Phân tích nhân vật Vũ Nương trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ và chỉ ra những bi kịch của nhân vật này trong xã hội phong kiến.

Nguyễn Dữ là một nhà nho sống vào khoảng thế kỉ XVI, ông là học trò của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Các tác phẩm của ông đã đóng góp rất lớn cho nền văn học Trung đại Việt Nam. Điển hình là "Truyền kì mạn lục", tập truyện gồm hai mươi câu chuyện được viết bằng chữ Hán xen lẫn biền văn và thơ ca. Trong đó tiêu biểu nhất là Chuyện người con gái Nam Xương. Tác phẩm đã xây dựng nhân vật Vũ Nương với vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Vũ Nương tên thật là Vũ Thị Thiết, quê ở Nam Xương, thuộc tỉnh Hà Nam ngày nay. Xuất thân trong một gia đình nghèo khó, nhưng nàng vừa có nhan sắc vừa có đức hạnh: "tính đã thùy mị nết na lại thêm có tư dung tốt đẹp". Nàng được gả cho Trương Sinh, một người vốn mang sẵn tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Và chính tính đa nghi của chồng đã gây nên mối tai họa lớn cho Vũ Nương.

Khi Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương rót chén rượu đầy dặn dò chàng những lời tình nghĩa đằm thắm: "Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong được đeo ấn hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi...". Nàng vô cùng cảm thông và xót xa cho những nỗi gian lao, vất vả mà chồng sẽ phải chịu đựng chốn xa trường. Những lời nói của Vũ Nương khiến ta không khỏi rơi nước mắt xót thương.

Xa chồng là thế, nhưng nàng vẫn là người phụ nữ hết mực chung thủy, nàng lo lắng cho sức khỏe của mẹ chồng, chăm sóc mẹ chồng tận tình, chu đáo. Khi mẹ chồng mất, nàng "hết lời thương xót", việc ma chay tế lễ được lo liệu, tổ chức rất chu đáo "như đối với cha mẹ đẻ mình". Với đứa con thơ còn nhỏ tuổi, niềm khao khát được gặp bóng cha luôn thường trực trong tâm hồn ngây thơ của nó, Vũ Nương đã trỏ bóng mình trên tường và nói rằng đó là cha Đản. Chính hành động ấy đã giúp nàng bù đắp phần nào sự thiếu vắng tình cha trong lòng đứa trẻ. Qua những chi tiết trên, ta thấy Vũ Nương là một người phụ nữ đáng trân trọng và ngưỡng mộ, bởi nàng vừa có nhan sắc, vừa có đức hạnh, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình.

Nhưng cuối cùng, nàng đã không có được hạnh phúc xứng đáng với tấm lòng của mình. Chỉ vì lời nói vô tình ngây thơ của con trẻ mà chồng đã nghi ngờ. Xã hội phong kiến đã lấy đi quyền làm vợ, làm mẹ của nàng, quyền được hưởng hạnh phúc trọn vẹn nơi gia đình. Đau đớn, thất vọng, nàng tìm đến cái chết để giữ gìn phẩm giá của mình. Hành động tự tử của nàng là hành động quyết liệt cuối cùng để bảo vệ danh dự, nhân phẩm của con người.

Qua nhân vật Vũ Nương, Nguyễn Dữ đã cho thấy tinh thần nhân đạo cao cả. Ông ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp của những người phụ nữ trong xã hội xưa và lên án những thế lực tước đoạt quyền làm người của họ. Đồng thời, ông cũng thể hiện niềm xót xa với những số phận hồng nhan bạc mệnh và ngậm ngùi cho mối bi kịch thời đại xưa.

Nhân vật Vũ Nương là nhân vật tiêu biểu cho bi kịch của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến. Bi kịch ấy là hệ quả của sự bất công, phi lí của xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, trọng danh hơn trọng người.