câu 1: - Theo tác giả, thời gian có màu sắc là "xanh" và mùi vị là "tím ngát".
câu 2: Những từ ngữ trực tiếp gợi ý nghĩa thời gian trong bài thơ là: "sớm nay", "trời mây", "tần phi", "dâng nàng", "trăm năm", "duyên trăm năm".
câu 3: Trong hai câu thơ "Sớm nay tiếng chim thanh/ Trong gió xanh", tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa. Tác giả đã gán cho "tiếng chim" hành động của con người là "thanh". Điều này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
- Gợi hình: Tiếng chim trở nên sống động, có hồn hơn, như đang ngân vang trong không gian, mang theo sự thanh tao, nhẹ nhàng.
- Gợi cảm: Tạo nên khung cảnh yên bình, thanh thản, gợi lên tâm trạng thư thái, an nhiên của con người trước vẻ đẹp thiên nhiên.
Biện pháp tu từ nhân hóa giúp tăng sức biểu đạt cho câu thơ, khiến cho lời thơ thêm sinh động, giàu tính nghệ thuật và dễ đi vào lòng người.
câu 4: - Sự kết hợp từ đặc biệt là "màu thời gian" và "hương thời gian". Đây là những hình ảnh ẩn dụ cho những gì đã qua đi của quá khứ. Màu sắc có thể phai nhạt theo thời gian, hương thơm cũng sẽ dần tan biến. Điều này gợi lên cảm giác tiếc nuối về những kỷ niệm đẹp đẽ nhưng không thể níu giữ được nữa.
câu 5: Đề 1:
- Điểm chung là đều chỉ người con gái được yêu thương và trân trọng.
Đề 2:
- Điểm chung là đều nói về sự hi sinh cao cả của người mẹ dành cho đứa con bé bỏng của mình.
câu 6: Cấu tứ là gì? Cấu tứ chính là linh hồn của tác phẩm, nó được người viết nâng lên thành ý tưởng, rồi gửi gắm vào đó những cảm xúc, tâm tư, tình cảm, những suy ngẫm mang tính khái quát về con người và cuộc đời.
Cấu tứ có thể coi là phần khung chính của ngôi nhà, mà nội dung của tác phẩm chính là đồ trang trí bên trong. Nó giúp cho các chương hồi hoặc các khổ, các câu trong bài thơ được sắp xếp theo một trật tự rõ ràng, mạch lạc và có liên kết với nhau.
Trong quá trình sáng tạo nghệ thuật, cấu tứ đóng vai trò quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của tác phẩm. Bởi vì nhờ có cấu tứ mà tác giả mới có thể xây dựng nên cốt truyện, sắp xếp bố cục, lựa chọn chi tiết, hình ảnh sao cho phù hợp nhất để làm nổi bật chủ đề của tác phẩm.
Đặc biệt, khi tiếp nhận tác phẩm, cấu tứ cũng sẽ giúp người đọc hiểu sâu hơn về thế giới nghệ thuật của tác phẩm, từ đó khám phá ra những điều mới mẻ và thú vị ẩn chứa trong đó.
câu 7: Đề bài:
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
Màu thời gian
( Đoàn Phú Tứ )
Sớm nay tiếng chim thanh
Trong vườn xanh
Dìu vương hương ấm thoảng xuân tình
Ngàn xưa không lạnh nữa, Tần phi
Ta lặng dâng nàng
Trời mây phảng phất nhuốm thời gian
Màu thời gian không xanh
Màu thời gian tím ngát
Hương thời gian không nồng
Hương thời gian thanh thanh
Tóc mây một món chiếc dao vàng
Nghìn trùng e lệ phụng quân vương
Trăm năm tình cũ lìa không hận
Thà nép mày hoa thiếp phụ chàng
Duyên trăm năm đứt đoạn
Tình một thuở còn hương
( Hoài Thanh - Hoài Chân, Thi nhân Việt Nam, NXB Văn học, Hà Nội, 1993)
: Xác định thể thơ của bài thơ trên?
: Chỉ ra những từ ngữ được dùng để miêu tả “thời gian” trong khổ thơ thứ nhất?
: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép điệp được sử dụng trong hai dòng thơ cuối?
: Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung hai dòng thơ sau:
“Duyên trăm năm đứt đoạn
Tình một thuở còn hương”.
: Bài thơ gợi anh chị suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa thời gian với con người? Trả lời trong khoảng 5-7 dòng.
: Thể thơ bảy chữ.
