phân tích bài thơ nói với em của tác giả vũ quần phương Nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió, Sẽ được nghe thấy tiếng chim hay, Tiếng lích chích chim sâu trong lá, Con chìa vôi vừa hót vừa bay. Nếu nhắm m...

Vũ Quần Phương là nhà thơ khá nổi tiếng. Ông không chỉ sáng tác thơ mà còn viết báo, phê bình sách. Thơ của ông mang nhiều sắc thái khác nhau khi thì sôi nổi trẻ trung, lúc lại chân thành đằm thắm. Bài thơ Nói với em được Vũ Quần Phương viết vào năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt. Mặc dù đề cập đến mất mát của chiến tranh nhưng bài thơ vẫn thấm đượm chất trữ tình, lãng mạn.

Ngay từ nhan đề đã bao chứa tất cả những gì tác giả muốn gửi gắm. Hai chữ "nói với em" gợi lên giọng điệu thủ thỉ, tâm tình. Đó là lời của cha mẹ, ông bà nói với con cháu, của quê hương nói với người đi xa, của quá khứ đối với hiện tại và tương lai.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp :

Nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió,
Sẽ được nghe nhiều tiếng chim hay.

Đến đây, nhà thơ muốn nhắc nhở mỗi người hãy dành chút thời gian để lắng nghe, ngắm nhìn và cảm nhận bức tranh đầy màu sắc của cuộc sống. Thế giới này đẹp đẽ và rộng lớn biết bao nhiêu. Nếu ta không chịu tìm hiểu thì làm sao phát hiện được vẻ đẹp ấy. Có thể thấy rằng, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh và ẩn dụ để thể hiện rõ chủ đề của bài thơ. Việc nhắm mắt trong vườn lộng gió sẽ không nghe thấy gì. Nhưng nếu mở mắt và đưa tâm hồn mình vào thì sẽ được thưởng thức âm thanh của muôn loài chim.

Tiếp đến, ông tiếp tục gợi mở cho độc giả về những kỉ niệm tuổi thơ :

Các em đừng khóc. Hãy nhìn mày,
Nó vẫn cười nhe hàm răng sữa...

Những hình ảnh ấy khiến mỗi người thêm xúc động, nhớ về quãng thời gian thơ ấu. Khi đó, chúng ta vô lo vô nghĩ, hồn nhiên vui chơi. Giờ đây, ta đã trưởng thành thì các em nhỏ lại tiếp tục lớn lên, bước tiếp con đường dài dằng dặc của cuộc đời.

Để rồi, tác giả khẳng định :

Mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay.
Chưa nhìn thấy, đã nhớ rồi!

Câu thơ trên nhằm nhấn mạnh việc chúng ta chưa nhìn thấy, chưa tận mắt chứng kiến nhưng đã nhớ về những kỉ niệm của ngày xưa. Và sau cùng, nhà thơ Vũ Quần Phương đã đúc kết lại trong khổ thơ cuối :

Hãy nhìn đi! Con ơi! Nhìn nữa kìa!
Cho xem hết trước khi con nhắm mắt
Bởi mai sau con nhớ lại
Chỉ nhớ bóng cha mờ trong nắng
Nhớ mùi hương của cánh đồng lúa chín
Và nhớ tiếng chim hay tìm tổ trên cao.

Lời nhắn nhủ của nhà thơ thật thiết tha. Ông mong rằng các em nhỏ sẽ trân trọng quá khứ, trân trọng những điều giản dị của cuộc sống. Từ đó, chúng ta sẽ có động lực để vượt qua khó khăn, hướng tới tương lai tươi sáng.

Có thể thấy rằng, bài thơ "Nói với con" đã khắc họa chân thực hình ảnh của quê hương, gia đình và đất nước. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp sâu sắc rằng mỗi người cần phải biết ơn, trân trọng quá khứ để làm động lực cho hiện tại và tương lai.