Hình ảnh "ánh sáng" là một chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam. Nó không chỉ đơn thuần là yếu tố tạo nên khung cảnh mà còn ẩn chứa những tầng ý nghĩa sâu xa về cuộc đời và con người.
Trước hết, "ánh sáng" trong truyện là sự đối lập với bóng tối bao trùm lên phố huyện nghèo nàn, hiu quạnh. Ánh sáng ấy xuất hiện thưa thớt, nhỏ bé như đốm than, hột sáng, chấm lửa nhỏ... Chúng chỉ đủ để soi rọi một góc nhỏ của cuộc sống tăm tối, khiến cho cái đẹp càng thêm lung linh, huyền ảo. Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối đã làm nổi bật sự bất công, tàn bạo của xã hội thực dân nửa phong kiến, đẩy con người vào cảnh lầm than, bế tắc.
Thứ hai, "ánh sáng" cũng chính là niềm hy vọng mong manh của những kiếp người nhỏ bé nơi phố huyện. Đó là ánh sáng của đoàn tàu đêm rực rỡ, lấp lánh, mang theo hơi thở của thế giới văn minh, giàu có. Đoàn tàu ấy là ước mơ, khát khao cháy bỏng của Liên và An, là tia hi vọng cuối cùng giúp họ thoát khỏi cuộc sống tù túng, nhàm chán. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là một giấc mơ vụt qua nhanh chóng, để lại nỗi buồn man mác, tiếc nuối.
Cuối cùng, "ánh sáng" còn là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn của Liên - cô gái nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn. Liên luôn cố gắng tìm kiếm những điều tốt đẹp trong cuộc sống, dù nó thật nhỏ nhoi, mong manh. Cô là điểm sáng duy nhất trong bức tranh u ám của phố huyện, là nguồn động viên, an ủi cho những mảnh đời bất hạnh.
Như vậy, "ánh sáng" trong Hai đứa trẻ không chỉ là một chi tiết nghệ thuật độc đáo mà còn là một biểu tượng đa nghĩa, thể hiện tài năng và tấm lòng nhân đạo của nhà văn Thạch Lam. Qua đó, ông đã khắc họa thành công bức tranh cuộc sống đầy bi kịch nhưng cũng không kém phần thơ mộng, trữ tình.