câu 1: : Đề tài của đoạn trích là nghệ thuật chèo truyền thống.
câu 2: : Hình ảnh được sử dụng để so sánh với những làn điệu, những vai chèo trong đoạn trích là: "những làn điệu, những vai chèo bất chấp mọi biến thiên, thăng trầm của xã hội, vẫn cứ màu mỡ, cứ xanh tươi như đồng đất Thái Bình".
câu 3: .
- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận.
.
Theo tác giả, chèo là đặc trưng cho tính cách tâm hồn của người dân Thái Bình bởi qua chèo, họ thể hiện khát vọng sống tốt đẹp, hướng thiện, mong muốn vượt qua khó khăn để vươn tới điều tốt đẹp hơn. Chèo mang đậm nét văn hóa truyền thống của vùng đất này, phản ánh sâu sắc tâm tư, nguyện vọng của người dân nơi đây.
.
Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn: "ở đó, người nghèo khổ được gặp tiên, gặp phật. Cô gái mò cua trở thành hoàng hậu còn chàng trai nghèo dắt mẹ đi ăn mày thì đỗ trạng nguyên." là nhấn mạnh vào những giá trị tốt đẹp mà chèo mang lại cho người dân Thái Bình. Qua đó, tác giả muốn khẳng định sức mạnh của nghệ thuật chèo trong việc truyền tải thông điệp nhân văn, giúp con người vượt qua khó khăn, vươn tới điều tốt đẹp hơn.
.
Quan điểm của tác giả về chèo là chèo là một loại hình nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Thái Bình. Nó không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần mà còn là một phương tiện để truyền tải những giá trị đạo đức, nhân văn cao đẹp. Tác giả tin rằng chèo sẽ mãi mãi tồn tại và phát triển, góp phần gìn giữ và phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam.
câu 4: .
- Phương thức biểu đạt chính: nghị luận/phương thức nghị luận.
.
- Văn bản thuộc thể loại: kí.
.
- Theo tác giả, chèo sân đình đã vắng bóng bởi lẽ: chèo sân đình đã bị thay thế bởi hình thức chèo trên sân khấu ba mặt; chèo sân đình gắn liền với sinh hoạt văn hóa dân gian nay đã lùi vào dĩ vãng.
.
- Vấn đề xã hội mà văn bản nêu lên: giá trị của nghệ thuật truyền thống trong bối cảnh hiện đại.
.
- Yếu tố phi hư cấu trong đoạn trích:
+ Thời gian: năm 1978, năm 1980,...
+ Địa điểm: làng Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, sân hợp tác xã, sân kho,...
+ Sự kiện: các buổi tập chèo, đêm diễn chính, ...
+ Nhân vật: ông chủ nhiệm hợp tác xã, ông trùm hát, chị Thuyên,...
+ Số liệu: 19h, 20h, 21h, 22h, 23h, 24h, 25h, 26h, 27h, 28h, 29h, 30h, 31h, 32h, 33h, 34h, 35h, 36h, 37h, 38h, 39h, 40h, 41h, 42h, 43h, 44h, 45h, 46h, 47h, 48h, 49h, 50h, 51h, 52h, 53h, 54h, 55h, 56h, 57h, 58h, 59h, 60h,...
+ Trích dẫn trực tiếp: "em này, ước gì cuộc đời nó cũng như là chiếu chèo nhỉ?"
+ Trích dẫn gián tiếp: câu chuyện về chị Thuyên.
- Tác dụng:
+ Làm rõ thông tin về thời gian, địa điểm, sự kiện, nhân vật,... góp phần giúp người đọc nắm bắt nội dung câu chuyện một cách cụ thể, chi tiết.
+ Tăng tính xác thực, độ tin cậy cho những thông tin được trình bày trong văn bản.
+ Thể hiện quan sát, cảm nhận của tác giả về chèo sân đình xưa.
.
- Những nét đặc sắc của chèo sân đình xưa được gợi lên trong văn bản:
+ Chèo sân đình mang đậm tính chất dân gian, gắn bó mật thiết với đời sống của người dân Việt Nam.
+ Chèo sân đình phản ánh chân thực cuộc sống của người nông dân Việt Nam, ca ngợi vẻ đẹp của họ trong lao động, chiến đấu và tình yêu.
+ Chèo sân đình có sức hấp dẫn đặc biệt đối với khán giả, khiến họ say mê, rung động.
.
- Em ấn tượng nhất với chi tiết: "ở đó, ân oán phân minh, nghĩa tình trọn vẹn..."
