ĐIỆN NƯỚC VĂN YÊN
Chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Thanh
1. Chính sách đối nội:
- Tập trung quyền lực: Nhà Thanh áp dụng chế độ quân chủ chuyên chế, tập trung quyền lực vào tay hoàng đế. Hệ thống quan lại và kỳ binh (Bát kỳ) được sử dụng để củng cố quyền lực triều đình.
- Kiểm soát văn hóa: Thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc, áp đặt phong tục Mãn Thanh lên người Hán như cấm cắt tóc ngắn và yêu cầu búi tóc. Đồng thời, hạn chế tự do tư tưởng, kiểm duyệt sách vở, và đàn áp các phong trào học thuật không phù hợp với ý chí triều đình.
- Kinh tế: Hạn chế phát triển thương mại và công nghiệp, tập trung vào nông nghiệp và tự cung tự cấp. Điều này dẫn đến sự trì trệ và lạc hậu về kinh tế.
2. Chính sách đối ngoại:
- Bế quan tỏa cảng: Nhà Thanh hạn chế giao thương với các nước phương Tây, chỉ mở một số cảng nhỏ để kiểm soát buôn bán, như Quảng Châu.
- Thái độ bảo thủ: Xem mình là trung tâm văn minh, nhà Thanh từ chối các yêu cầu ngoại giao và thương mại từ phương Tây, dẫn đến mâu thuẫn với các nước như Anh, Pháp.
Nguyên nhân khiến nhà Thanh suy sụp:
- Chính trị yếu kém:
- Sự mục ruỗng trong hệ thống quan lại với nạn tham nhũng lan tràn.
- Chính sách bảo thủ, không chịu cải cách khiến nhà nước mất khả năng ứng phó với thay đổi xã hội và ngoại giao.
- Xã hội bất ổn:
- Sự phân biệt dân tộc giữa người Mãn và người Hán gây bất mãn trong xã hội.
- Các cuộc nổi dậy của nông dân như khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc và phong trào Nghĩa Hòa Đoàn làm suy yếu nhà nước.
- Kinh tế trì trệ:
- Nền kinh tế tự cung tự cấp không thể đáp ứng nhu cầu hiện đại hóa.
- Các hiệp ước bất bình đẳng sau các cuộc chiến với phương Tây (như Chiến tranh Nha phiến) làm cạn kiệt tài nguyên và mất quyền kiểm soát kinh tế.
- Ngoại giao thất bại:
- Thất bại trong việc đối phó với các nước phương Tây và Nhật Bản, dẫn đến mất lãnh thổ và quyền lực.
- Các hiệp ước bất bình đẳng (như Hiệp ước Nam Kinh) khiến Trung Quốc rơi vào tình trạng bị chia cắt và lệ thuộc.
- Không kịp hiện đại hóa:
- Trong khi các quốc gia khác như Nhật Bản đã tiến hành cải cách và hiện đại hóa (cải cách Minh Trị), nhà Thanh vẫn duy trì chính sách bảo thủ, dẫn đến sự tụt hậu.
Nhà Thanh chính thức sụp đổ vào năm 1912, khi cách mạng Tân Hợi thành công, dẫn đến việc thành lập Trung Hoa Dân Quốc.