo dài là biểu tượng cho vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam. Chiếc áo dài đã góp phần tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam.