BỮA CƠM THƯỜNG Ở TRONG BẢN NHỎ Chế Lan Viên Chim ri mách lúa vàng chín rộ Tu hú kêu vải đỏ trùm cây Tháng năm mười chín rồi đây Ngày sinh nhật Bác nắng đầy tiếng chim... Quê em nhỏ bốn bên khe suối N...

Chế Lan Viên là một trong những nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam thế kỷ XX. Ông nổi tiếng với phong cách thơ trữ tình chính trị, giàu chất suy tưởng, triết lý. Bài thơ "Bữa cơm thường ở trong bản nhỏ" là một minh chứng tiêu biểu cho phong cách đó. Bài thơ được sáng tác vào năm 1960, sau chuyến đi thực tế của Chế Lan Viên lên vùng cao Tây Bắc. Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện tình cảm sâu sắc của mình dành cho Bác Hồ và những người lính đang ngày đêm chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình của vùng cao Tây Bắc:

> Chim ri mách lừ trên nương
> Lúa vàng chín rộ, tu hú kêu vải đỏ trùm cây
> Tháng năm mười chín rồi đây
> Ngày sinh nhật Bác nắng đầy tiếng chim...

Hình ảnh "chim ri mách lừ trên nương" gợi lên vẻ đẹp thanh bình, yên ả của cuộc sống nơi núi rừng. Hình ảnh "lúa vàng chín rộ, tu hú kêu vải đỏ trùm cây" gợi lên khung cảnh thiên nhiên rực rỡ, tràn đầy sức sống. Đặc biệt, hình ảnh "tháng năm mười chín rồi đây/Ngày sinh nhật Bác nắng đầy tiếng chim..." đã khẳng định thời gian diễn ra bữa cơm thường, đồng thời cũng là lời chúc mừng sinh nhật Bác Hồ.

Tiếp theo, tác giả đã miêu tả cuộc sống hàng ngày của người dân nơi đây:

> Quê em nhỏ bốn bên khe suối
> Người vắng qua, chim tới chim lui
> Khi vui ngắm núi làm vui
> Khi buồn nhặt trái sim rơi đỡ buồn
> Trái mơ non quả tròn quả méo
> Đời em như cỏ héo tứ mùa
> Con vua thì lại làm vua
> Mình con nhà khó làm mưa ngoài ngàn đầu

Cuộc sống của người dân nơi đây tuy đơn sơ, giản dị nhưng vô cùng ấm áp, chan hòa. Họ sống gần gũi với thiên nhiên, luôn lạc quan, yêu đời. Hình ảnh "nhặt trái sim rơi" hay "quả tròn quả méo đời em như cỏ héo tứ mùa" đều thể hiện tâm hồn thuần khiết, mộc mạc của người dân miền núi.

Đặc biệt, hình ảnh Bác Hồ đã xuất hiện trong bữa cơm thường, mang đến những thay đổi tích cực cho cuộc sống của người dân:

> Từ có Bác cuộc đời chợt sáng
> Bát cơm no tháng tám ngày ba
> Cơm thơm ăn với cá kho
> Công đức Bác Hồ, bản nhớ nghìn năm
> Bác thương dân chăm ăn chăm mặc
> Em đi chợ đồng bằng bán hạt sa nhân
> Tháng giêng thêu áo may quần
> Tháng hai trảy hội mùa xuân hãy còn lớp bình dân cuối thôn em học người thêm khôn, đất mọc thêm hoa
> Chim khôn chim múa chim ca
> Bản em có Bác như nhà có trăng muối

Sự xuất hiện của Bác Hồ đã mang đến ánh sáng, hy vọng cho cuộc sống của người dân nơi đây. Bác Hồ là người cha già kính yêu của dân tộc, là vị lãnh tụ vĩ đại của Cách mạng Việt Nam. Bác luôn dành trọn vẹn tình yêu thương cho đồng bào, cho đất nước. Hình ảnh "bản thương khi xưa lên núi không đường/Giờ anh lên núi bản mường đợi anh" đã thể hiện tấm lòng biết ơn, kính trọng của người dân đối với Bác.

Bài thơ "Bữa cơm thường ở trong bản nhỏ" là một bài thơ giàu ý nghĩa, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho Bác Hồ và những người lính. Bằng việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ độc đáo, tác giả đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên và cuộc sống sinh động, chân thực. Bài thơ đã góp phần bồi đắp thêm tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi người đọc.