Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ tiêu biểu nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường. Trong đó, Mùa hạ là một trong những thi phẩm đặc sắc của bà.
Bài thơ Mùa hạ được in trong tập thơ cùng tên xuất bản năm 1984. Đây là một trong những tập thơ cuối cùng của Xuân Quỳnh. Tập thơ này thể hiện những trăn trở, suy tư của tác giả về cuộc sống, tình yêu và thời gian.
Mùa hạ là bức tranh thiên nhiên mùa hè tươi đẹp, rực rỡ, đồng thời cũng là tiếng lòng của tác giả dành cho thiên nhiên, cuộc sống và con người.
Bức tranh mùa hè được miêu tả qua những hình ảnh tươi đẹp, rực rỡ:
"Những ngày không"
"Tôi đợi chờ"
"Gió nâng tiếng hát chói chang"
"Long lanh chiều bụi"
"Trời xanh biếc"
"Nhớ sao lớp học i tờ"
"Đồng quê chảy"
"Sáo diều"
"Tiếng hát"
"Của lúa chiêm"
"Xao xuyến bờ tre"
"Giờ cháu đã xa xôi"
"Trường làng cũ"
"Trong màu lá xanh"
"Ríu rít chim"
"Hè ơi! Hè!"
"Chín rồi"
"Quả ngọt dần"
"Dưới xòe tay nắng"
"Vòm lá xanh"
"Như đám cưới"
"Trên bầu trời"
"Bỗng mây đen"
"Đuổi nhau đi"
"Mưa rơi"
"Mưa rơi"
"Lũy tre làng"
"Cao vút lên"
"Sau mưa"
"Gió mát lành"
"Ong bay quanh"
"Hoa bưởi"
"Hoa cau"
"Mùi hương thơm"
"Ngào ngạt bay"
"Về trong gió"
"Mùa hạ của tôi"
"Mùa hạ của tôi"
"Là màu vàng"
"Và tiếng chim"
"Không biết nữa"
"Chỉ thấy xao xuyến"
"Chỉ thấy buồn buồn"
"Khi ve sầu"
"Kéo lá xoài về."
Có thể thấy, mùa hạ trong thơ Xuân Quỳnh là mùa của nắng, của gió, của tiếng chim ca hót líu lo. Đó là mùa của những bông hoa phượng đỏ rực, những cánh đồng lúa chín vàng ươm. Mùa hạ cũng là mùa của những hoạt động sôi nổi, náo nhiệt của tuổi trẻ.
Thông qua bức tranh mùa hè tươi đẹp, rực rỡ, tác giả đã gửi gắm những tâm tư, tình cảm của mình. Đó là nỗi nhớ thương da diết về những kỉ niệm tuổi thơ, về quê hương, đất nước. Đồng thời, tác giả cũng thể hiện niềm tin yêu vào cuộc sống, vào tương lai tươi sáng.
Về nghệ thuật, bài thơ Mùa hạ được viết theo thể thơ tự do, ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng giàu hình ảnh và cảm xúc. Tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp và ý nghĩa của bài thơ.
Cách gieo vần, nhịp thơ linh hoạt tạo nên sự uyển chuyển, tự nhiên cho bài thơ.
Bài thơ Mùa hạ là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và con người sâu sắc của Xuân Quỳnh. Bài thơ cũng là lời nhắn nhủ của tác giả tới mỗi người hãy trân trọng những gì mà cuộc sống ban tặng.
Hãy biết yêu quý thiên nhiên, biết trân trọng những khoảnh khắc đẹp đẽ của cuộc sống. Hãy sống trọn vẹn từng giây phút, để khi nhìn lại, ta không hối tiếc vì những gì đã qua.