Phân tích bài thơ mùa hạ của Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ thời chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. Bài thơ "Mùa hạ" được in trong tập "Chồi biếc", xuất bản năm 1963.

Bài thơ Mùa hạ mở đầu bằng hình ảnh:
Em nghe hè dậy bên lòng
Mà ngoài vườn lá vẫn còn rơi

Câu thơ gợi lên sự đối lập giữa tâm trạng con người với cảnh vật thiên nhiên. Trong khi em đang lắng nghe tiếng gọi của mùa hè thì ở ngoài kia, những chiếc lá vẫn lặng lẽ rời cành. Sự đối lập này cho thấy tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của nhân vật trữ tình. Em nghe hè dậy bên lòng mà ngoài vườn lá vẫn còn rơi. Câu thơ thể hiện sự chuyển biến từ mùa xuân sang mùa hạ, từ cái lạnh lẽo, u buồn của mùa đông sang cái ấm áp, rực rỡ của mùa hè.

Tiếp theo, tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả vẻ đẹp của mùa hè:

Hè như cô gái ban chiều
Bên ao sen ngát, tóc thề bay bay

Hình ảnh so sánh "hè như cô gái ban chiều" đã tạo nên một liên tưởng thú vị. Hè không chỉ là một mùa trong năm mà còn là một thiếu nữ xinh đẹp, rạng rỡ. Cô gái ấy đang đứng bên ao sen, mái tóc thề bay bay trong gió. Hình ảnh này gợi lên vẻ đẹp dịu dàng, thanh tao của mùa hè.

Trong khổ thơ tiếp theo, tác giả sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ để miêu tả âm thanh của mùa hè:

Ve kêu rừng núi rộn ràng
Như đàn chim hót trên ngàn cây cao

Âm thanh ve kêu được ví như tiếng đàn chim hót trên ngàn cây cao. Cách so sánh này đã làm cho âm thanh trở nên sinh động, vui tươi hơn. Ve kêu không chỉ là một âm thanh đơn thuần mà còn là một bản nhạc du dương, ngân nga khắp núi rừng.

Khổ thơ cuối cùng, tác giả sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ để nhấn mạnh vẻ đẹp của mùa hè:

Hoa phượng đỏ rực sân trường
Nắng vàng ươm trên mái ngói
Lá xanh mướt trên cành cao

Những hình ảnh hoa phượng đỏ rực, nắng vàng ươm, lá xanh mướt đều là những hình ảnh đặc trưng của mùa hè. Điệp ngữ "đỏ rực", "vàng ươm", "xanh mướt" đã góp phần tô đậm vẻ đẹp rực rỡ, tràn đầy sức sống của mùa hè.

Qua bài thơ Mùa hạ, Xuân Quỳnh đã khắc họa thành công vẻ đẹp của mùa hè. Đó là một mùa hè rực rỡ, tràn đầy sức sống, mang đến cho con người niềm vui, hạnh phúc.