bài 1: Bài thơ "Nhớ" của Phạm Tiến Duật là một bức tranh tâm trạng đầy cảm xúc về tình yêu quê hương và lòng trung thành với đất nước. Tác phẩm này được viết trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam, khi nhà thơ đang phục vụ trong quân đội và trải qua những khó khăn và gian khổ trên đường hành quân.
Bài thơ bắt đầu bằng việc miêu tả cảnh vật thiên nhiên tươi đẹp của quê hương, như ánh trăng sáng rực rỡ trên bầu trời đêm hay dòng sông êm đềm chảy trôi. Những hình ảnh này tạo nên một khung cảnh yên bình và thanh thản, nhưng cũng ẩn chứa sự cô đơn và nỗi nhớ da diết đối với người thân yêu và quê hương xa xôi.
Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc để diễn đạt những suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của nó. Ông nhấn mạnh vào giá trị của tình yêu, lòng trung thành và tinh thần kiên cường trong mọi hoàn cảnh. Bài thơ kết thúc bằng lời khẳng định rằng dù có bao nhiêu khó khăn và thử thách, tình yêu và niềm tin vẫn luôn tồn tại và sẽ mãi mãi gắn bó với nhau.
Tổng quan lại, bài thơ "Nhớ" của Phạm Tiến Duật mang đến cho độc giả một thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương, lòng trung thành và sức mạnh tinh thần con người trong bối cảnh chiến tranh. Nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc giữ vững niềm tin và hy vọng trong mọi hoàn cảnh.
câu 1: Thể thơ: lục bát
câu 2: Những câu thơ thể hiện nỗi nhớ của tác giả: "Nhớ sao lớp học i tờ/ Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan/ Nhớ sao ngày tháng cơ quan/ Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo".
câu 3: Trong bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ", nhà thơ Thanh Hải đã sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ một cách tinh tế, góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho tác phẩm. Điệp ngữ "mùa xuân" được lặp lại nhiều lần xuyên suốt bài thơ, không chỉ là sự lặp lại về mặt ngôn ngữ mà còn mang ý nghĩa sâu sắc:
- Nhấn mạnh chủ đề chính: Điệp ngữ "mùa xuân" nhấn mạnh chủ đề chính của bài thơ là ca ngợi vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng cống hiến của con người.
- Tạo nhịp điệu, âm hưởng: Sự lặp lại của điệp ngữ "mùa xuân" tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng, du dương, gợi cảm giác thanh bình, tươi vui, tràn đầy sức sống.
- Gợi liên tưởng: Điệp ngữ "mùa xuân" gợi lên những hình ảnh đẹp đẽ, rực rỡ của mùa xuân như hoa lá, chim chóc, nắng ấm,... Đồng thời, nó cũng gợi lên những suy nghĩ, cảm xúc về tuổi trẻ, về cuộc đời, về ước mơ, hoài bão của con người.
- Thể hiện tâm trạng, tình cảm: Điệp ngữ "mùa xuân" thể hiện tâm trạng say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân, đồng thời cũng thể hiện niềm tin yêu cuộc sống, khát vọng cống hiến của nhà thơ.
Bên cạnh đó, việc kết hợp điệp ngữ với các biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, nhân hóa, so sánh... càng làm tăng thêm giá trị biểu đạt cho bài thơ. Ví dụ, câu thơ "Mùa xuân người cầm súng/ Lộc giắt đầy trên lưng" sử dụng điệp ngữ "mùa xuân" kết hợp với ẩn dụ "lộc" (chỉ sức sống, sự phát triển) và nhân hóa "người cầm súng" (chỉ người lính), tạo nên hình ảnh đẹp, giàu ý nghĩa về mùa xuân chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc.
Như vậy, điệp ngữ "mùa xuân" trong bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" không chỉ là một biện pháp tu từ đơn thuần mà còn là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên thành công về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Nó giúp nhà thơ Thanh Hải truyền tải thông điệp về lòng yêu nước, khát vọng cống hiến và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc Việt Nam.
câu 4: Tình cảm, thái độ của tác giả: yêu mến, trân trọng vẻ đẹp thiên nhiên, con người nơi đây; tự hào về truyền thống lịch sử dân tộc... Qua đó, ta thấy được tác giả là một người có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, giàu lòng trắc ẩn với quê hương, đất nước.
câu 5: Bài học: Trong cuộc sống, chúng ta cần phải biết yêu thương con người, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình. Bởi lẽ, khi biết chia sẻ, giúp đỡ mọi người thì chính bản thân cũng sẽ nhận lại được tình yêu thương của mọi người dành cho mình.
bài 2: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: "Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về. Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu" (Sang Thu- Hữu Thỉnh) : Đoạn trích trên sử dụng phương thức biểu đạt chính nào? A. Tự sự B. Miêu tả C. Biểu cảm D. Nghị luận : Từ láy có trong đoạn trích là từ nào? A. Chùng chình B. Vội vã C. Dềnh dàng D. Cả ba đáp án trên đều sai : Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong hai câu thơ sau? "Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu." A. Nhân hóa, so sánh B. Ẩn dụ, nhân hóa C. So sánh, nhân hóa D. Nhân hóa, hoán dụ : Dòng nào nêu đúng nội dung của khổ thơ trên? A. Bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa B. Cảm xúc của tác giả trước cảnh đất trời chuyển giao mùa C. Cảnh vật lúc giao mùa có nhiều điểm chung với con người khi bước vào ngưỡng cửa mới D. Tất cả các đáp án trên : Trong bốn khổ thơ đầu bài thơ "Sang thu", nhà thơ Hữu Thỉnh viết: "Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về. Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu." Anh/chị hãy chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau: "Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu." : Nêu chủ đề của đoạn thơ trên?