Câu 3. Nhận xét về tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều trong hai câu thơ: Vầng trăng ai xẻ làm đôi, Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.

Trong đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" (Truyện Kiều - Nguyễn Du), tám câu cuối là bức tranh tâm tình đầy xúc động của nàng Kiều. Sau cơn tai biến lớn của gia đình, Kiều bán mình chuộc cha, em thoát khỏi vòng tù tội. Nhưng nỗi bất hạnh vẫn đeo đẳng đời Kiều. Nàng bị Mã Giám Sinh lừa gạt, đưa vào chốn thanh lâu nhơ nhuốc. Đoạn thơ ghi lại tâm trạng đau đớn, tủi nhục, buồn thương, xót xa, lo âu của Thúy Kiều khi bị giam cầm ở lầu xanh.
Bốn câu đầu tả cảnh thực, bốn câu sau tả cảnh ảo. Cảnh thực bên ngoài được miêu tả qua cái nhìn từ xa đến gần. Từ cửa bể mênh mông đến con thuyền và cánh buồm thấp thoáng nơi chân trời. Nhìn lên cao là vầng trăng đơn côi giữa bầu trời. Cảnh thật gợi buồn, nhất là đối với người tha hương đang nhớ nhà. Trăng như gương mặt sáng trong nhưng lạnh lẽo của đêm vắng. Trăng là bạn tri kỉ, trăng cũng là đồng cảm với nỗi lòng Kiều. Trăng đã từng xuất hiện nhiều lần trong truyện Kiều, mỗi lần một ý nghĩa. Ở đây, vầng trăng đơn côi giữa trời gợi nỗi buồn cô đơn, lẻ loi của người thiếu nữ xa nhà, xa quê.
Cảnh ảo là sự tưởng tượng về thực tế. Kiều nhìn thấy những gì? Một nấm mồ vô chủ vừa mới đắp, cỏ còn xanh mướt. Người chết trẻ mà không có người thân thích. Bên cạnh nấm mộ là tiếng khóc oan oán văng vẳng vang lên. Đây là ảo giác hay là lời thoại? Cả hai đều đúng. Bởi vì, khách văn chương nào chẳng mang theo trái tim đa cảm. Và bởi vì, Kiều đang sống trong dự cảm về tương lai của chính mình. Nàng sẽ trở thành món hàng cho bọn buôn thịt bán người. Rồi đây, nàng sẽ phải tiếp khách làng chơi, làm trò mua vui cho những kẻ lắm tiền háo sắc. Tuổi xuân tươi đẹp của nàng rồi sẽ tan ra như đám cỏ trên nấm mồ kia. Nhưng tiếc thay, trong xã hội phong kiến thối nát, không có chỗ để chờ đợi những giá trị tinh thần. Vì thế, Kiều cất tiếng than trong tuyệt vọng:
"Đau đớn thay phận đàn bà!
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung".