câu 1: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người con. Dấu hiệu nhận biết thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do với cách ngắt nhịp linh hoạt, phù hợp để bộc lộ cảm xúc của tác giả.
câu 2: Hình ảnh người mẹ hiện lên qua những chi tiết: - Mẹ gom lại từng trái chín trong vườn rồi rong ruổi trên nẻo đường lặng lẽ. - Giọt mồ hôi rơi trong chiều của mẹ. - Đôi vai gầy nghiêng nghiêng. - Tiếng ho thao thức. - Sương vô tình đậu trên mắt rưng rưng.
câu 3: Nội dung hai câu thơ "mẹ trở mình trong tiếng ho thao thức sương vô tình đậu trên mắt rưng rưng!" là hình ảnh người mẹ già yếu, trằn trọc khó ngủ vì lo lắng cho đứa con đi xa chưa về. Mẹ đã già, sức khỏe yếu nên chỉ một chút gió lạnh cũng khiến mẹ phải co ro, rưng rưng nước mắt. Hình ảnh này gợi lên sự xót xa, thương cảm đối với người mẹ già cả đời vất vả, hi sinh vì con cái.
câu 4: Biện pháp tu từ nhân hóa "rong ruổi" và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác "giọt mồ hôi rơi trong chiều của mẹ nắng mong manh đậu bên thật khẽ đôi vai gầy nghiêng nghiêng!" Tác giả đã dùng hình ảnh "nắng" để miêu tả hành động "đậu", gợi lên sự nhẹ nhàng, tinh tế của ánh nắng khi đậu lên đôi vai gầy của người mẹ. Hình ảnh này tạo nên một khung cảnh đẹp đẽ, ấm áp, đồng thời cũng thể hiện sự vất vả, hy sinh thầm lặng của người mẹ. Biện pháp tu từ so sánh "như giọt mồ hôi rơi trong chiều" giúp người đọc dễ dàng hình dung được sự nhọc nhằn, vất vả của người mẹ. Câu thơ như một lời khẳng định rằng mỗi giọt mồ hôi của người mẹ đều là kết quả của sự chăm sóc, vun trồng, chắt chiu cho gia đình. Biện pháp tu từ điệp ngữ "mẹ" được lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ, nhấn mạnh vai trò quan trọng của người mẹ trong cuộc sống của con cái. Người mẹ luôn là nguồn động lực, là chỗ dựa vững chắc cho con cái vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
câu 5: . phương pháp: phân tích, lí giải, tổng hợp. cách giải: - giới thiệu vấn đề nghị luận: ý nghĩa của tình mẫu tử trong hành trình trưởng thành của mỗi người. - Giải thích khái niệm: + Tình mẫu tử là tình cảm yêu thương, sự nâng niu, quan tâm chăm sóc bằng cả tấm lòng mà mẹ dành cho con. Đồng thời, đó cũng là tình yêu, sự biết ơn của đứa con dành cho mẹ mình. + Hành trình trưởng thành của mỗi người là quá trình phát triển đi lên, ngày càng hoàn thiện về cả thể chất và tinh thần của con người. - Bàn luận: + Ý nghĩa của tình mẫu tử đối với cuộc sống của mỗi người: + Đối với trẻ thơ: Tình mẫu tử giúp trẻ được sống trong sự bao bọc, chở che, nuôi dưỡng cả về thể chất lẫn tâm hồn. Trẻ sẽ nhận được tình yêu thương vô bờ bến của mẹ, được mẹ dạy dỗ nên người. + Đối với người lớn: Tình mẫu tử là chỗ dựa tinh thần vững chắc để ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc đời. Là động lực thúc đẩy ta vươn lên, giúp ta hoàn thiện bản thân. + Phê phán những hành động đi ngược lại với đạo lý làm người, những kẻ bất hiếu, không biết trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng. - Bài học nhận thức và hành động: + Nhận thức: Cần phải biết trân trọng tình mẫu tử bởi đó là thứ tình cảm cao quý, thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi người. + Hành động: Hãy luôn yêu thương, kính trọng cha mẹ; cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành một người con ngoan ngoãn, hiếu thảo.