câu 1: Người kể chuyện trong đoạn trích: nhân vật "tôi".
câu 2: Biện pháp tu từ: so sánh "cái bụng con dâu vẫn phẳng lì như con cá đét". Tác dụng: nhấn mạnh sự vô vọng của bà nội khi mong ngóng cháu đích tôn.
câu 3: - Điểm nhìn: + Người kể chuyện xưng "tôi" đứng ngoài quan sát toàn bộ sự việc diễn ra trong gia đình nhân vật "bố". + Nhân vật "mẹ": thể hiện nỗi đau đớn, xót xa khi chứng kiến cảnh tượng chồng mình bỏ rơi gia đình, tìm đến nơi khác. + Nhân vật "em sinh": thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên, vô tư của một đứa trẻ. - Tác dụng của việc thay đổi điểm nhìn: giúp người đọc có cái nhìn đa chiều về cuộc sống của gia đình nhân vật "bố", đồng thời khơi gợi sự đồng cảm, suy ngẫm về số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa.
câu 4: - Phẩm chất của nhân vật người mẹ được thể hiện trong đoạn trích: nhẫn nhịn, chịu đựng, hi sinh, cam chịu.
câu 5: 1. Yêu cầu về kĩ năng: - Biết cách viết bài văn nghị luận xã hội; vận dụng tốt các thao tác lập luận; bố cục rõ ràng, mạch lạc; dẫn chứng phù hợp; diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. 2. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau: a. Giải thích: Thông điệp là lời nhắn nhủ, chia sẻ kinh nghiệm sống hoặc truyền tải cảm xúc của tác giả gửi gắm tới độc giả. Trong đoạn trích, thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em là: "Hãy biết trân trọng tình thân gia đình". Vì: + Gia đình là nơi nuôi dưỡng tâm hồn mỗi con người, là chỗ dựa tinh thần vững chắc giúp ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. + Tình thân gia đình là sợi dây gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, tạo nên sự đoàn kết, yêu thương, đùm bọc lẫn nhau. + Khi biết trân trọng tình thân gia đình, ta sẽ biết yêu thương, quan tâm, chăm sóc cha mẹ, ông bà, anh chị em,... Từ đó, góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, ấm no. b. Bàn luận: - Tại sao phải biết trân trọng tình thân gia đình? + Cha mẹ, ông bà đã dành trọn tình yêu thương, sự hy sinh vô bờ bến cho con cháu. Họ là những người luôn sẵn sàng che chở, bảo vệ ta khỏi những khó khăn, nguy hiểm trong cuộc sống. + Anh chị em là những người cùng chung dòng máu, cùng chung một mái nhà, cùng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với nhau. + Trân trọng tình thân gia đình giúp ta có thêm động lực để cố gắng học tập, lao động, vươn lên trong cuộc sống. Đồng thời, giúp ta hoàn thiện nhân cách, trở thành người có ích cho xã hội. - Biểu hiện của việc trân trọng tình thân gia đình: + Luôn quan tâm, chăm sóc cha mẹ, ông bà, anh chị em bằng những hành động cụ thể. + Luôn lắng nghe, thấu hiểu và chia sẻ với cha mẹ, ông bà, anh chị em. + Luôn giữ gìn hòa khí, đoàn kết trong gia đình. - Ý nghĩa của việc trân trọng tình thân gia đình: + Giúp ta có một cuộc sống hạnh phúc, bình yên. + Giúp ta có một điểm tựa tinh thần vững chắc trong cuộc sống. + Giúp ta có thêm sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, thử thách. c. Liên hệ bản thân: - Em đã làm gì để thể hiện sự trân trọng tình thân gia đình? - Em rút ra bài học gì cho bản thân sau khi đọc đoạn trích?
câu 6: Trong đoạn trích "Đường đến chân trời" của Tạ Thanh Hải, hình ảnh người mẹ được khắc họa vô cùng sâu sắc và cảm động. Người mẹ ấy là một người phụ nữ tần tảo, chịu thương chịu khó, luôn hết lòng yêu thương và chăm sóc gia đình. Bà đã phải trải qua nhiều gian khổ, vất vả để nuôi dạy con cái trưởng thành. Khi chồng mất sớm, bà một mình gánh vác trách nhiệm nuôi con khôn lớn. Dù cuộc sống khó khăn, thiếu thốn đủ điều, bà vẫn cố gắng lo toan mọi việc, không để con cái phải chịu thiệt thòi. Không chỉ vậy, người mẹ trong đoạn trích còn là một người phụ nữ giàu tình yêu thương. Bà luôn dành cho con cái sự quan tâm, chăm sóc chu đáo. Khi biết con trai sa vào cờ bạc, bà đã tìm mọi cách để giúp đỡ con vượt qua khó khăn. Thậm chí, bà còn sẵn sàng hy sinh cả mạng sống của mình để bảo vệ con. Hình ảnh người mẹ trong đoạn trích đã gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc xót xa, thương cảm. Đó là một người phụ nữ đáng kính trọng, xứng đáng được trân trọng và yêu thương.