phân tích bài thơ không ngủ được ,nội dung gồm (số dòng ,số chữ ,vần,niêm,đối,luật,biện pháp tu từ vè nêu tác dụng)

Question

Accepted Answer

{"userId":5397795,"userName":"Ngoc Minh"}

Phân tích bài thơ "Không ngủ được" (Trần Mai Ninh) theo các tiêu chí yêu cầu:

1. Số dòng, số chữ:

Bài thơ có 8 dòng, mỗi dòng 7 chữ → thuộc thể thất ngôn bát cú Đường luật.

2. Vần:

Bài thơ tuân thủ vần bằng theo luật Đường. Các vần chính nằm ở cuối các câu 1 – 2 – 4 – 6 – 8, tất cả đều gieo vần bằng: thao – sao – vào – lao – đau.

3. Niêm:

Luật niêm giữa các câu như sau:

Câu 1 niêm với câu 2 (bằng – trắc),

Câu 3 niêm với câu 4 (trắc – bằng),

Câu 5 niêm với câu 6 (bằng – trắc),

Câu 7 niêm với câu 8 (trắc – bằng).

Tất cả đều đúng niêm luật truyền thống.

4. Đối:

Câu 3 – 4 (thực) và câu 5 – 6 (luận) đều đối nhau chỉnh:
→ Nghĩa đối: “gió thổi cành tre” ↔ “trăng xao mặt nước”, “gối mỏi” ↔ “mắt thao”, “không ngủ được” ↔ “không ngủ được”.
→ Từ loại đối: danh – động – trạng đều cân đối, hợp luật Đường.

5. Luật:

Bài thơ làm đúng theo luật của thất ngôn bát cú Đường luật, với các quy tắc về số chữ, vần, đối, niêm.

6. Biện pháp tu từ và tác dụng:

Điệp từ: “Không ngủ được” lặp lại nhiều lần → nhấn mạnh nỗi trăn trở, thao thức trong đêm của người chiến sĩ cách mạng.
Ẩn dụ, hoán dụ: “Gối mỏi” – chỉ sự mỏi mệt thể xác, nhưng “mắt thao” – chỉ sự thao thức vì tâm tư không yên → phản ánh sự dằn vặt về vận nước, dân tộc.
Tương phản: Giữa “trăng xao mặt nước” – hình ảnh nhẹ nhàng, thơ mộng với tâm trạng “không ngủ được” đầy lo lắng → tạo chiều sâu tâm trạng nhân vật trữ tình.
Hình ảnh thiên nhiên giàu chất tượng trưng: “Gió thổi cành tre”, “trăng xao mặt nước” tạo không gian nghệ thuật mang tính triết lí – thiên nhiên dường như cũng hòa vào nỗi thao thức cùng con người.

→ Tất cả biện pháp nghệ thuật đều góp phần làm nổi bật hình tượng người chiến sĩ cách mạng không ngủ vì lo cho dân, cho nước, thể hiện lý tưởng lớn và tinh thần quên mình.