Câu 1:
- Biện pháp tu từ so sánh: Chiều xanh / như nỗi nhớ nhà, Mây bàng bạc / sóng bao la bốn bề.
- Tác dụng: So sánh ngang bằng, tạo hình ảnh cụ thể về khung cảnh thiên nhiên rộng lớn, mênh mông, gợi sự thanh bình, yên ả. Đồng thời, việc so sánh còn làm nổi bật nỗi nhớ nhà sâu sắc, da diết của người con xa quê hương.
Câu 2:
- Biện pháp tu từ liệt kê: Người đi? Ừ nhỉ, người đi thực! Mẹ thà coi như chiếc lá bay, Chị thà coi như là hạt bụi, Em thà coi như hơi rượu say.
- Tác dụng: Liệt kê hàng loạt các cách ứng xử khác nhau khi phải đối mặt với sự mất mát, nhằm nhấn mạnh sự đa dạng trong suy nghĩ, tình cảm của mỗi người. Qua đó, tác giả muốn khẳng định sự đa dạng trong cách ứng phó với nỗi đau, đồng thời thể hiện sự phức tạp, khó khăn trong cuộc sống.
Câu 3:
- Yếu tố tượng trưng: Ngọn lửa lòng bà, Ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng.
- Tác dụng: Hình ảnh ngọn lửa tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, bền bỉ, ý chí kiên cường, nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Nó góp phần nâng cao giá trị biểu đạt của bài thơ, khơi gợi lòng tự hào dân tộc và truyền tải thông điệp về tinh thần bất khuất, kiên cường của người phụ nữ Việt Nam.
Câu 4:
- Biện pháp tu từ ẩn dụ: Những miếng pho mát thơm ngon - những điều tốt đẹp, hạnh phúc, thành công trong cuộc sống; Những cái bẫy chuột - những thử thách, khó khăn, gian nan trong cuộc sống.
- Tác dụng: Ẩn dụ giúp tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời nói, khiến câu văn trở nên ấn tượng hơn. Bên cạnh đó, ẩn dụ còn giúp tác giả truyền tải thông điệp một cách khéo léo, tế nhị, tránh gây phản cảm cho người đọc.
Câu 5:
- Biện pháp tu từ liệt kê: Dạy cho trẻ biết thương cha thương mẹ, Biết ơn những đồng chua nước mặn, những nhọc nhằn để có bát cơm; Biết sẻ chia với những phận đời không may mắn và vị tha với những lỗi lầm.
- Tác dụng: Liệt kê hàng loạt những phẩm chất tốt đẹp cần rèn luyện ở trẻ em, nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục đạo đức, lối sống cho thế hệ tương lai. Qua đó, tác giả muốn khẳng định vai trò to lớn của gia đình trong việc nuôi dưỡng, giáo dục con người.
Câu 6:
- Ngôn ngữ trang trọng: Tiện lợi quá nên nhiều gia đình gửi bố mẹ vào nhà dưỡng lão, ngày ngày thăm ông bà qua camera. Con cái du học bên kia bán cầu cũng chẳng lo. Cháu không nhắn gì thì nhìn qua Facebook thấy báo trực tuyến trước đó 1 tiếng hay check in đâu đó, Bố mẹ, ông bà cũng chẳng ngại. Gia đình kiểu toàn cầu cũng hay nhưng vì tiện lợi quá nên giá trị gia đình riêng cũng bị hòa tan đi ít nhiều.
- Tác dụng: Sử dụng ngôn ngữ trang trọng, lịch sự, phù hợp với chủ đề bàn luận về vấn đề xã hội, mang tính khách quan, khoa học, thuyết phục người đọc.
Câu 7:
- Ngôn ngữ thân mật: Nói rồi hai ông cháu lăn vào khuấy bột, trộn sữa. Tay ông nhẹ nhàng, nắn nót mười tám nụ hồng trên mặt bánh, Dung ngượng ngùng và buồn cười đến nỗi giẫm lên cả chân ông. Bọn Dung khiêu vũ với nhau, ông ngoại cũng nhảy, Ông mặc chiếc áo màu xanh thắt nơ hoa rất đẹp. Lúc ông nắm tay nó, nhạc dạo bài tango "Xa vắng", Dung ngạc nhiên và buồn cười đến nỗi giẫm lên cả chân ông. Bọn bạn reo ầm lên, chúng khen bánh kem ngon, khen ông nhảy giỏi, Dung hãnh diện lắm ...
- Tác dụng: Tạo bầu không khí gần gũi, ấm áp, thể hiện mối quan hệ thân thiết, gắn bó giữa các nhân vật.
Câu 8:
- Biện pháp tu từ điệp ngữ: Tuổi thơ đâu những trưa hè xanh thẳm, Tuổi thơ nằm trong áo nhỏ yêu thương.
- Tác dụng: Nhấn mạnh sự tiếc nuối, lưu luyến của tác giả đối với tuổi thơ đã qua. Điệp ngữ "Tuổi thơ" tạo nhịp điệu chậm rãi, man mác buồn, gợi sự hoài niệm, tiếc nuối.
Câu 9:
- Biện pháp tu từ đối: Nhưng mẹ vẫn một đời áo rách cố giữ lành, Câu quan họ thôi.
- Tác dụng: Tạo sự tương phản giữa hoàn cảnh nghèo khó của mẹ và tấm lòng hi sinh, bao dung của bà. Đối lập này càng làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của người mẹ, đồng thời thể hiện sự xót xa, kính trọng của tác giả dành cho mẹ mình.
Câu 10:
- Biện pháp tu từ nhân hóa: Lúa trổ đòng tơ, Ngậm cốm non, Lá dài vươn sắc lưỡi gươm con. Tiếng chim mách lẻo Cây hồng chín, Điểm nhạt da trời Những chấm son.
- Tác dụng: Làm cho hình ảnh lúa, chim, cây hồng trở nên sinh động, gần gũi với con người. Nhân hóa giúp cho cảnh vật thêm phần hấp dẫn, giàu sức sống, đồng thời thể hiện sự yêu mến, trân trọng của tác giả đối với thiên nhiên.