Người lên ngựa kẻ chia bào, Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san. Dặm hồng bụi cuốn chinh an, Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh. Người về chiếc bóng năm canh, Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi. Vầng...

"Chinh phụ ngâm" là khúc ca đầy xót thương cho những số phận bất hạnh của con người trong xã hội phong kiến xưa. Đoạn trích "Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ" đã thể hiện rõ nét tâm trạng cô đơn, buồn tủi của người vợ trẻ khi chồng ra trận qua ngòi bút tinh tế và tài hoa của Đặng Trần Côn. Đặc biệt, tác giả đã khắc họa thành công nỗi nhớ nhung da diết, sự mong ngóng ngày trở về của người ở lại qua đoạn thơ: "Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước/ Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen". Người chinh phụ sau khi tiễn chồng ra chiến trận không khỏi cảm thấy trống trải, cô đơn. Nàng dạo bước khắp nơi nhưng vẫn cảm thấy lòng nặng trĩu, u sầu. Những bước chân chậm rãi, nặng nề như đang mang theo cả nỗi niềm của người phụ nữ. Nàng ngồi bên cửa sổ, nhìn ra ngoài trời mưa gió, lòng càng thêm buồn bã. Hình ảnh "rèm thưa" gợi lên sự cô đơn, lẻ loi của người phụ nữ. Nàng chỉ có một mình trong căn phòng vắng lặng, không có ai để sẻ chia nỗi lòng. Nỗi nhớ chồng da diết khiến nàng phải "thác đòi phen" - tức là muốn khóc nhưng không thể khóc thành tiếng. Tâm trạng của người chinh phụ được thể hiện qua những hành động lặp đi lặp lại, thể hiện sự bế tắc, tuyệt vọng. Bên cạnh đó, hình ảnh thiên nhiên cũng góp phần thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình. Mưa gió lạnh lẽo, ảm đạm như chính tâm trạng của người phụ nữ. Tất cả những chi tiết ấy đã tạo nên một bức tranh tâm trạng đầy ám ảnh, khiến người đọc không khỏi xúc động trước nỗi đau của người chinh phụ. Như vậy, bằng việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm cùng với những biện pháp nghệ thuật đặc sắc, đoạn trích "Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ" đã thể hiện thành công tâm trạng cô đơn, buồn tủi của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Đồng thời, tác phẩm còn lên án chiến tranh phi nghĩa, gây ra bao nhiêu đau khổ cho con người.