các kiểu câu ghép và phương tiện nối các vế câu ghép

Trần Ngọc Phương

Các kiểu câu ghép

- Câu ghép là câu do hai hoặc nhiều vế câu ghép lại, mỗi vế có đủ chủ ngữ và vị ngữ, thể hiện một ý riêng nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các kiểu câu ghép thường gặp gồm:

+ Câu ghép đẳng lập: Các vế có quan hệ ngang hàng, không phụ thuộc nhau.

Ví dụ: Trời mưa to, gió thổi mạnh.

+ Câu ghép chính phụ: Một vế làm trung tâm, vế còn lại bổ sung ý nghĩa.

Ví dụ: Vì trời mưa, chúng tôi không đi chơi được.

+ Câu ghép điều kiện – kết quả: Vế trước nêu điều kiện, vế sau nêu kết quả.

Ví dụ: Nếu chăm chỉ học tập, bạn sẽ đạt điểm cao.

+ Câu ghép tương phản: Hai vế có ý nghĩa đối lập nhau.

Ví dụ: Anh ấy giàu có nhưng sống rất giản dị.

+ Câu ghép nguyên nhân – kết quả: Một vế nêu nguyên nhân, vế còn lại chỉ kết quả.

Ví dụ: Vì trời lạnh, tôi phải mặc áo ấm.

Phương tiện nối các vế câu ghép

- Có ba cách nối các vế trong câu ghép:

+ Dùng quan hệ từ: Như và, nhưng, hoặc, vì…nên, nếu…thì, tuy…nhưng,…

Ví dụ: Tuy trời lạnh nhưng tôi vẫn đi chơi.

+ Dùng dấu câu: Dấu phẩy (,), dấu chấm phẩy (;), dấu hai chấm (:), dấu gạch ngang (-).

Ví dụ: Trời nổi gió, sóng biển dâng cao.

+ Dùng từ ngữ có tác dụng nối: Như thế là, vậy mà, do đó, cho nên…

Ví dụ: Tôi đã cố gắng hết sức, vậy mà kết quả không như mong đợi.