Phần I. Đọc hiểu (5,0 điểm) Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: Dặn con Trần Nhuận Minh Chẳng ai muốn làm hành khất Tội trời đày ở nhân gian Con không được cười giễu họ Dù họ hôi há...

phần:
câu 1: C. Biểu cảm

câu 2: C. Thơ lục bát

câu 3: B. Trang trọng

câu 4: Đáp án D

câu 5: : - Từ ngữ dùng theo nghĩa chuyển: "hành khất" (người ăn xin), "hôi hám", "úa tàn".
- Giải thích:
+ Hành khất: người nghèo đói, rách rưới, phải đi lang thang xin ăn.
+ Hôi hám: mùi khó chịu do mồ hôi, bụi bẩn hoặc chất thải gây ra.
+ Úa tàn: trạng thái yếu ớt, suy nhược của cây cối khi sắp chết.
: Bài học rút ra qua đoạn trích trên:
- Lòng thương yêu, đồng cảm đối với những số phận bất hạnh.
- Thái độ tôn trọng, lễ phép đối với mọi người xung quanh.

câu 6: Việc lặp lại “Con không... Con không...” ở khổ 1, 2 thể hiện thái độ nghiêm khắc, dứt khoát của người cha đối với con cái về cách ứng xử với những người hành khất.

câu 7: : Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là nghị luận.
: Nội dung chính của đoạn trích là nói lên thái độ ứng xử với những người hành khất.
: Biện pháp tu từ trong câu thơ "lòng tốt gửi vào thiên hạ biết đâu nuôi bố sau này" là ẩn dụ phẩm chất.
: Em đồng tình với quan niệm sống của tác giả vì đó là một lối sống đẹp, thể hiện sự vị tha, bao dung, giàu lòng yêu thương của con người.
: Bài học rút ra qua bài thơ:
- Cần có tấm lòng nhân ái, biết giúp đỡ, chia sẻ với những người gặp khó khăn.
- Không nên kì thị, xa lánh hay coi thường những người nghèo khổ, bất hạnh.
- Hãy luôn giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
: Hai dòng thơ cuối của bài thơ đã thể hiện một triết lý sống sâu sắc: lòng tốt của con người cần được lan tỏa rộng rãi, bởi lẽ cuộc đời luôn chứa đựng những biến cố bất ngờ. Khi chúng ta giúp đỡ người khác, chúng ta cũng đang gieo mầm thiện lương cho chính bản thân mình. Lòng tốt ấy sẽ trở thành nguồn động lực để chúng ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
: Trong xã hội hiện đại, khi con người ngày càng bị cuốn theo vòng xoáy của vật chất, tiền tài, danh vọng, thì việc giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Mỗi người cần ý thức được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp. Chúng ta hãy cùng nhau chung tay góp sức, tạo nên một cộng đồng đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau.

câu 8: : Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là nghị luận.
: Biện pháp tu từ trong hai dòng thơ "Con không bao giờ được hỏi quê hương họ ở nơi nào" là ẩn dụ. Tác giả sử dụng hình ảnh "quê hương" để ám chỉ những khó khăn, thử thách mà mỗi người đều phải trải qua trong cuộc sống. Ẩn dụ này giúp tác giả thể hiện một cách tinh tế ý nghĩa sâu sắc của việc không nên hỏi về quá khứ của người khác, bởi vì mỗi người đều có những câu chuyện riêng, những nỗi đau riêng mà họ đã trải qua.
: Bài thơ "Dặn con" của Trần Nhuận Minh mang thông điệp về sự đồng cảm và chia sẻ giữa con người với nhau. Người cha khuyên con không nên cười giễu những người hành khất, bởi vì họ cũng giống như chúng ta, đều mong muốn được tôn trọng và yêu thương. Thay vì đánh giá hay chế nhạo, chúng ta nên dành thời gian lắng nghe và thấu hiểu hoàn cảnh của họ. Đồng thời, bài thơ còn nhắc nhở chúng ta rằng, lòng tốt không cần phải lớn lao, đôi khi chỉ đơn giản là một hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa như cho họ chút tiền lẻ hoặc nhường chỗ ngồi trên xe buýt. Những điều tưởng chừng như bình thường ấy lại có thể mang lại niềm vui và hy vọng cho những người bất hạnh. Qua đó, bài thơ khẳng định tầm quan trọng của tình yêu thương và sự đồng cảm trong xã hội, góp phần xây dựng một cộng đồng tốt đẹp hơn.


phần:
: Lối sống vô cảm là một hiện tượng ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, khi con người dần trở nên thờ ơ, lạnh nhạt với những gì diễn ra xung quanh mình. Đây là một vấn đề đáng lo ngại, bởi lối sống vô cảm không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến cá nhân mà còn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho cộng đồng và xã hội.

Trước hết, lối sống vô cảm khiến con người mất đi sự kết nối với nhau. Trong một xã hội mà ai cũng chỉ quan tâm đến bản thân, không còn chỗ cho sự sẻ chia, đồng cảm, thì tình người dần trở nên xa lạ. Những mối quan hệ giữa con người với con người trở nên hời hợt, thiếu chiều sâu. Chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người đi đường thờ ơ trước một vụ tai nạn, hay những người trẻ chỉ chăm chú vào điện thoại mà không quan tâm đến những người xung quanh. Điều này dẫn đến sự cô lập, khiến con người cảm thấy lạc lõng, cô đơn ngay giữa đám đông.

Hơn nữa, lối sống vô cảm còn làm suy giảm các giá trị đạo đức trong xã hội. Khi con người không còn biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau, thì những giá trị tốt đẹp như lòng nhân ái, tình yêu thương, sự hy sinh dần bị mai một. Xã hội trở nên lạnh lùng, vô cảm, thiếu vắng những hành động đẹp, những tấm gương sáng để noi theo. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với thế hệ trẻ, khi các em không được giáo dục, định hướng đúng đắn về lối sống có trách nhiệm, biết yêu thương và sẻ chia.

Nguyên nhân của lối sống vô cảm có thể đến từ nhiều yếu tố. Sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội khiến con người dễ dàng kết nối với nhau hơn, nhưng đồng thời cũng tạo ra khoảng cách vô hình giữa các cá nhân. Áp lực cuộc sống, công việc bận rộn khiến con người không còn thời gian để quan tâm đến những điều nhỏ nhặt xung quanh. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt về giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cũng góp phần hình thành nên lối sống vô cảm.

Để khắc phục tình trạng này, mỗi cá nhân cần tự ý thức được tầm quan trọng của việc sống có trách nhiệm, biết quan tâm, chia sẻ với những người xung quanh. Gia đình, nhà trường và xã hội cần chung tay giáo dục, định hướng cho thế hệ trẻ về những giá trị đạo đức tốt đẹp, khuyến khích các em tham gia vào các hoạt động cộng đồng, từ thiện để rèn luyện lòng nhân ái, tình yêu thương. Đồng thời, cần xây dựng một môi trường sống lành mạnh, nơi con người có thể dễ dàng kết nối, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau.

Tóm lại, lối sống vô cảm là một vấn đề đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Để xây dựng một cộng đồng vững mạnh, giàu tình yêu thương, mỗi chúng ta cần nỗ lực thay đổi bản thân, sống có trách nhiệm và biết quan tâm, chia sẻ với những người xung quanh. Chỉ khi đó, xã hội mới thực sự trở thành một nơi đáng sống, nơi con người có thể tìm thấy niềm vui và hạnh phúc từ những điều giản dị nhất.