Đâu là nguyên nhân sâu xa dẫn đến cách mạng tháng 10 Nga năm 1917

Hằng Nguyễn Thị

1. Mâu thuẫn trong xã hội Nga

• Mâu thuẫn giai cấp: Xã hội Nga vào đầu thế kỷ XX tồn tại sự phân hóa sâu sắc giữa giai cấp thống trị (quý tộc, địa chủ, tư sản) và quần chúng lao động (công nhân, nông dân, binh lính). Công nhân làm việc trong điều kiện tồi tệ, nông dân bị bóc lột nặng nề.
• Chế độ phong kiến lạc hậu: Dưới sự cai trị của Sa hoàng, nước Nga vẫn duy trì nhiều yếu tố phong kiến lỗi thời, cản trở sự phát triển kinh tế và xã hội.

2. Khủng hoảng kinh tế trầm trọng

• Nền kinh tế lạc hậu: Dù có một số ngành công nghiệp phát triển, nhưng nước Nga vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp lạc hậu, năng suất thấp.
• Chiến tranh làm kiệt quệ kinh tế: Tham gia vào Thế chiến thứ nhất (1914-1918) khiến kinh tế Nga suy sụp. Hàng triệu người chết, nạn đói, thất nghiệp lan tràn.

3. Thất bại của Sa hoàng và Chính phủ Lâm thời

• Sa hoàng mất lòng dân: Chính quyền chuyên chế của Sa hoàng Nicholas II bị xem là kìm hãm sự tiến bộ, đàn áp phong trào cách mạng.
• Chính phủ Lâm thời bất lực: Sau Cách mạng Tháng Hai 1917, Chính phủ Lâm thời do tư sản lãnh đạo không thể giải quyết các vấn đề cơ bản như chiến tranh, đất đai, đời sống dân chúng, làm gia tăng sự bất mãn.

4. Ảnh hưởng của chủ nghĩa Marx và vai trò của Đảng Bolshevik

• Chủ nghĩa Marx-Lenin cổ vũ cách mạng vô sản: Tư tưởng Marx-Lenin khẳng định giai cấp công nhân phải đứng lên lật đổ chính quyền tư sản và phong kiến, thiết lập chính quyền Xô viết.
• Lãnh đạo kiên quyết của Đảng Bolshevik: Đảng Bolshevik, đứng đầu là Lenin, đã nắm bắt thời cơ, lãnh đạo quần chúng lật đổ Chính phủ Lâm thời và giành chính quyền vào tháng 10/1917.

5. Ảnh hưởng của Chiến tranh thế giới thứ nhất

• Thất bại quân sự: Nga chịu tổn thất nặng nề trong chiến tranh, binh lính chán nản, đào ngũ, quay sang ủng hộ cách mạng.
• Khủng hoảng toàn diện: Nền kinh tế bị kiệt quệ, giá cả leo thang, đời sống nhân dân cực khổ, làm dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ.