nhận xét về tình cảm, thái độ của chủ thể trữ tình trong bài thơ "Tiến sĩ giấy"

Nguyễn Minh Đức Nhận xét về tình cảm, thái độ của chủ thể trữ tình trong bài thơ "Tiến sĩ giấy"

Bài thơ "Tiến sĩ giấy" của Chế Lan Viên phản ánh một thái độ khá phê phán và sâu sắc của tác giả đối với xã hội và con người trong thời kỳ cũ, đặc biệt là trong việc đánh giá giá trị của học thức và danh vọng. Chủ thể trữ tình trong bài thơ không chỉ thể hiện sự bất mãn, đau buồn mà còn có sự phản kháng mạnh mẽ đối với những giá trị xã hội giả tạo.

1. Tình cảm phê phán đối với xã hội

Chủ thể trữ tình trong bài thơ bày tỏ sự bức xúc về hiện thực xã hội khi mà học vị, danh vọng trở thành những điều dễ dàng đạt được thông qua con đường vật chất, thay vì qua học thức thực sự. "Tiến sĩ giấy" là hình ảnh chỉ những người có bằng cấp nhưng không có thực tài, những kẻ sống giả dối. Câu thơ "Đường vào đời, chẳng biết chừng nào" cho thấy sự mơ hồ, khó khăn trong việc tìm kiếm một con đường chân chính trong xã hội.

2. Thái độ bi quan, thất vọng

Chủ thể trữ tình cũng thể hiện sự bi quan về giá trị của học thức trong xã hội đương thời. "Tiến sĩ giấy" có thể có bằng cấp, nhưng không có khả năng thực sự, điều này làm cho chủ thể cảm thấy thất vọng về một hệ thống giáo dục và xã hội mà ở đó, phẩm giá và trí tuệ không được trân trọng đúng mức. Chính vì vậy, những người như "Tiến sĩ giấy" chỉ mang danh mà không có thực lực.

3. Tình cảm thương xót, nuối tiếc

Dưới sự phê phán sắc bén, vẫn có một sự thương xót cho những con người có thực tài nhưng lại bị xã hội khinh miệt, không công nhận. Chủ thể trữ tình thể hiện sự tiếc nuối về một thời kỳ vàng son của tri thức, nơi mà học thức và nhân phẩm được coi trọng hơn danh lợi.

4. Thái độ phản kháng mạnh mẽ

Mặc dù bài thơ thể hiện sự thất vọng và bi quan về thực trạng xã hội, chủ thể trữ tình cũng thể hiện thái độ phản kháng mạnh mẽ. Tác giả không chấp nhận việc coi thường giá trị thực sự của con người và học thức. Bằng cách phê phán "Tiến sĩ giấy", chủ thể trữ tình lên án sự giả dối và mưu mô trong xã hội, đồng thời kêu gọi mọi người cần phải trân trọng giá trị đích thực của con người.

Kết luận

Tình cảm và thái độ của chủ thể trữ tình trong bài thơ "Tiến sĩ giấy" là sự phản kháng đối với một xã hội mà ở đó, giá trị của học thức và con người bị đánh mất. Qua đó, tác giả thể hiện một cái nhìn sâu sắc về sự thật ẩn sau những danh vọng bề ngoài, đồng thời lên án sự giả dối và bất công trong xã hội.