Bài thơ "Xó Bếp" của Nguyễn Duy là một tác phẩm đặc sắc, phản ánh cuộc sống giản dị, mộc mạc của làng quê Việt Nam. Với giọng thơ chân thành, da diết, tác giả đã đưa người đọc trở về với quá khứ tuổi thơ đầy tươi đẹp. Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ đã khắc họa thành công hình ảnh xó bếp, nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả.
Trong khổ thơ đầu tiên, hình ảnh "xó bếp" được nhắc đến với những chi tiết cụ thể, sinh động. Đó là "lửa tràn bờ giếng khơi", "niêu tép nhỏ", "mùi khói", "chái bếp". Tất cả đều gợi lên một không gian quen thuộc, ấm cúng, gắn bó với tuổi thơ của tác giả. Hình ảnh "niêu tép nhỏ" tuy nhỏ bé nhưng lại chứa đựng biết bao tình cảm của người cháu dành cho bà, cho mẹ. Mùi khói bếp bay "len vào giấc" của thi nhân, gợi lên biết bao cảm xúc và nỗi nhớ mong da diết.
Khổ thơ thứ hai tiếp tục khắc họa vẻ đẹp bình dị, thân thương của xó bếp. Hình ảnh "bếp lửa chờn vờn sương sớm", "bếp lửa ấp iu nồng đượm" gợi lên sự ấm áp, yêu thương. Nơi xó bếp ấy, bà và mẹ nhóm lửa, nấu nướng, chăm sóc cho gia đình. Ánh lửa bập bùng soi sáng khuôn mặt của mọi người, tạo nên một khung cảnh ấm cúng, hạnh phúc. Xó bếp là nơi thắp lên những ước mơ, hi vọng cho đứa cháu nhỏ.
Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ "Xó Bếp" đã thể hiện tình cảm trân trọng, yêu thương của tác giả đối với xó bếp. Đó là nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, là nơi thắp lên những ước mơ, hi vọng. Bằng giọng thơ chân thành, da diết, Nguyễn Duy đã khắc họa thành công hình ảnh xó bếp, góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật độc đáo cho tác phẩm.