phân tích bài thơ thu đến

Mùa thu là một trong những đề tài quen thuộc của thi ca Việt Nam. Nếu như mùa thu của Nguyễn Khuyến mang nét buồn man mác, bâng khuâng thì mùa thu của Xuân Diệu lại có sự vui tươi, phấn khởi hơn. Bài thơ "Đây mùa thu tới" đã thể hiện rõ điều đó.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh:
"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng".

Hình ảnh rặng liễu được nhân hóa với dáng đứng "đìu hiu", gợi lên nỗi buồn thương, giống như đang chịu tang. Những cành liễu buông xuống "lệ ngàn hàng" hay chính là giọt lệ của rặng liễu khi phải chịu cảnh chia lìa, tan tác.

Hai câu thơ tiếp theo nói về bước đi của thời gian:
"Đây mùa thu tới/mùa thu tới
Với áo mơ phai/dệt lá vàng".

Câu thơ ngắn gọn nhưng đã diễn tả được bước đi của thời gian. Từ "đây" cho thấy sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng trước sự thay đổi của thiên nhiên. Động từ "tới" cho thấy bước đi của thời gian thật nhanh chóng. Hình ảnh ẩn dụ "áo mơ phai dệt lá vàng" gợi lên vẻ đẹp mong manh, dịu dàng của mùa thu.

Bốn câu thơ tiếp theo miêu tả khung cảnh thiên nhiên:
"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá...
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh".

Thiên nhiên lúc này dường như cũng trở nên tàn tạ, héo úa. Hoa đã bắt đầu rụng cánh, cây cối trơ trụi, khẳng khiu. Tác giả sử dụng nhiều động từ mạnh như "rũa", "run rẩy", "rung rinh" kết hợp với phép đảo ngữ để nhấn mạnh sự tàn phá của thời gian đối với vạn vật.

Hai câu thơ cuối cùng khép lại bài thơ bằng hình ảnh con người:
"Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ
Non xa khởi sự nhạt sương mờ..."

Vẻ đẹp của thiên nhiên càng làm nổi bật lên tâm trạng buồn bã, cô đơn của con người. Nàng trăng vốn tròn đầy, sáng tỏ nay cũng trở nên "tự ngẩn ngơ", không còn sự rạng rỡ, lung linh như thường ngày.

Bài thơ "Đây mùa thu tới" đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên mùa thu ảm đạm, hiu hắt và tâm trạng buồn bã, cô đơn của con người. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên tha thiết và tấm lòng nhân đạo cao cả của nhà thơ Xuân Diệu.