Phân tích bài thơ Bỡn Tri Phủ Xuân Trường

Hoàng Phạm

Bài thơ "Bỡn Tri Phủ Xuân Trường" của Nguyễn Bính là một tác phẩm sử dụng hình thức trào phúng để phản ánh xã hội phong kiến lúc bấy giờ, qua đó thể hiện thái độ chế giễu, châm biếm của tác giả đối với những kẻ quyền thế, có địa vị trong xã hội. Dưới đây là phân tích bài thơ từ các phương diện:

"Bỡn Tri Phủ Xuân Trường" là bài thơ trào phúng, trong đó tác giả Nguyễn Bính dùng hình thức bỡn cợt, chế nhạo để phản ánh những đặc điểm của quan lại trong xã hội phong kiến. Bài thơ này mang tính châm biếm, khôi hài và có phần mỉa mai, thể hiện sự mỉa mai đối với những quan chức, người có quyền lực, nhưng lại thiếu đi phẩm hạnh và lương tri.

Bài thơ được viết dưới hình thức đối thoại, trong đó tác giả mô tả một cuộc gặp gỡ, trò chuyện với Tri Phủ Xuân Trường (một quan chức địa phương). Các yếu tố trong bài thơ nhấn mạnh sự hống hách, kiêu ngạo, thiếu đạo đức của người quan này.

Tri Phủ Xuân Trường trong bài thơ là một hình mẫu quan lại của xã hội phong kiến, luôn tỏ ra quyền lực, coi thường dân chúng. Tuy nhiên, tác giả không miêu tả ông ta theo cách tôn trọng mà lại chế giễu, châm biếm về thái độ và cách hành xử của ông.

Tác giả sử dụng các phép đối để tạo ra sự đối lập giữa lời nói và hành động của Tri Phủ, qua đó làm nổi bật sự bất hợp lý và thái độ xấc láo của nhân vật này. Các cuộc đối thoại và tình huống bỡn cợt giữa người dân và quan lại cũng là một cách để tác giả bày tỏ sự phản kháng đối với những thói hư tật xấu của tầng lớp thống trị.

Tác giả sử dụng sự đối lập giữa vẻ ngoài quyền uy của quan lại và những hành động, lời nói thiếu chính đáng của họ để phê phán và mỉa mai.

Hình thức "bỡn cợt" là một phương pháp châm biếm rất đặc trưng trong văn học dân gian, qua đó thể hiện thái độ không đồng tình, phê phán mạnh mẽ đối với những người đang lạm dụng quyền lực. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ dân gian, gần gũi, nhưng lại thể hiện một thông điệp sắc bén, thâm thúy.

Tri Phủ Xuân Trường trong bài thơ không phải là một nhân vật hùng dũng, mạnh mẽ mà lại hiện lên như một người đáng bị chế giễu, khiến cho độc giả cảm thấy vừa buồn cười, vừa bức xúc trước thói hư tật xấu của ông ta.

Tác giả sử dụng hình thức bỡn cợt để phê phán những quan lại không có phẩm hạnh, không xứng đáng với chức vụ của mình. Qua đó, bài thơ phản ánh sự bất công và những nhược điểm trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện sự thiếu thốn nhân phẩm của một bộ phận quan lại.

: Bài thơ không chỉ nhằm gây cười mà còn khiến người đọc phải suy nghĩ về mối quan hệ giữa quyền lực và đạo đức, giữa việc cai trị và sự công bằng trong xã hội.

Bài thơ "Bỡn Tri Phủ Xuân Trường" của Nguyễn Bính là một tác phẩm trào phúng, chứa đựng sự chế giễu, mỉa mai đối với những kẻ quyền lực, phản ánh sự thiếu phẩm hạnh của tầng lớp quan lại trong xã hội phong kiến. Qua đó, tác giả không chỉ bày tỏ sự bất mãn với chế độ phong kiến mà còn thể hiện sự quan tâm đến những vấn đề đạo đức, công bằng xã hội.