: Những từ ngữ được dùng để miêu tả “thời gian” trong khổ thơ thứ nhất là: thanh, ấm, xuân tình, không lạnh nữa, phảng phất, tím ngát.
: Hiệu quả nghệ thuật của phép điệp được sử dụng trong hai dòng thơ cuối là nhấn mạnh sự thủy chung son sắt của nhà thơ dành cho người mình yêu thương dù cho thời gian có trôi qua bao lâu đi chăng nữa.
: Hai dòng thơ Duyên trăm năm đứt đoạn / Tình một thuở còn hương muốn nói đến sự trân trọng, nâng niu vẻ đẹp của tình yêu dù nó đã kết thúc.
: Thời gian luôn vận động không ngừng nghỉ nên nó sẽ mang theo cả tuổi trẻ của mỗi chúng ta. Bởi vậy, hãy sống hết mình với những điều mà ta yêu quý ngay cả khi đó là tình yêu bởi thời gian sẽ chẳng bao giờ dừng lại để chờ đợi bất kỳ ai.
câu 8: I. Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết cách làm bài nghị luận xã hội; vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận; bố cục rõ ràng; diễn đạt lưu loát; mạch lạc; ít sai lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
II. Yêu cầu về kiến thức: Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
1. Giải thích: Thời gian là khái niệm trừu tượng chỉ sự biến đổi không ngừng của sự vật, hiện tượng. Thời gian được đo bằng đồng hồ, bằng các mùa trong năm, bằng những gì thay đổi ở con người...
2. Bàn luận:
- Thời gian có sắc màu và hương vị bởi nó gắn liền với cuộc sống của mỗi con người. Mỗi khoảnh khắc trôi qua đều để lại dấu ấn riêng biệt cho từng cá nhân.
+ Sắc màu của thời gian: Màu hồng của tuổi thơ hồn nhiên, vô tư, màu xanh hi vọng của tuổi trẻ, màu đỏ rực rỡ của tình yêu đôi lứa, màu xám xịt của thất bại, màu đen tối của tuyệt vọng,...
+ Hương vị của thời gian: Vị ngọt ngào của hạnh phúc, vị đắng cay của khổ đau, vị chua chát của thất bại,...
- Ý nghĩa của việc nhận ra rằng thời gian có sắc màu và hương vị:
+ Giúp chúng ta trân trọng từng giây phút đang sống.
+ Khuyến khích mọi người tận hưởng trọn vẹn những điều tốt đẹp mà cuộc đời mang lại.
3. Bài học nhận thức và hành động:
- Nhận thức: Cần phải biết quý trọng thời gian, sử dụng thời gian một cách hiệu quả.
- Hành động: Sống tích cực, chủ động, tạo dựng những giá trị tốt đẹp cho bản thân và xã hội.
câu 1: Đoàn Phú Tứ sinh ngày 10-9-1910 tại Hải Dương, tên thật là Đoàn Phú Tứ, là nhà soạn kịch, nhà thơ, dịch giả Việt Nam, ngoài ra ông còn là một trí thức tham gia phong trào Thơ mới với những đóng góp đáng kể. Ông mất ngày 20-6-1989 tại Hà Nội.
Đoàn Phú Tứ bắt đầu sự nghiệp sáng tác của mình bằng việc viết báo vào những năm 30 của thế kỷ XX. Ông đã từng cộng tác với các tờ An Nam tạp chí, Tiểu thuyết thứ Năm, Người mới, Đông Dương và Tạp chí Thanh niên. Ngoài ra, ông còn là một nhà nghiên cứu văn học, đã biên soạn và xuất bản nhiều cuốn sách về lịch sử, địa lý, văn hóa Việt Nam.
Bài thơ "Màu Thời Gian" của Đoàn Phú Tứ là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác của ông. Bài thơ này được viết vào năm 1939, khi Đoàn Phú Tứ đang sống và làm việc tại Hà Nội. Bài thơ mang đậm chất trữ tình, lãng mạn, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước.
Hình ảnh "tiếng chim thanh" và "vườn xanh" mở đầu bài thơ gợi lên một khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Tiếng chim hót vang lên trong vườn xanh như một bản nhạc du dương, đưa ta vào thế giới mộng mơ, lãng mạn.
Câu thơ "Sớm nay tiếng chim thanh/Trong gió xanh" sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh, tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo. Tiếng chim thanh được ví như gió xanh, mang đến cho người đọc cảm giác mát mẻ, trong lành, đồng thời cũng gợi lên sự thanh tao, nhẹ nhàng của tâm hồn con người.
