Thuyết minh về đoạn trích thương nhau xin hãy nhớ lời nhau trích truyện kiều của nguyễn du

Nhắc đến đại thi hào dân tộc Nguyễn Du, người ta nhắc ngay đến Truyện Kiều, một kiệt tác bất hủ của nền văn học nước nhà. Bằng trái tim nhân đạo và tài năng nghệ thuật bậc thầy, Nguyễn Du đã xây dựng nên những đứa con tinh thần tuyệt vời, trong đó có Thúy Kiều. Một cô gái tài sắc vẹn toàn nhưng chịu nhiều bất hạnh. Bên cạnh đó, nàng còn là người con hiếu thảo, một người tình thủy chung. Điều này được thể hiện rất rõ trong đoạn trích Trao duyên.

Đoạn trích Trao duyên là một trong những đoạn tiêu biểu của tác phẩm Truyện Kiều. Đây là đoạn thơ thể hiện bi kịch tan vỡ của tình yêu giữa Thuý Kiều và Kim Trọng, đồng thời cho thấy sự hy sinh đến quên mình của Kiều vì gia đình. Mười hai câu cuối tiếp tục khắc họa những giằng xé trong tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên cho em.

Sau khi thu xếp xong việc bán mình cho Mã Giám Sinh, lấy tiền đưa cho chú thím và tin tưởng em gái thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng, Thuý Kiều mới thấy nhẹ nhõm hơn trong lòng. Tuy nhiên, nàng vẫn không thoát khỏi những dằn vặt, đau đớn. Nàng nghĩ tới tình yêu sâu nặng của mình dành cho Kim Trọng và cảm thấy có lỗi bởi không giữ được trọn vẹn lời thề thủy chung. Vì vậy, Kiều quyết định trở lại gặp chàng trước khi lên đường. Nhưng khi vừa tới nơi, nàng đã bị một cơn sốc khác khi biết rằng Kim Trọng đang cùng vầng trăng thề hẹn với người con gái khác. Đau đớn tột cùng, Kiều chỉ còn biết ngồi khóc than cho số phận nghiệt ngã của mình.

Trong lúc đau buồn, Kiều chợt nhớ đến Thúy Vân và muốn nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Nghĩ đến đây, nàng cảm thấy vô cùng biết ơn Thúy Vân nếu như em chấp nhận yêu cầu của mình.

Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.

Kiều đã dùng những từ ngữ như cậy, chịu lời, lạy, thưa,... để diễn tả tâm trạng của mình. Từ cậy thể hiện sự tin tưởng, mong chờ tha thiết; chịu lời ý như đó là điều nhờ vả chứ không phải ép buộc; lạy, thưa thể hiện thái độ trang trọng với người bề trên hoặc mang ân. Với cách sử dụng ngôn ngữ khéo léo, Kiều đã đặt Thúy Vân vào tình thế khó xử, khiến em không thể từ chối. Đồng thời, nó cũng phù hợp với hoàn cảnh lúc bấy giờ khi Kiều là người chịu ơn.

Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ, vật này của chung.

Những lời tâm sự của Kiều khiến chúng ta càng thêm xót xa cho cuộc đời người con gái tài hoa bạc mệnh. Tình yêu của nàng với Kim Trọng vốn dĩ sẽ có một kết thúc tốt đẹp với những lời hứa hẹn, ước nguyện dưới ánh trăng nhưng vì sóng gió ập đến bất ngờ nên không thể thực hiện được. Giờ đây, Kiều không muốn phá vỡ lời thề ấy mà chỉ muốn nhờ Vân thay mình trả nghĩa cho chàng Kim.

Kiều mở lời với em bằng những kỉ niệm ngọt ngào của tình yêu đôi lứa. Nào là ngày gặp gỡ, nào là đêm thề nguyền hẹn ước. Tất cả đều còn dang dở, chưa kịp thực hiện. Chính bởi vậy mà nàng càng day dứt, tiếc nuối hơn gấp bội. Hiếu và tình, cả hai đều không thể bỏ bên nào, khiến nàng vô cùng băn khoăn, trăn trở. Cuối cùng, nàng đành chọn chữ hiếu vì cha mẹ già yếu cần được chăm sóc, không thể bỏ mặc được.

Tuy nhiên, trong thâm tâm Kiều, nàng vẫn cảm thấy có lỗi với Kim Trọng. Bởi vậy mà sau khi nói chuyện với Thúy Vân, nàng vẫn không thể thanh thản mà cực kỳ đau khổ. Nàng tự coi mình là kẻ phụ bạc, đáng chết, đáng trách mắng.

Trăm nghìn gửi lạy tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi!
Phận sao phận bạc như vôi!
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.

Kiều tự coi mình là kẻ phụ bạc, đáng chết, đáng trách mắng. Nàng đã phản bội lại lời thề nguyền, tình yêu với Kim Trọng. Không chỉ vậy, nàng còn phụ công sinh thành của cha mẹ. Có thể thấy, Kiều đã tự ý thức được bi kịch của mình. Nàng không chỉ đau đớn vì tình yêu tan vỡ mà còn đau khổ vì không thể thực hiện bổn phận làm con.

Với những câu thơ cuối, Nguyễn Du đã sử dụng những điển cố, thành ngữ để gợi tả nỗi đau đớn, tủi hổ của Kiều. Nàng so sánh mình với cánh hoa mỏng manh trước gió, không biết sẽ bị vùi dập ra sao. Đồng thời, nàng cũng lo lắng cho tương lai của mình, không biết sẽ đi về đâu.

Có thể thấy, mười hai câu cuối đoạn trích Trao duyên có vai trò hết sức quan trọng trong toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều. Qua những câu thơ, Nguyễn Du đã khắc họa thành công tâm trạng giằng xé của Kiều sau khi trao duyên. Đó là sự đan xen giữa niềm thương nhớ, luyến tiếc với tình yêu và nỗi đau đớn, dằn vặt khi phải hi sinh chữ tình vì chữ hiếu.

Bằng ngòi bút tinh tế, điêu luyện, Nguyễn Du đã thể hiện tấm lòng nhân đạo cao cả của mình khi trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ không chỉ ở phẩm chất mà còn ở ngoại hình. Đồng thời, ông cũng lên án, tố cáo xã hội phong kiến đã đẩy những con người tài hoa vào bước đường cùng.