- Lí do: Chi tiết này thể hiện được giá trị nhân văn sâu sắc của chèo sân đình. Chèo sân đình không chỉ là một loại hình nghệ thuật giải trí đơn thuần mà còn là một phương tiện để truyền tải những bài học đạo đức, những giá trị nhân văn cao đẹp.
câu 5: . * Phương thức biểu đạt: Nghị luận kết hợp tự sự, miêu tả. * Nội dung chính: Đoạn trích nói về ý nghĩa của chèo đối với người dân Thái Bình. Chèo gắn liền với kí ức tuổi thơ, mang đậm nét văn hoá truyền thống của vùng nông thôn Việt Nam. * Trả lời câu hỏi: (0.5đ): - Văn bản thuộc thể loại: Phóng sự. - Tác giả: Vũ Hữu Sự. - Xuất xứ: Trích trong tập phóng sự “Muôn mặt đời thường” (2001), NXB Hội Nhà văn, Hà Nội. (0.5đ): - Những từ ngữ, hình ảnh gợi lên vẻ đẹp của chèo: + Tiếng trống vừa nổi lên cùng với điệu vỡ nước nào nức,... + Ông chủ nhiệm hợp tác xã chín chắn trên chiếc ghế đẩu, chân kẹp trống, tay lăm lăm dùi. + Chị Thuyên hát chèo hay nhất ở quê tôi hồi ấy là chị Thuyên (bây giờ dẫu đã teo tóp ở tuổi 55 do gánh gia đình quá nặng, chị hát vẫn rất nền). + Ở đó, người nghèo khổ được gặp tiên, gặp Phật; Cô gái mò cua trở thành hoàng hậu; Còn chàng trai nghèo dắt mẹ đi ăn mày thì đỗ trạng nguyên. + Ở đó, ân oán phân minh, nghĩa tình trọn vẹn... (0.5đ): - Biện pháp tu từ liệt kê: Người hát chèo hay nhất ở quê tôi hồi ấy là chị Thuyên (bây giờ dẫu đã teo tóp ở tuổi 55 do gánh gia đình quá nặng, chị hát vẫn rất nền); Ở đó, người nghèo khổ được gặp tiên, gặp Phật; Cô gái mò cua trở thành hoàng hậu; Còn chàng trai nghèo dắt mẹ đi ăn mày thì đỗ trạng nguyên. - Tác dụng: Nhấn mạnh vào những kỉ niệm đẹp đẽ mà nghệ thuật chèo để lại trong lòng tác giả. (0.5đ): - Nghệ thuật chèo là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian của Việt Nam. Nó phát triển rực rỡ nhất ở phía bắc. - Đặc trưng của chèo: + Kịch bản: lấy từ truyện cổ tích hoặc tích trò. + Diễn xuất: Kết hợp giữa nói, hát, múa và nhạc. + Nhân vật: Thường chia thành hai tuyến rõ rệt là chính diện và phản diện. + Âm nhạc: Sử dụng đa dạng các làn điệu như nói, hát, ngâm, hò,... (0.5đ): - Từ nội dung của văn bản, ta thấy rằng mỗi cá nhân cần phải có trách nhiệm trong việc gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Điều này đòi hỏi sự nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của di sản văn hóa và hành động cụ thể để bảo tồn và phát huy những giá trị đó. Mỗi người cần tham gia vào các hoạt động văn hóa, góp phần duy trì và phát triển các phong tục, tập quán truyền thống. Đồng thời, họ cũng nên lan tỏa thông tin về giá trị văn hóa truyền thống qua việc chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và cảm xúc với cộng đồng. Việc này giúp xây dựng một môi trường văn hóa giàu sức sống và bền vững. (1.0đ): Tuổi trẻ không bao giờ trở lại, hãy sống hết mình vì những điều tốt đẹp nhất. Đây là một quan niệm đúng đắn. Tuổi trẻ là quãng thời gian quý báu nhất trong cuộc đời mỗi con người. Đó là lúc chúng ta tràn đầy năng lượng, nhiệt huyết và khát vọng khám phá thế giới. Trong khoảng thời gian này, chúng ta có cơ hội trải nghiệm, học hỏi và phát triển bản thân. Vì vậy, hãy tận dụng từng giây phút để theo đuổi đam mê, cống hiến cho xã hội và tạo dựng tương lai tươi sáng. Hãy sống hết mình, không hối tiếc về những điều chưa làm được.