viết bài văn nghi luận về câu tục ngữ " Gần mực thì đen , gần đèn thì sáng "

Trong kho tàng ca dao, dân ca có nhiều câu phản ánh sự việc tương tự như câu tục ngữ trên.

Nơi nào anh đội tráp hồng
Nơi ấy cô gái thắt lưng dải lụa
Nơi nào anh cầm bầu sữa
Nơi ấy cô gái đội đũa quay vàng

Những câu này đều nói đến ảnh hưởng của môi trường xã hội đến nhân cách con người.

Câu tục ngữ đã đưa ra hai thử nghiệm hoàn toàn khác nhau để kiểm nghiệm nhân cách con người. Mực có màu đen, nếu ta để mực lâu ngày trong hộp kín, mực vẫn giữ nguyên màu đen. Khi ta vẽ, mực sẽ ra màu đen. Cây đèn khi đốt cháy dầu bên trong, ngọn lửa sẽ tỏa sáng. Như vậy, mực đen, đèn sáng là chân lí hiển nhiên, không ai chối cãi được. Từ hai chân lí này, ông cha ta đã đúc kết nên một kinh nghiệm về mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách con người: Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.

Mực tượng trưng cho những cái xấu xa, không tốt đẹp. Đèn tượng trưng cho những cái tốt đẹp, sáng sủa. Nếu sống gần những cái xấu xa thì nhân cách sẽ nhiễm độc dần và có thể bị biến chất. Ngược lại, nếu sống gần những cái tốt đẹp, con người sẽ học tập được những điều hay mà trở nên tốt đẹp hơn.

Câu tục ngữ là bài học kinh nghiệm của người xưa về ảnh hưởng của môi trường xã hội đối với nhân cách của mỗi người. Lời răn dạy của người xưa thể hiện trong câu tục ngữ này là rất đúng đắn. Tuy nhiên, gần mực chưa chắc đã đen, gần đèn chưa chắc đã rạng. Con người phải có lòng tự chủ, có ý chí độc lập, biết lọc lấy những điều tốt đẹp trong cuộc sống để vươn lên.

Trong cuộc sống hằng ngày, lời ăn tiếng nói, hành động của mỗi người luôn chịu sự tác động của môi trường xã hội mà mình đang sống. Nhất là các bạn thanh thiếu niên còn trẻ, tâm hồn và thể xác đang phát triển, chưa có bản lĩnh vững vàng, dễ bị lôi kéo, sa ngã. Sống gần những người xấu xa là dễ lây nhiễm thói hư tật xấu. Nếu không có bản lĩnh vững vàng, chúng ta sẽ bị lôi kéo vào con đường tệ nạn và dần dần đánh mất nhân cách.

Ngược lại, nếu ta sống gần những người lương thiện, chúng ta sẽ học tập được những tấm gương tốt và trở nên tốt đẹp hơn.

Gia đình là nơi đầu tiên con người tiếp xúc khi sinh ra. Ở đó, ta học nói, học gói, học mở. Gia đình là nơi nuôi dưỡng nhân cách của mỗi người. Vì thế, gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc định hướng giáo dục nhân cách cho thanh thiếu niên. Nhà trường là nơi truyền thụ tri thức khoa học, rèn luyện kĩ năng nghề nghiệp cho thanh thiếu niên. Do đó, nhà trường có vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của thanh thiếu niên.

Ngoài ra, trong quá trình giao lưu, tiếp cận với môi trường xã hội, thanh thiếu niên cũng chịu ảnh hưởng của môi trường ấy. Cho nên, để hình thành nhân cách tốt đẹp, thanh thiếu niên phải biết lựa chọn môi trường xã hội lành mạnh để học tập và sống.

Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng bị lôi kéo bởi môi trường xấu xa. Vẫn có những cánh sen vươn lên từ bùn lầy nước đọng, dù xung quanh hôi hám, sen vẫn nở những bông hoa thơm ngào ngạt. Như vậy, bên cạnh yếu tố môi trường, còn có yếu tố chủ quan của bản thân con người đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của họ. Trước những cám dỗ của môi trường xấu, những người có bản lĩnh vững vàng vẫn giữ được phẩm chất cao quý của mình. Đó là những con người đáng được trân trọng và ngưỡng mộ.

Bên cạnh đó, vẫn có một số người bị lôi kéo vào con đường tội lỗi. Những người như vậy đáng bị xã hội lên án.

Câu tục ngữ là lời khuyên nhủ, đồng thời cũng là bài học bổ ích đối với thanh thiếu niên. Chúng ta cần biết lựa chọn môi trường xã hội tốt để hình thành nhân cách tốt đẹp.