câu 2: Đáp án đúng là b: tính chất đối của một số cặp câu thơ
câu 3: Bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh là một tác phẩm nổi tiếng, mang đậm chất trữ tình và lãng mạn. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để tạo nên hình ảnh đẹp về cảnh vật đêm trăng, đồng thời cũng ẩn dụ cho tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
- So sánh: "Tiếng suối trong như tiếng hát xa". Câu thơ này sử dụng phép so sánh ngang bằng, so sánh tiếng suối với tiếng hát xa. Tiếng suối được ví như tiếng hát xa, gợi lên âm thanh du dương, êm ái, làm dịu đi sự căng thẳng của cuộc sống chiến đấu.
- Ẩn dụ: "Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa". Hình ảnh "trăng lồng cổ thụ", "bóng lồng hoa" là ẩn dụ cho sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa quá khứ và hiện tại. Nó thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người và đất nước, giữa chiến tranh và hòa bình.
Thông qua việc phân tích các biện pháp tu từ, chúng ta có thể thấy rõ hơn vẻ đẹp tinh tế và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ "Cảnh khuya". Tác giả không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước, niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
câu 1: a) Cặp từ trái nghĩa: cao >< thấp, to >< nhỏ, dài >< ngắn, rộng >< hẹp, nặng >< nhẹ, xa >< gần, sâu >< nông, già >< trẻ, sáng >< tối, nóng >< lạnh, vui >< buồn, đẹp >< xấu, tốt >< xấu, thật >< giả, đúng >< sai, thắng >< thua, được >< mất, giàu >< nghèo, may mắn >< rủi ro, hạnh phúc >< bất hạnh, yêu thương >< ghét bỏ, hòa bình >< chiến tranh,... b) Cặp từ đồng nghĩa: xinh xắn >< xinh tươi; hiền lành >< hiền hậu; chăm chỉ >< cần cù; thông minh >< sáng dạ; giỏi giang >< tài năng;...
câu 1: a) Cặp từ trái nghĩa: cao - thấp b) Cặp từ đồng âm: con đường - con đường c) Cặp từ gần nghĩa: xanh - đỏ d) Cặp từ trái nghĩa: sống - chết e) Cặp từ đồng âm: hoa hồng - hoa hồng g) Cặp từ trái nghĩa: ngày - đêm h) Cặp từ đồng nghĩa: cây bàng - cây đa i) Cặp từ trái nghĩa: to - nhỏ k) Cặp từ đồng nghĩa: bút chì - bút mực l) Cặp từ trái nghĩa: nóng - lạnh m) Cặp từ đồng nghĩa: sách vở - truyện tranh n) Cặp từ trái nghĩa: vui vẻ - buồn bã o) Cặp từ đồng nghĩa: bạn bè - anh em p) Cặp từ trái nghĩa: thật thà - dối trá q) Cặp từ đồng nghĩa: ông bà - cha mẹ r) Cặp từ trái nghĩa: xấu xí - xinh đẹp s) Cặp từ đồng nghĩa: thầy cô - giáo viên t) Cặp từ trái nghĩa: trắng - đen u) Cặp từ đồng nghĩa: xe đạp - xe máy v) Cặp từ trái nghĩa: trước sau - trên dưới w) Cặp từ đồng nghĩa: nhà cửa - gia đình x) Cặp từ trái nghĩa: tốt bụng - độc ác y) Cặp từ đồng nghĩa: chim chóc - động vật z) Cặp từ trái nghĩa: sáng sủa - tối tăm
câu 3: a, Cặp từ trái nghĩa: cao >< thấp b, Cặp từ đồng âm: con gà trống c, Cặp từ trái nghĩa: xa >< gần d, Cặp từ đồng âm: chân bàn e, Cặp từ trái nghĩa: nóng >< lạnh f, Cặp từ đồng âm: cây bút g, Cặp từ trái nghĩa: to >< nhỏ h, Cặp từ đồng âm: cây tre i, Cặp từ trái nghĩa: đen >< trắng k, Cặp từ đồng âm: cái kéo l, Cặp từ trái nghĩa: dài >< ngắn m, Cặp từ đồng âm: cây mía n, Cặp từ trái nghĩa: xấu >< đẹp o, Cặp từ đồng âm: cây ổi p, Cặp từ trái nghĩa: trước >< sau q, Cặp từ đồng âm: cây quạt r, Cặp từ trái nghĩa: trên >< dưới s, Cặp từ đồng âm: cây si t, Cặp từ trái nghĩa: ốm >< béo u, Cặp từ đồng âm: cây dù v, Cặp từ trái nghĩa: mưa >< nắng x, Cặp từ đồng âm: cây xanh y, Cặp từ trái nghĩa: ngày >< đêm z, Cặp từ đồng âm: cây viết
