sau:
[…]
Người làng ở trong các xóm, lũ lượt kéo ra con đường giữa làng, già có, trẻ có, con nít cũng có. Trái lại với quang cảnh của đoạn đường lúc nãy, ở đây rất nhiều đàn ông, thỉnh thoảng mới có một người đàn bà. Với những tiếng cười cười, nói nói, vui như đám hội, người ta đổ xô về nẻo cuối làng. Xen lộn vào sự xôn xao của đám đông người, ở trong các xóm, lại có tiếng lợn eng éc. “Không phải là chuyện đánh nhau, trói nhau, có lẽ người ta sắp sửa có cuộc ăn uống. Phải rồi, hôm nay đàn ông vì bận ăn uống, nên mới nhường hết quyền đi chợ Đình cho bọn đàn bà, đoạn này toàn là đàn ông”, tôi vừa cải chính cái câu của tôi phỏng đoán mới rồi, vừa im lặng đi theo một con đường với lũ người ấy. Và tôi đã từ biệt họ khi đến khỏi đình: họ tấp nập kéo vào điếm đình, tôi thì rẽ sang nhà Khóa Trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa. Bởi vì chúng tôi có hẹn trước nên lúc ấy anh Trúc đương vơ vẩn đón tôi ở chỗ đầu ngõ. Đường đi tuy rằng hơi xa, nhưng nhà anh này lại ở kề với sân điếm và chỉ cách khu điếm một bức rào bằng găng tây. Vào ngồi trong nhà anh ấy, tôi còn thấy rõ hết thảy cảnh tượng trong điếm.
Cái điếm rộng quá! Ngoài một tòa chính ở giữa lại có hai tòa giải vũ kèm ở hai đầu, mỗi tòa độ bốn năm gian. Đám người lúc nãy lần lượt tiến vào đến cửa điếm. Các ông già và người cao tuổi lên thẳng tòa chính, còn người ít tuổi và đám con nít thì xuống hai tòa giải vũ. Giây lát, ba bọn đàn ông lực lưỡng khiêng ba con lợn bị trói đặt vào trước sân, và một lũ người khác mang tới đó đủ hết các thứ: bát, đĩa, dao, thớt, rổ, rá và nồi ba mươi. Rồi bọn này bắc nồi đun nước, bọn kia đè lợn chọc tiết.
Bắt đầu câu chuyện, tôi phải hỏi ngay anh Trúc:
- Đám ấy là đám gì, đám gì mà có đủ từ ông bạc đầu đến lũ trẻ con!
Anh Trúc mỉm cười đáp:
- Đó là một đám ăn vạ!
Rồi vừa pha nước, anh ấy vừa tiếp:
- Cái tục ăn vạ, thiên hạ cũng nhiều nơi có. Nhưng mà có lẽ không đâu nặng bằng làng tôi. Bởi vì theo lệ làng tôi, quyền hành của bốn “trùm nhất” lớn lắm, bao nhiêu công việc trong làng đều do bọn họ quyết định, lý dịch cũng phải theo họ. Người nào cưỡng lại với họ là họ sẽ tìm cách ăn vạ.
Như thấy tôi không hiểu “ăn vạ” là gì, anh Trúc uống cạn chén nước rồi thêm:
- Chắc anh chưa được chứng kiến cuộc ăn vạ nào thì phải! Có gì đâu, người nào có lỗi với “làng” thì “làng” cứ việc mua lợn, mua rượu, mua gạo đem ra điếm làng mà ăn. Phí tổn bao nhiêu, người có lỗi đó phải chịu. Hôm nay họ ăn vạ lão Sửu. Tội nghiệp! Lão ấy hiền lành, thật thà nhất làng tôi đấy! Chỉ vì nhà đã lép vế, lại có bát ăn, một hôm một ông trong bốn ông “trùm” đến nhà hỏi vay gánh lúa, lão ta đi vắng, mụ vợ chối là không có, ông trùm kia lấy làm thù, cách vài hôm sau hắn mượn việc làng sinh sự cãi nhau với lão ấy, rồi hắn vu cho lão ta chửi làng và đem chuyện đó trình “làng”. “Làng” là bọn đó chứ có ai đâu! Chúng với hắn cũng như một đào một kép, cho nên khi thấy hắn trình, chúng liền hùa nhau bắt vạ lão Sửu.
Anh Trúc rót chén nước nữa cho tôi, rồi tỏ vẻ ái ngại:
- Cuộc ăn vạ này, chúng làm hại lão ta đến hơn trăm bạc. Bởi vì chúng ăn to lắm, ăn suốt từ trên đến dưới. Những đứa con nít toét mắt, ỏng bụng mà anh thấy đó, cũng đều được ăn tất cả. Chúng nó cũng là “làng”. Hễ ai là “làng”, hôm nay đều được ra ăn, chỉ trừ đàn bà và những trẻ con ẵm ngửa.
Tôi vẫn chưa hiểu:
- Thế thì những tiền mua lợn, mua rượu, mua gạo đó ai ứng ra cho làng?
Anh Trúc trả lời:
- Chẳng ai phải ứng hết thảy, họ đi mua chịu tất cả. Mà hễ họ đã hỏi mua, thì ai cũng bán. Bởi vì bán chịu cho “làng” như thế, sau này có thể tính với khổ chủ một giá rất cao và tính bao nhiêu, khổ chủ phải trả bấy nhiêu, không được bớt xén một đồng nào hết.
- Nếu như khổ chủ không chịu thì sao?
- Khổ chủ không chịu thì họ phải lấy tiền làng mà chi. Nhưng rồi họ sẽ họp làng tại đình, đóng chiếc đinh cù vào cột đình và phát thệ rằng: “Nhà ấy đã không thèm tuân lệ làng, từ sau trở đi, những lúc làng có ăn uống, không ai được ngồi với người nhà ấy, và rồi nhà ấy có người nào chết, bất kỳ đàn ông, đàn bà, họ xa, họ gần, làng sẽ không khiêng”. Ở thôn quê, cái người lúc sống không ai ngồi với, lúc chết làng không khiêng cho, là người cực nhục, sống cũng như chết. Vì vậy từ xưa đến nay, họ đã ăn vạ người nào, người ấy cứ phải bán nghiệp mà trả. Không ai dám bướng.
Anh ta đương nói, thì ở bên điếm, có tiếng nói lớn:
- Thưa “chạ”! Hôm nay từ trên già lão đến dưới trai đinh, tất cả hơn hai trăm suất, ăn ba con lợn có lẽ không đủ, xin “chạ” cho bắt thêm một con nữa.
Thế rồi, một lúc sau, lại nghe có tiếng lợn kêu. Cuộc ăn uống linh đình mãi đến quá trưa mới tan.
Chiều hôm ấy, tôi còn ở đó, đã có tin nói lão Sửu thắt cổ chết ở trong nhà, lý dịch còn đi khất quan về khám.
(Trích “Một tiệc ăn vạ” – Ngô Tất Tố, in trong Việc làng và các tập phóng sự, Cao Đắc Điểm & Ngô Thị Thanh Lịch sưu tầm, biên soạn, chú giải, NXB Văn hóa – Thông tin, 2008)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Đoạn trích trên viết về đề tài gì? (0,5 điểm)
Câu 2. Chỉ ra một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: họ tấp nập kéo vào điếm đình, tôi thì rẽ sang nhà Khóa Trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa. (0,5 điểm)
Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của yếu tố phi hư cấu được sử dụng trong đoạn trích? (1,0 điểm)
Câu 4. Qua đoạn trích trên, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì? (1,0 điểm)
Câu 5. Sau khi đọc đoạn trích, anh/chị có suy nghĩ gì về những hủ tục trong cuộc sống ở nông thôn Việt Nam ngày xưa? (1,0 điểm)
II. VIẾT (6,0 điểm)

Question

sau:
[…]
Người làng ở trong các xóm, lũ lượt kéo ra con đường giữa làng, già có, trẻ có, con nít cũng có. Trái lại với quang cảnh của đoạn đường lúc nãy, ở đây rất nhiều đàn ông, thỉnh thoảng mới có một người đàn bà. Với những tiếng cười cười, nói nói, vui như đám hội, người ta đổ xô về nẻo cuối làng. Xen lộn vào sự xôn xao của đám đông người, ở trong các xóm, lại có tiếng lợn eng éc. “Không phải là chuyện đánh nhau, trói nhau, có lẽ người ta sắp sửa có cuộc ăn uống. Phải rồi, hôm nay đàn ông vì bận ăn uống, nên mới nhường hết quyền đi chợ Đình cho bọn đàn bà, đoạn này toàn là đàn ông”, tôi vừa cải chính cái câu của tôi phỏng đoán mới rồi, vừa im lặng đi theo một con đường với lũ người ấy. Và tôi đã từ biệt họ khi đến khỏi đình: họ tấp nập kéo vào điếm đình, tôi thì rẽ sang nhà Khóa Trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa. Bởi vì chúng tôi có hẹn trước nên lúc ấy anh Trúc đương vơ vẩn đón tôi ở chỗ đầu ngõ. Đường đi tuy rằng hơi xa, nhưng nhà anh này lại ở kề với sân điếm và chỉ cách khu điếm một bức rào bằng găng tây. Vào ngồi trong nhà anh ấy, tôi còn thấy rõ hết thảy cảnh tượng trong điếm.
Cái điếm rộng quá! Ngoài một tòa chính ở giữa lại có hai tòa giải vũ kèm ở hai đầu, mỗi tòa độ bốn năm gian. Đám người lúc nãy lần lượt tiến vào đến cửa điếm. Các ông già và người cao tuổi lên thẳng tòa chính, còn người ít tuổi và đám con nít thì xuống hai tòa giải vũ. Giây lát, ba bọn đàn ông lực lưỡng khiêng ba con lợn bị trói đặt vào trước sân, và một lũ người khác mang tới đó đủ hết các thứ: bát, đĩa, dao, thớt, rổ, rá và nồi ba mươi. Rồi bọn này bắc nồi đun nước, bọn kia đè lợn chọc tiết.
Bắt đầu câu chuyện, tôi phải hỏi ngay anh Trúc:
- Đám ấy là đám gì, đám gì mà có đủ từ ông bạc đầu đến lũ trẻ con!
Anh Trúc mỉm cười đáp:
- Đó là một đám ăn vạ!
Rồi vừa pha nước, anh ấy vừa tiếp:
- Cái tục ăn vạ, thiên hạ cũng nhiều nơi có. Nhưng mà có lẽ không đâu nặng bằng làng tôi. Bởi vì theo lệ làng tôi, quyền hành của bốn “trùm nhất” lớn lắm, bao nhiêu công việc trong làng đều do bọn họ quyết định, lý dịch cũng phải theo họ. Người nào cưỡng lại với họ là họ sẽ tìm cách                   ăn vạ.
Như thấy tôi không hiểu “ăn vạ” là gì, anh Trúc uống cạn chén nước rồi thêm:
- Chắc anh chưa được chứng kiến cuộc ăn vạ nào thì phải! Có gì đâu, người nào có lỗi với “làng” thì “làng” cứ việc mua lợn, mua rượu, mua gạo đem ra điếm làng mà ăn. Phí tổn bao nhiêu, người có lỗi đó phải chịu. Hôm nay họ ăn vạ lão Sửu. Tội nghiệp! Lão ấy hiền lành, thật thà nhất làng tôi đấy! Chỉ vì nhà đã lép vế, lại có bát ăn, một hôm một ông trong bốn ông “trùm” đến nhà hỏi vay gánh lúa, lão ta đi vắng, mụ vợ chối là không có, ông trùm kia lấy làm thù, cách vài hôm sau hắn mượn việc làng sinh sự cãi nhau với lão ấy, rồi hắn vu cho lão ta chửi làng và đem chuyện đó trình “làng”. “Làng” là bọn đó chứ có ai đâu! Chúng với hắn cũng như một đào một kép, cho nên khi thấy hắn trình, chúng liền hùa nhau bắt vạ lão Sửu.
Anh Trúc rót chén nước nữa cho tôi, rồi tỏ vẻ ái ngại:
- Cuộc ăn vạ này, chúng làm hại lão ta đến hơn trăm bạc. Bởi vì chúng ăn to lắm, ăn suốt từ trên đến dưới. Những đứa con nít toét mắt, ỏng bụng mà anh thấy đó, cũng đều được ăn tất cả. Chúng nó cũng là “làng”. Hễ ai là “làng”, hôm nay đều được ra ăn, chỉ trừ đàn bà và những trẻ con ẵm ngửa.
Tôi vẫn chưa hiểu:
- Thế thì những tiền mua lợn, mua rượu, mua gạo đó ai ứng ra cho làng?
Anh Trúc trả lời:
- Chẳng ai phải ứng hết thảy, họ đi mua chịu tất cả. Mà hễ họ đã hỏi mua, thì ai cũng bán. Bởi vì bán chịu cho “làng” như thế, sau này có thể tính với khổ chủ một giá rất cao và tính bao nhiêu, khổ chủ phải trả bấy nhiêu, không được bớt xén một đồng nào hết.
- Nếu như khổ chủ không chịu thì sao?
- Khổ chủ không chịu thì họ phải lấy tiền làng mà chi. Nhưng rồi họ sẽ họp làng tại đình, đóng chiếc đinh cù vào cột đình và phát thệ rằng: “Nhà ấy đã không thèm tuân lệ làng, từ sau trở đi, những lúc làng có ăn uống, không ai được ngồi với người nhà ấy, và rồi nhà ấy có người nào chết, bất kỳ đàn ông, đàn bà, họ xa, họ gần, làng sẽ không khiêng”. Ở thôn quê, cái người lúc sống không ai ngồi với, lúc chết làng không khiêng cho, là người cực nhục, sống cũng như chết. Vì vậy từ xưa đến nay, họ đã ăn vạ người nào, người ấy cứ phải bán nghiệp mà trả. Không ai            dám bướng.
Anh ta đương nói, thì ở bên điếm, có tiếng nói lớn:
- Thưa “chạ”! Hôm nay từ trên già lão đến dưới trai đinh, tất cả hơn hai trăm suất, ăn ba con lợn có lẽ không đủ, xin “chạ” cho bắt thêm một con nữa.
Thế rồi, một lúc sau, lại nghe có tiếng lợn kêu. Cuộc ăn uống linh đình mãi đến quá trưa                   mới tan.
Chiều hôm ấy, tôi còn ở đó, đã có tin nói lão Sửu thắt cổ chết ở trong nhà, lý dịch còn đi khất quan về khám.
(Trích “Một tiệc ăn vạ” – Ngô Tất Tố, in trong Việc làng và các tập phóng sự, Cao Đắc Điểm & Ngô Thị Thanh Lịch sưu tầm, biên soạn, chú giải, NXB Văn hóa – Thông tin, 2008)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Đoạn trích trên viết về đề tài gì? (0,5 điểm)
Câu 2. Chỉ ra một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: họ tấp nập kéo vào điếm đình, tôi thì rẽ sang nhà Khóa Trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa. (0,5 điểm)
Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của yếu tố phi hư cấu được sử dụng trong đoạn  trích? (1,0 điểm)
Câu 4. Qua đoạn trích trên, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì? (1,0 điểm)
Câu 5. Sau khi đọc đoạn trích, anh/chị có suy nghĩ gì về những hủ tục trong cuộc sống ở nông thôn Việt Nam ngày xưa? (1,0 điểm)
II. VIẾT (6,0 điểm)

Accepted Answer

câu 1: . Đoạn trích trên viết về đề tài: phê phán hủ tục lạc hậu ở nông thôn Việt Nam thời phong kiến.

câu 2: Câu văn “họ tấp nập kéo vào điếm đình, tôi thì rẽ sang nhà khóa trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa.” sử dụng biện pháp tu từ liệt kê. Tác giả liệt kê các hoạt động của mọi người (“tấp nập kéo vào điếm đình”) và hành động của nhân vật xưng “tôi” (“rẽ sang nhà khóa trúc, người bạn đồng học với tôi năm xưa”). Việc liệt kê này giúp tạo nên nhịp điệu nhanh, gấp gáp, phản ánh sự náo nhiệt, sôi động của khung cảnh lễ hội. Đồng thời, việc liệt kê cũng nhấn mạnh sự đối lập giữa đám đông ồn ào và nhân vật “tôi” đang tách mình ra khỏi dòng chảy chung, hướng về người bạn cũ.

câu 3: . Chỉ ra và phân tích tác dụng của yếu tố phi hư cấu được sử dụng trong đoạn trích? (1,0 điểm) Phương pháp:
Đọc kĩ đoạn trích
Xác định yếu tố phi hư cấu
Liệt kê và phân tích tác dụng
Yêu cầu về hình thức:
- Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận xã hội
- Bài viết đầy đủ bố cục 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài; diễn đạt trôi chảy, mạch lạc; chữ viết rõ ràng, cẩn thận; không mắc lỗi dùng từ, đặt câu...
Yêu cầu về nội dung:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
* Giới thiệu vấn đề nghị luận:
+ Giải thích khái niệm: Phi hư cấu là những sự kiện, số liệu, thời gian, địa điểm cụ thể, xác thực có thật trong đời sống.
+ Nêu vấn đề nghị luận: Tác dụng của yếu tố phi hư cấu trong truyện ngắn.
* Triển khai vấn đề nghị luận:
- Yếu tố phi hư cấu trong truyện ngắn:
+ Các sự kiện, nhân vật, mốc thời gian, địa điểm cụ thể, xác thực có thật trong đời sống.
+ Những chi tiết miêu tả chân thực, sinh động về cuộc sống, con người,...
- Tác dụng của yếu tố phi hư cấu:
+ Làm cho câu chuyện trở nên chân thực, khách quan, tạo niềm tin cho người đọc.
+ Giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh xã hội, lịch sử, văn hóa,...
+ Tăng sức thuyết phục cho nội dung tư tưởng của tác phẩm.
+ Gợi mở suy ngẫm về cuộc sống, con người,...
(HS lấy dẫn chứng tiêu biểu để minh họa cho luận điểm).
* Đánh giá chung:
+ Khẳng định lại vai trò, ý nghĩa của yếu tố phi hư cấu trong truyện ngắn.
+ Liên hệ, rút ra bài học nhận thức và hành động.

câu 4: . Phương thức biểu đạt chính của văn bản: tự sự (1,0đ).

câu 5: . Những hủ tục trong cuộc sống ở nông thôn Việt Nam ngày xưa: Tục lệ ăn vạ, thói tham lam, độc ác, tàn nhẫn của lí dịch địa phương, trọng sĩ diện, thích khoe khoang, coi thường người nghèo,... . Anh/ chị hãy nêu ý nghĩa của truyện ngắn “Một tiệc ăn vạ” của Ngô Tất Tố.

sau: […] Người làng ở trong các xóm, lũ lượt kéo ra con đường giữa làng, già có, trẻ có, con nít cũng có. Trái lại với quang cảnh của đoạn đường lúc nãy, ở đây rất nhiều đàn ông, thỉnh thoảng mới có mộ...