Tôi vốn là con của Ngọc Hoàng, vì cha mẹ tôi muốn tôi có những trải nghiệm thực tế ngoài đời nên đã đầu thai tôi vào một gia đình nghèo khó. Lúc mới sinh ra, tôi không chân không tay, mình tròn lông lốc như quả dừa, nên mẹ tôi đặt tên tôi là Sọ Dừa.
Tuy vẻ bề ngoài xấu xí, nhưng tôi rất hiền lành, tốt bụng. Biết cha mẹ vất vả nuôi mình, tôi bèn xin đi chăn bò thuê cho phú ông. Nhờ tài thổi sáo, mà đàn bò luôn béo tốt, phú ông rất hài lòng. Còn cô út hiền lành lại hay mang cơm cho tôi mỗi ngày, nên tôi đem lòng thương mến. Cuối mùa, tôi bèn về giục mẹ đến hỏi con gái phú ông làm vợ. Mẹ tôi vì lo lắng nên ban đầu không đồng ý, nhưng thấy tôi năn nỉ mãi, bà cũng bằng lòng.
Ngày đưa dâu, tôi biến thành một chàng trai tuấn tú, khiến hai cô chị vừa bất ngờ vừa ghen tức. Từ ngày đó, vợ chồng tôi thương yêu nhau lắm. Không những vậy, tôi còn chăm chỉ đèn sách, chờ khoa thi năm sau. Đúng như mong đợi, tôi đỗ trạng nguyên và được nhà vua cử đi sứ. Trước lúc chia tay, tôi đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn phải giữ luôn các thứ ấy bên mình để có lúc cần dùng đến.
Ganh tị với cô em, hai cô chị sinh lòng ghen ghét rắp tâm hại em để thay làm bà trạng. Nhân quan trạng đi vắng, hai chị sang rủ cô út chèo thuyền ra biển rồi cứ thế lừa đẩy cô em xuống nước. Cô út bị cá kình nuốt chửng, nhưng may có con dao mà thoát chết. Cô dạt vào một hòn đảo, lây dao khoét bụng cá chui ra, đánh đá lấy lửa nướng thịt cá ăn. Sống được ít ngày trên đảo, cặp gà cũng kịp nở thành một đôi gà đẹp để làm bạn cùng cô út.
Một hôm có chiếc thuyền đi qua đảo, con gà trống nhìn thấy bèn gáy to:
Ò... ó... o
Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về.
Quan cho thuyền vào xem, chẳng ngờ đó chính là vợ mình. Hai vợ chồng gặp nhau, mừng mừng tủi tủi. Đưa vợ về nhà, tôi mở tiệc mừng mời bà con đến chia vui, nhưng lại giấu vợ trong nhà không cho ai biết. Hai cô chị thấy thế khấp khởi mừng thầm, tranh nhau kể chuyện cô em rủi ro ra chiều thương tiếc lắm. Quan trạng không nói gì, tiệc xong mới cho gọi vợ ra. Hai cô chị nhìn thấy cô em thì xấu hổ quá, lén bỏ ra về rồi từ đó bỏ đi biệt xứ.