câu 5: Bài thơ "Đêm nay Bác không ngủ" của Minh Huệ đã khắc họa hình ảnh Bác Hồ trong một đêm không ngủ vì lo lắng cho các chiến sĩ. Hình ảnh đó khiến em cảm thấy vô cùng xúc động, bởi nó thể hiện tình yêu thương bao la của Bác dành cho những người con đất Việt. Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của Bác. Ví dụ, khi miêu tả ánh mắt của Bác, tác giả đã sử dụng biện pháp so sánh: "Ánh mắt Bác hiền từ như ông tiên". Ánh mắt ấy toát lên sự ấm áp, trìu mến, khiến người đọc cảm nhận được tình yêu thương bao la của Bác dành cho các chiến sĩ. Hay khi miêu tả bàn tay của Bác, tác giả đã sử dụng biện pháp nhân hóa: "Bàn tay Bác ấm áp như ngọn lửa hồng". Bàn tay ấy đã sưởi ấm trái tim của biết bao người lính, giúp họ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Những câu thơ ngắn gọn, súc tích đã tái hiện chân thực hình ảnh Bác Hồ trong một đêm không ngủ. Tất cả những yếu tố trên đã góp phần tạo nên thành công của bài thơ "Đêm nay Bác không ngủ", khiến bài thơ trở thành một trong những tác phẩm văn học kinh điển về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
câu 4: Bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương sử dụng nhiều biện pháp tu từ, đặc biệt là phép đối và ẩn dụ để tạo nên một bức tranh sinh động về người phụ nữ Việt Nam xưa.
- Phép đối: được thể hiện rõ nét qua việc so sánh giữa hình ảnh bánh trôi với cuộc đời người phụ nữ:
* Bánh trôi tròn trịa, trắng trẻo - Người phụ nữ xinh đẹp, nết na.
* Bánh trôi chìm nổi, bấp bênh - Cuộc đời người phụ nữ đầy sóng gió, bất hạnh.
- Ẩn dụ:
* Hình ảnh "bảy nổi ba chìm" ẩn dụ cho số phận long đong, lận đận của người phụ nữ.
* Hình ảnh "rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn" ẩn dụ cho sự phụ thuộc vào hoàn cảnh, xã hội.
Thông qua việc sử dụng các biện pháp tu từ này, tác giả đã thể hiện một cách sâu sắc nỗi lòng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời khẳng định phẩm chất cao quý của họ dù phải chịu đựng bao nhiêu bất công, khổ đau.
câu 1: a, Các số bị thiếu là: 9; 10; 11; 12; 13; 14; 15; 16; 17; 18; 19; 20 b, Các số bị thiếu là: 6; 9; 12 c, Các số bị thiếu là: 6; 9; 12; 15; 18 d, Các số bị thiếu là: 2; 3; 4; 6; 7
câu 5: Câu thơ "Gác mái ngư ông về viễn phố, Gõ sừng mục tử lại cô thôn" sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ.
- Tác giả đã đảo vị trí của chủ ngữ và động từ lên trước vị ngữ để nhấn mạnh vào hành động "về", "lại".
- Việc đảo ngữ này tạo nên sự bất ngờ, thu hút người đọc chú ý đến những hình ảnh quen thuộc nhưng được miêu tả theo một cách mới lạ.
- Cách diễn đạt này giúp cho câu thơ trở nên sinh động, giàu sức gợi hình, gợi cảm hơn.
Phản ánh:
Quá trình phân tích biện pháp tu từ trong bài tập này giúp học sinh hiểu rõ hơn về vai trò của các biện pháp tu từ trong việc tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho văn bản. Bên cạnh đó, việc mở rộng phạm vi áp dụng của từng biện pháp tu từ giúp học sinh nâng cao khả năng nhận biết và phân tích các biện pháp tu từ trong nhiều trường hợp khác nhau.
câu 6: Trong bài thơ "Cảnh khuya", cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt củacon người có mối liên hệ: Cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt hòa điệuvới nhau, cùng thể hiện nỗi niềm của nhà thơ.
- Bức tranh thiên nhiên được miêu tả qua những hình ảnh: trăng lồng cổ thụ,trăng ngân đầy thuyền, tiếng suối trong như tiếng hát xa. Những hình ảnhnày gợi lên một khung cảnh thiên nhiên thanh bình, yên tĩnh, đẹp đẽ và lãng mạn.
- Bức tranh sinh hoạt được miêu tả qua những hình ảnh: tiếng hát trong trẻocủa người dân làng chài, ánh lửa hồng bập bùng trên bếp lửa. Những hình ảnhnày gợi lên một cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân làng chài.
Hai bức tranh này hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh tổng thể vềvẻ đẹp của đất nước Việt Nam. Đồng thời, nó cũng thể hiện tâm trạng củanhà thơ - một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước và luôn mongmuốn cho đất nước được hòa bình, thịnh vượng.