I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc bài thơ: BAN MAI (Nguyễn Quang Thiều) Bóng tối đêm dần sáng như một con mèo nhung khổng lồ bước đi uyển chuyển Cái đuôi mềm của nó chạm vào tôi làm tôi tỉnh giấc Tôi cựa mình...

câu 1: 1. Yêu cầu về kĩ năng: - Biết cách viết đoạn văn nghị luận xã hội. - Bài viết có bố cục rõ ràng, hợp lí; kết cấu chặt chẽ; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. 2. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các nội dung cơ bản sau: a. Giải thích: - Ý chí là gì? Là sự quyết tâm cao độ, bền bỉ vượt qua mọi khó khăn thử thách để đạt được mục đích mà mình đề ra. b. Bàn luận: - Vai trò của ý chí đối với cuộc sống mỗi con người: + Giúp ta vững vàng hơn trong công việc, không dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn. + Khi có ý chí, chúng ta sẽ luôn lạc quan, tự tin vào bản thân, vào tương lai phía trước. + Người có ý chí thường là những người thành công trong cuộc sống. - Nếu thiếu ý chí, con người sẽ trở nên yếu đuối, bạc nhược, dễ dàng buông xuôi, đầu hàng trước khó khăn, thất bại. - Phê phán những kẻ thiếu ý chí, hay đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác. c. Bài học nhận thức và hành động: - Cần rèn luyện ý chí ngay từ khi còn nhỏ. - Không ngừng nỗ lực vươn lên, kiên trì đến cùng dù gặp phải bất cứ khó khăn nào. d. Liên hệ bản thân: - Em đã rèn luyện ý chí như thế nào? e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

câu 2: - Những từ ngữ, hình ảnh biểu đạt cảm giác mới mẻ, niềm vui trong sáng của nhân vật trữ tình khi tỉnh giấc trước ban mai trong khổ 1 của bài thơ là: "bóng tối", "cái đuôi mềm", "tỉnh giấc", "cựa mình", "ý nghĩ mỉm cười".

câu 3: Biện pháp tu từ so sánh "những con đường thân thuộc như những ngón tay người yêu" là một hình ảnh ẩn dụ độc đáo, giàu sức gợi hình, gợi cảm. Tác giả đã ví von những con đường quen thuộc với những ngón tay của người yêu, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người với quê hương, xứ sở. Những con đường ấy không chỉ là lối đi mà còn là nơi lưu giữ bao kỷ niệm đẹp đẽ, là nơi chứng kiến những vui buồn của cuộc đời mỗi người. Hình ảnh so sánh này cũng thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương, xứ sở. Những con đường thân thuộc như những ngón tay của người yêu, luôn ôm ấp, che chở cho tác giả, mang đến cho tác giả niềm vui, hạnh phúc. Bên cạnh đó, biện pháp so sánh còn góp phần tạo nên nhịp điệu du dương, nhẹ nhàng cho câu thơ, khiến cho lời thơ thêm phần sâu lắng, ấn tượng.

câu 4: - Tâm trạng của nhân vật trữ tình khi nghe tiếng bánh xe trâu lặng lẽ và tiếng ai gọi, ai cười khúc khích lúc ban mai là: vui vẻ, hạnh phúc, tràn ngập niềm tin vào cuộc sống mới.