Đọc hiểu thơ Tặng Người Ăn Mày - Nguyễn Duy 1. Đối tượng trữ tình: Nhân vật "tôi". Thể thơ: Tự do. Cách gieo vần: Gieo vần chân. 2. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm. Cách gieo vần trong khổ thơ đầu tiên: Vần chân: "láy", "tay", "đây", "thêu", "nên", "người". 3. Gia đình người ăn mày được miêu tả qua những chi tiết sau: - Một người mẹ dẫn theo một đứa con nhỏ. - Đứa trẻ có đôi mắt đen láy, bàn tay run run chìa ra xin tiền. Điều này khiến nhân vật trữ tình băn khoăn, trăn trở vì: - Anh thấy thương xót cho hoàn cảnh khó khăn của gia đình người ăn mày. - Anh cũng cảm thấy day dứt khi không thể giúp đỡ họ. 4. Những từ ngữ tiêu biểu thể hiện nỗi đau đớn của nhân vật trữ tình: - "Tròn đen": Đôi mắt của đứa trẻ. - "Hai con mắt": Hình ảnh ẩn dụ cho sự ngây thơ, trong sáng của đứa trẻ. - "Mũi nọc ong độc địa": Sự tàn nhẫn, vô tâm của xã hội. Nỗi đau đớn của nhân vật trữ tình xuất phát từ việc anh không thể giúp đỡ gia đình người ăn mày. Anh cảm thấy mình bất lực trước hoàn cảnh khó khăn của họ. Đồng thời, anh cũng cảm thấy day dứt khi chứng kiến sự tàn nhẫn, vô tâm của xã hội. 5. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là sự đồng cảm, sẻ chia. Triết lý nhân sinh mà bài thơ mang đến là: Chúng ta cần phải yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, đặc biệt là những người nghèo khó, bất hạnh. Bài thơ đã thay đổi suy nghĩ, tình cảm, cách nhìn con người và cuộc sống của em bởi nó đã giúp em hiểu rằng: Cuộc sống vẫn còn nhiều mảnh đời bất hạnh, chúng ta cần phải biết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Em sẽ cố gắng học tập tốt hơn nữa để sau này có thể góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. 6. Đoạn văn tham khảo: Trong bài thơ "Tặng Người Ăn Mày", Nguyễn Duy đã sử dụng rất nhiều câu hỏi tu từ và hình ảnh tượng trưng/so sánh để tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao. Câu hỏi tu từ được sử dụng xuyên suốt bài thơ, nhằm khơi gợi sự suy ngẫm của người đọc về vấn đề được đặt ra. Ví dụ: "Ai làm ơn nuôi cháu nên người?", "Tôi giấu mặt vào giữa đám đông tay lần mãi cái hầu bao rỗng lép chả lẽ moi ra một nhúm ngôn từ đẹp trả vào cái lòng tay trũng như đồng chiêm đang ngửa lên?". Những câu hỏi này không chỉ đơn thuần là thắc mắc của nhân vật trữ tình mà còn là lời nhắc nhở, kêu gọi mọi người hãy quan tâm, giúp đỡ những người nghèo khó, bất hạnh. Bên cạnh đó, Nguyễn Duy còn sử dụng rất nhiều hình ảnh tượng trưng/so sánh để khắc họa chân dung người ăn mày. Ví dụ: "Bàn tay run run chìa ra đấy", "hai con mắt trẻ thơ thành hai con ong đất đào thịt chui vào ngực tôi". Những hình ảnh này vừa giàu sức gợi hình, gợi cảm, vừa thể hiện được sự đáng thương, tội nghiệp của người ăn mày. Nhờ sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa câu hỏi tu từ và hình ảnh tượng trưng/so sánh, bài thơ "Tặng Người Ăn Mày" đã truyền tải thông điệp ý nghĩa về lòng nhân ái, sự sẻ chia.