Tiếp theo, câu thơ "Những luồng run rẩy rung rinh lá/Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh" miêu tả cảnh vật trong vườn xanh vào buổi sáng sớm. Những luồng gió run rẩy làm rung rinh lá cây, tạo nên hình ảnh đẹp mắt và ấn tượng. Tuy nhiên, hình ảnh "đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh" lại mang đến cho người đọc cảm giác buồn bã, cô đơn.
Cuối cùng, câu thơ "Và đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh" lặp lại câu thơ trên, nhấn mạnh sự tàn phai, héo úa của mùa đông. Đồng thời, câu thơ cũng thể hiện sự tiếc nuối, lưu luyến của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân sắp qua.
Bài thơ "Màu Thời Gian" của Đoàn Phú Tứ là một tác phẩm hay, mang đậm chất trữ tình, lãng mạn. Bài thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước vào mùa xuân, đồng thời cũng thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp ấy.
Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa,... giúp cho bài thơ thêm sinh động, hấp dẫn và giàu sức gợi hình, gợi cảm.
Nhìn chung, bài thơ "Màu Thời Gian" là một tác phẩm hay, mang đậm chất trữ tình, lãng mạn. Bài thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước vào mùa xuân, đồng thời cũng thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp ấy.
câu 2: Đề bài yêu cầu bạn viết một bài văn nghị luận phân tích vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ "Màu thời gian" của Đoàn Phú Tứ. Dưới đây là một dàn ý và một số gợi ý để bạn có thể phát triển bài viết của mình:
### Dàn ý:
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Đoàn Phú Tứ và bài thơ "Màu thời gian".
- Nêu khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
2. Thân bài:
a. Phân tích nội dung:
- Không gian và thời gian trong bài thơ:
- Mở đầu bài thơ là hình ảnh buổi sớm mai với tiếng chim thanh, vườn xanh, và hương xuân tình. Đây là một không gian tràn đầy sức sống và tươi mới.
- Thời gian trong bài thơ không chỉ là thời gian vật lý mà còn là thời gian tâm tưởng, gợi nhớ về quá khứ và những kỷ niệm.
- Tình yêu và nỗi nhớ:
- Hình ảnh "tần phi" và "quân vương" gợi nhớ đến những mối tình xưa cũ, những mối tình đã qua nhưng vẫn còn vương vấn trong tâm trí.
- Tình yêu trong bài thơ mang sắc thái hoài niệm, tiếc nuối nhưng không bi lụy, thể hiện qua câu "trăm năm tình cũ lìa không hận".
b. Phân tích nghệ thuật:
- Ngôn ngữ và hình ảnh thơ:
- Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, gợi cảm và tinh tế, tạo nên một bức tranh thơ mộng và huyền ảo.
- Sử dụng các từ láy như "thanh thanh", "tím ngát" để tạo âm điệu nhẹ nhàng, du dương.
- Biện pháp tu từ:
- Sử dụng phép ẩn dụ và hoán dụ để diễn tả thời gian và tình yêu, như "màu thời gian", "hương thời gian".
- Nhân hóa hình ảnh thiên nhiên để thể hiện tâm trạng con người, như "mây phảng phất nhuốm thời gian".
3. Kết bài:
- Khẳng định lại vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Nêu cảm nhận cá nhân về giá trị của bài thơ trong nền thơ ca Việt Nam.
### Gợi ý phát triển bài viết:
- Mở bài: Bạn có thể bắt đầu bằng cách giới thiệu về phong trào Thơ Mới và vị trí của Đoàn Phú Tứ trong phong trào này. Sau đó, dẫn dắt vào bài thơ "Màu thời gian" như một tác phẩm tiêu biểu thể hiện tài năng của ông.
- Thân bài: Khi phân tích nội dung, hãy chú ý đến cách tác giả sử dụng hình ảnh thiên nhiên để gợi lên không gian và thời gian. Bạn có thể liên hệ với những bài thơ khác trong phong trào Thơ Mới để làm nổi bật nét độc đáo của Đoàn Phú Tứ.
- Kết bài: Đưa ra nhận xét về sự đóng góp của bài thơ "Màu thời gian" vào sự phát triển của thơ ca Việt Nam, cũng như cảm nhận cá nhân về giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm.
Hy vọng những gợi ý trên sẽ giúp bạn viết một bài văn nghị luận sâu sắc và ấn tượng. Chúc bạn thành công!