CÂU HỎI VỀ BÀI: QUẦN XÃ SINH VẬT HỌC SINH LÀM VÀO GIẤY NHÁP, THỨ 3 NỘP CHO CÔ Thế nào là quần xã SV? Lấy ví dụ. Phân tích thành phần loài (loài ưu thế, loài đặc trưng, loài chủ chốt). Vì sao thành ph...

1. **Thế nào là quần xã sinh vật? Lấy ví dụ.** Quần xã sinh vật là tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian và thời gian nhất định, có mối quan hệ gắn bó với nhau. Ví dụ, quần xã trong một hồ nước bao gồm các loài thực vật thủy sinh như bèo, sen, và các loài động vật như cá, ếch, rùa. 2. **Phân tích thành phần loài (loài ưu thế, loài đặc trưng, loài chủ chốt). Vì sao thành phần loài giúp cân bằng quần xã?** - **Loài ưu thế**: Là những loài có số lượng cá thể nhiều nhất trong quần xã, đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và chức năng của quần xã. - **Loài đặc trưng**: Là những loài chỉ xuất hiện trong một quần xã nhất định, giúp nhận diện và phân loại quần xã đó. - **Loài chủ chốt**: Là loài có ảnh hưởng lớn đến cấu trúc và chức năng của quần xã, ví dụ như voi trong đồng cỏ giúp duy trì môi trường sống cho nhiều loài khác. Thành phần loài giúp cân bằng quần xã vì sự đa dạng và tương tác giữa các loài tạo nên mối quan hệ dinh dưỡng và môi trường sống ổn định. 3. **Phân tích chỉ số đa dạng và độ phong phú. Vì sao chỉ số đa dạng và độ phong phú giúp cân bằng quần xã?** Chỉ số đa dạng (như chỉ số Shannon) phản ánh số lượng loài và sự phân bố của các loài trong quần xã. Độ phong phú cho biết tỉ lệ cá thể của mỗi loài. Chỉ số đa dạng và độ phong phú giúp cân bằng quần xã bằng cách đảm bảo rằng không có loài nào thống trị hoàn toàn, tạo ra một hệ sinh thái ổn định và khả năng phục hồi tốt trước các thay đổi môi trường. 4. **Phân tích cấu trúc không gian. Vì sao cấu trúc không gian giúp cân bằng quần xã?** Cấu trúc không gian của quần xã bao gồm sự phân bố của các loài trong không gian sống (như tầng cây, độ cao, khu vực sống). Cấu trúc không gian giúp cân bằng quần xã vì nó cho phép các loài phát triển theo những cách khác nhau, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu cạnh tranh giữa các loài. 5. **Phân tích cấu trúc chức năng dinh dưỡng. Vì sao cấu trúc chức năng dinh dưỡng giúp cân bằng quần xã?** Cấu trúc chức năng dinh dưỡng gồm sinh vật sản xuất (thực vật), sinh vật tiêu thụ (động vật), và sinh vật phân giải (vi khuẩn, nấm). Cấu trúc này giúp cân bằng quần xã bằng cách tạo ra chu trình dinh dưỡng hoàn chỉnh, đảm bảo rằng các chất dinh dưỡng được tuần hoàn và không bị mất đi, đồng thời duy trì sự ổn định của hệ sinh thái. 6. **Trình bày khái niệm, đặc điểm, lấy ví dụ về các mối quan hệ: cạnh tranh, hợp tác, cộng sinh, hội sinh, ức chế, kí sinh, động vật ăn thực vật, vật ăn thịt con mồi.** - **Cạnh tranh**: Khi hai loài cùng sử dụng tài nguyên hạn chế. Ví dụ, cây cỏ trong rừng cạnh tranh ánh sáng. - **Hợp tác**: Hai loài hỗ trợ lẫn nhau. Ví dụ, chim và trâu: chim giúp trâu xua đuổi côn trùng. - **Cộng sinh**: Hai loài sống chung và có lợi cho nhau. Ví dụ, vi khuẩn trong ruột người. - **Hội sinh**: Một loài có lợi, loài kia không bị ảnh hưởng. Ví dụ, rêu mọc trên cây. - **Ức chế**: Một loài làm hại đến loài khác. Ví dụ, động vật ăn thịt săn mồi. - **Kí sinh**: Một loài sống trên hoặc trong loài khác và làm hại nó. Ví dụ, giun sán trong cơ thể động vật. - **Động vật ăn thực vật**: Ví dụ, thỏ ăn cỏ. - **Vật ăn thịt con mồi**: Ví dụ, hổ săn con nai. 7. **Thế nào là ổ sinh thái? Cạnh tranh có vai trò gì trong việc hình thành ổ sinh thái?** Ổ sinh thái là vị trí và vai trò của một loài trong môi trường sống, bao gồm tất cả các yếu tố sinh thái mà loài đó cần. Cạnh tranh đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ổ sinh thái, giúp các loài phát triển các đặc điểm khác nhau để tránh cạnh tranh trực tiếp và từ đó định hình các ổ sinh thái riêng biệt cho từng loài. 8. **Thế nào là loài ngoại lai? Việc du nhập các loài ngoại lai đã ảnh hưởng đến trạng thái cân bằng của hệ sinh thái như thế nào? Lấy ví dụ.** Loài ngoại lai là những loài không có nguồn gốc bản địa, được du nhập vào một môi trường mới. Việc du nhập các loài ngoại lai có thể gây ra sự cạnh tranh với loài bản địa, giảm đa dạng sinh học và làm mất cân bằng hệ sinh thái. Ví dụ, ốc bươu vàng ở Việt Nam đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các loài thủy sinh bản địa. 9. **Việc giảm loài trong quần xã đã ảnh hưởng đến trạng thái cân bằng của hệ sinh thái như thế nào? Lấy ví dụ.** Việc giảm loài có thể làm mất đi sự đa dạng và chức năng của quần xã, dẫn đến sự mất cân bằng sinh thái. Ví dụ, nếu một loài động vật ăn cỏ như hươu bị giảm số lượng, thực vật có thể phát triển mạnh mẽ, dẫn đến sự thay đổi cấu trúc quần xã và làm mất đi các loài khác phụ thuộc vào chúng. 10. **Trình bày các biện pháp bảo vệ quần xã mà em biết?** - Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia. - Bảo vệ rừng và cấm săn bắt động vật hoang dã. - Phục hồi các loài động vật, thực vật quý hiếm. - Thực hiện các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường. 11. **Vì sao quần xã là một cấp độ tổ chức sống?** Quần xã được coi là một cấp độ tổ chức sống vì nó có cấu trúc ổn định và khả năng tự điều chỉnh. Quần xã có sự tương tác phức tạp giữa các loài sinh vật và môi trường, thực hiện các chức năng sống cơ bản và có khả năng duy trì sự cân bằng sinh thái.