Trong truyện ngắn "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao, nhân vật Chí Phèo là một điển hình cho số phận bi thảm của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám. Chí vốn là một thanh niên hiền lành, lương thiện nhưng đã bị xã hội thực dân nửa phong kiến vùi dập, chà đạp, đẩy đến bước đường cùng.
Sau khi đi tù về, Chí trở thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại, chuyên rạch mặt ăn vạ, đâm thuê chém mướn. Tuy nhiên, ẩn sâu bên trong con quỷ dữ ấy vẫn còn le lói ánh sáng của thiên lương. Điều này được thể hiện rõ nét nhất qua đoạn trích "Hắn vừa đi vừa chửi".
Trước hết, ta thấy được Chí Phèo là một kẻ lưu manh, côn đồ. Hắn chửi bới, dọa nạt tất cả mọi người, từ trẻ con đến người già, từ đàn ông đến đàn bà. Tiếng chửi của hắn vang vọng khắp xóm làng, khiến ai cũng khiếp sợ.
Tuy nhiên, đằng sau tiếng chửi ấy lại là nỗi cô đơn, tuyệt vọng của một con người bị xã hội ruồng bỏ. Chí Phèo không có người thân thích, không có nơi nương tựa. Hắn chỉ biết tìm đến rượu để giải sầu, nhưng càng uống lại càng tỉnh, càng nhớ về quá khứ tươi đẹp.
Thứ hai, ta thấy được Chí Phèo là một con người có khát khao được làm người lương thiện. Khi gặp Thị Nở, Chí đã có những thay đổi tích cực. Hắn bắt đầu biết yêu thương, biết quan tâm đến người khác. Hắn cũng muốn được hòa nhập với cộng đồng, được sống như một con người bình thường.
Cuối cùng, ta thấy được Chí Phèo là một nạn nhân của xã hội bất công, vô cảm. Xã hội ấy đã đẩy hắn vào bước đường cùng, khiến hắn phải sống cuộc đời lưu manh, côn đồ. Đồng thời, xã hội ấy cũng đã cướp đi của hắn quyền được làm người, được sống hạnh phúc.
Tóm lại, qua đoạn trích "Hắn vừa đi vừa chửi", ta thấy được số phận bi thảm của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám. Họ là những con người lương thiện, hiền lành nhưng đã bị xã hội thực dân nửa phong kiến vùi dập, chà đạp, đẩy đến bước đường cùng.