câu 1: Những trích dẫn được tác giả sử dụng trong văn bản là:
- Người xưa có câu nói rất hay: "Nước chảy không thôi, trục cửa không mọt."
- Nhà khoa học người Mĩ Franklin từng nói câu tương tự: "Thói lười biếng cũng giống như gỉ sắt, gây hại cho thân xác chúng ta hơn cả sự lao động vất vả. Chiếc chìa khoá thường xuyên dùng sẽ luôn sáng bóng".
câu 2: Những nguy hại của mưu cầu an nhàn là: bất luận ở hoàn cảnh nào, hễ ở trong trạng thái an nhàn, bất cứ lúc nào chúng ta cũng có khả năng bị nguy cơ xâm nhập, và chúng ta ngày càng trở nên an dật, yếu đuối, mất hết sức chống chọi.
câu 3: Câu sử dụng từ ngữ trang trọng, mang tính khách quan, không bộc lộ cảm xúc cá nhân.
câu 4: Câu văn khuyên nhủ mỗi người cần nỗ lực vươn lên, vượt qua khó khăn thử thách, không được phép bằng lòng với thực tại, bởi nếu đứng yên một chỗ, không cố gắng bứt phá thì chúng ta mãi giậm chân tại chỗ, thậm chí thụt lùi so với xã hội phát triển.
câu 5: Yêu cầu chung:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận xã hội để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục rõ ràng, đầy đủ; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
- Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng và phải có sức thuyết phục. Sau đây là một vài gợi ý:
Yêu cầu cụ thể:
* Giải thích:
- Nhàn cư: rảnh rỗi, thảnh thơi, không vướng bận chuyện gì.
- Bất thiện: không tốt đẹp, thậm chí xấu xa, ác độc.
- Câu tục ngữ: nhàn cư vi bất thiện muốn khuyên nhủ mọi người nếu có thời gian rảnh rỗi quá nhiều sẽ dễ nảy sinh thói hư tật xấu, thậm chí là hành động sai trái.
- Lối sống có mục tiêu, lí tưởng: là lối sống có ước mơ, hoài bão, có kế hoạch, phương hướng phấn đấu rõ ràng, cụ thể.
=> Sự gặp gỡ giữa câu tục ngữ: nhàn cư vi bất thiện và tư tưởng tác giả gửi trong văn bản trên: Khuyên nhủ mỗi người cần tránh lối sống nhàn cư, thay vào đó là lối sống có mục tiêu, lí tưởng.
* Bàn luận: Vì sao cần có lối sống có mục tiêu, lí tưởng?
- Có mục tiêu, lí tưởng sống giúp con người có được niềm tin, hi vọng vào tương lai tươi sáng. Từ đó, thôi thúc con người nỗ lực vươn lên, vượt qua khó khăn thử thách để đạt đến thành công.
- Người có mục tiêu, lí tưởng sống cao đẹp luôn nhận được sự yêu quý, trân trọng từ mọi người. Họ là tấm gương sáng để người khác noi theo.
- Ngược lại, người sống không có mục tiêu, lí tưởng sẽ rơi vào tình trạng chán nản, bi quan, thiếu niềm tin vào cuộc sống. Họ dễ dàng buông xuôi, đầu hàng số phận, dần trở nên tụt hậu so với mọi người.
* Bài học nhận thức và hành động:
- Cần xây dựng cho mình lí tưởng sống cao đẹp, tích cực.
- Không ngừng rèn luyện, trau dồi tri thức, đạo đức để hoàn thiện bản thân.
- Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, cộng đồng để phát triển toàn diện.