phần:
: I. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC
1. Thể loại: Thơ Nôm Đường luật thất ngôn bát cú xen lục ngôn. 2. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm. 3. Bố cục: Gồm 4 phần: - Hai câu đề: Giới thiệu chung về cảnh ngày xuân. - Hai câu thực: Miêu tả cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh. - Hai câu luận: Tâm trạng chị em Thúy Kiều khi tan hội trở về. - Hai câu kết: Nỗi niềm lưu luyến trong tâm hồn nhà thơ. 4. Giá trị nghệ thuật: - Sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ, tượng trưng. - Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc. II. PHÂN TÍCH TÁC PHẨM 1. Cảnh ngày xuân (hai câu đề): - Thời gian: Buổi chiều thanh minh - Không gian: Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. + Hình ảnh cỏ non trải rộng tới chân trời là gam màu nền cho bức tranh xuân. + Trên cái nền xanh tươi ấy có những cánh hoa lê điểm xuyết làm tôn lên vẻ đẹp tinh khôi của mùa xuân. → Bức tranh thiên nhiên mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống. 2. Lễ hội mùa xuân (hai câu thực): - Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh: + Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay. + Những từ ngữ đặc tả: ngổn ngang, kéo lên gợi không khí nhộn nhịp, náo nhiệt của lễ hội. + Hình ảnh thoi vàng, vó rắc, tro tiền giấy bay gợi sự tưng bừng, rộn rã của lễ hội. ⇒ Lễ hội mùa xuân diễn ra thật tưng bừng, náo nhiệt. 3. Tâm trạng chị em Thúy Kiều khi tan hội trở về (hai câu luận): - Tác giả đã miêu tả tâm trạng nhân vật bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc. - Cảnh vật mang nỗi buồn man mác, bâng khuâng, tiếc nuối của con người. + Dòng nước uốn quanh: Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang. + Con đò dọc bến vắng khách sang sông. + Cánh én chao liệng giữa tầng không. + Màu sắc xanh của cỏ non trải rộng đến tận chân trời. + Hoa lê trắng điểm xuyết trên nền xanh tươi ấy. ⇒ Cảnh vật tuy đẹp nhưng tĩnh lặng, đượm buồn. Đó cũng là tâm trạng buồn thương, tiếc nuối của con người khi hội tan. 4. Nỗi niềm lưu luyến trong tâm hồn nhà thơ (hai câu kết): - Câu thơ sáu chữ ngắn gọn, súc tích, giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng. - Từ ngữ chọn lọc, tinh tế: tà tà, thanh thanh, nao nao... - Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc: Nắng nhanh nhả cầu, bóng ngả về tây. - Nghệ thuật đảo ngữ: gợi dòng thời gian trôi nhanh, khoảnh khắc hoàng hôn buông xuống. - Nhịp thơ chậm rãi, khoan thai: 4/2/2; 2/2/3. ⇒ Nhà thơ đang đắm chìm trong suy tư, trong nỗi buồn man mác, bâng khuâng, tiếc nuối. III. TỔNG KẾT 1. Nội dung: - Đoạn trích tái hiện khung cảnh lễ hội mùa xuân tươi vui, rộn ràng, rực rỡ sắc màu. Đồng thời, miêu tả thành công tâm trạng bâng khuâng, tiếc nuối của chị em Thúy Kiều khi tan hội trở về. - Qua đó, ta thấy được tài năng miêu tả cảnh vật thiên nhiên và tâm trạng con người của Nguyễn Du. 2. Nghệ thuật: - Sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ, tượng trưng. - Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc.