phân tích bài thơ " chiều xuân ở thôn Trừng Mại " tác giả Nguyễn Bảo

Nguyễn Bảo là nhà thơ tiêu biểu của nền thi ca Việt Nam trong giai đoạn những năm kháng chiến chống Pháp. Ông được mệnh danh là nhà thơ của làng quê Việt Nam bởi hồn thơ đặc biệt sâu lắng. Thơ của ông mang đậm dấu ấn riêng, vừa mộc mạc giản dị nhưng lại chứa đựng nhiều triết lí sâu sắc. Chiều xuân ở Thôn Trừng Mại là một trong những bài thơ hay nhất của ông. Tác phẩm đã tái hiện thành công bức tranh làng quê lúc vào xuân, từ đó bộc lộ niềm thương nhớ quê hương của tác giả.

Bài thơ Chiều xuân được trích trong tập thơ cùng tên của Nguyễn Bảo. Tập thơ này được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1940. Nội dung tập thơ chủ yếu thể hiện bức tranh nông thôn Bắc Bộ những năm cuối phong kiến, thối nát, đen tối. Đồng thời bộc lộ tâm trạng đau buồn, u uất trước thời cuộc của tác giả. Sau khi xuất bản, tập thơ đã gây được tiếng vang lớn, nhờ vào nội dung và giá trị nghệ thuật độc đáo.

Chiều xuân ở Thôn Trừng Mại là một trong những tác phẩm nổi bật của tập thơ này. Bài thơ mở đầu bằng khung cảnh mùa xuân dịu dàng, tha thiết lời mời gọi con người ra ngoài ngắm nhìn vẻ đẹp thiên nhiên. Bức tranh thiên nhiên ấy có mây, có chim, có cả cánh đồng rộng lớn mênh mông:

Mây mờ che đỉnh núi sun sun
Làn gió chiều như gửi gắm nhớ thương
Cò trắng bay, bay bổng trên không
Đồng xanh mướt làm cho lòng tôi vui

Các từ láy " lơ lửng", "tơi bời", "mổ mả mổ mỏ" đã gợi lên hình ảnh từng đám mây lơ lửng trên không trung, từng đàn cò trắng bay bổng trên bầu trời. Tất cả đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên buổi chiều xuân thật yên tĩnh, êm ả. Cảnh vật tuy nhẹ nhàng, đơn sơ nhưng lại rất đỗi nên thơ, trữ tình. Nhà thơ đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ thơ để vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.

Bức tranh ấy không chỉ có mây, có gió, mà còn có cả hình ảnh những cánh đồng xanh mướt trải dài bất tận. Những cánh đồng ấy như tấm thảm khổng lồ nhuộm màu xanh non, tạo nên một khung cảnh vô cùng tươi mát, tràn đầy sức sống. Trên nền xanh ấy, thấp thoáng bóng dáng những chú cò trắng bay lượn, tạo nên một nét chấm phá độc đáo cho bức tranh. Hình ảnh này gợi lên sự thanh bình, yên ả của làng quê Việt Nam.

Trong bức tranh ấy, con người cũng xuất hiện, góp phần tô đậm thêm vẻ đẹp của thiên nhiên. Đó là hình ảnh những người nông dân đang cần mẫn làm việc trên cánh đồng. Họ là những người lao động chân chất, hiền lành, luôn gắn bó với quê hương, đất nước. Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, hạnh phúc của cuộc sống làng quê.

Tiếp nối bức tranh thiên nhiên, tác giả đưa người đọc đến với bức tranh sinh hoạt của người dân làng quê vào buổi chiều tà:

Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa .

Đường đê rộng lớn, bát ngát, cỏ non mọc xanh biếc, tạo nên một khung cảnh vô cùng tươi đẹp. Trên nền cỏ xanh ấy, xuất hiện hình ảnh đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ, mấy cánh bướm rập rờn trước gió, những trâu bò thong thả cúi ăn mưa. Đây đều là những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam. Chúng đã góp phần tạo nên một bức tranh sinh hoạt làng quê thật bình dị, yên ả.

Trong bức tranh ấy, con người cũng xuất hiện, góp phần tô đậm thêm vẻ đẹp của thiên nhiên. Đó là hình ảnh những người nông dân đang dắt trâu về chuồng. Họ là những người lao động chân chất, hiền lành, luôn gắn bó với quê hương, đất nước. Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, hạnh phúc của cuộc sống làng quê.

Bài thơ Chiều xuân ở Thôn Trừng Mại đã khắc họa thành công bức tranh làng quê Việt Nam vào buổi chiều xuân. Bức tranh ấy có cả thiên nhiên và con người, tất cả đều được miêu tả một cách sinh động, chân thực. Qua đó, tác giả đã thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết của mình.

Bài thơ Chiều xuân ở Thôn Trừng Mại là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã thể hiện được vẻ đẹp của làng quê Việt Nam vào buổi chiều xuân. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua bức tranh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt của người dân làng quê. Cả hai bức tranh đều được miêu tả một cách sinh động, chân thực, khiến người đọc cảm nhận được sự bình dị, yên ả của cuộc sống làng quê.

Về mặt nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống thường ngày. Các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... được sử dụng một cách nhuần nhuyễn, góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp của bài thơ. Nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với nội dung bài thơ, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được vẻ đẹp của làng quê Việt Nam vào buổi chiều xuân.