
17/04/2025
17/04/2025
Hung Trần
Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống, đặc biệt là đối với giới trẻ. Những nền tảng như Facebook, TikTok, Instagram không chỉ là nơi kết nối mà còn là môi trường giải trí, học tập và thể hiện bản thân. Tuy nhiên, song song với lợi ích to lớn, **thực trạng tuổi trẻ lạm dụng mạng xã hội đang dấy lên nhiều lo ngại trong xã hội hiện đại**. Đây là một vấn đề cần được nhìn nhận nghiêm túc, bàn luận sâu sắc để đưa ra những giải pháp hiệu quả và cần nhanh chóng được giải quyết.
Trước tiên, cần hiểu rõ “lạm dụng mạng xã hội” là gì. Đó là tình trạng người sử dụng – đặc biệt là giới trẻ – dành quá nhiều thời gian và sự quan tâm cho các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram..., đến mức ảnh hưởng tiêu cực đến học tập, sức khỏe, các mối quan hệ thực tế và cả nhận thức cá nhân. Không còn là công cụ hỗ trợ, mạng xã hội trở thành “chủ nhân” điều khiển thời gian, cảm xúc và hành vi của người dùng trẻ tuổi.
Hiện tượng này đang diễn ra phổ biến. Nhiều bạn trẻ lướt mạng hàng giờ liền mỗi ngày, thậm chí ngay cả trong lớp học, trong giờ nghỉ ngơi, hoặc khi vừa thức dậy. Có người mất ngủ vì thức khuya xem livestream, video giải trí, hoặc lún sâu vào các cuộc tranh luận, tin giả, nội dung độc hại. Các con số thống kê cho thấy trung bình thanh thiếu niên Việt Nam sử dụng mạng xã hội từ 3 đến 6 tiếng mỗi ngày – một con số đáng lo ngại khi đặt trong bối cảnh nhiều em đang chểnh mảng học tập, thiếu vận động thể chất và sống khép kín với gia đình.
Nguyên nhân của tình trạng này đến từ nhiều phía. Trước hết là do **tâm lý tò mò, thích được công nhận, và dễ bị thu hút bởi thế giới “ảo” sinh động**. Nhiều bạn trẻ chưa có đủ kỹ năng tự quản lý thời gian, chưa có định hướng rõ ràng cho mục tiêu sống nên dễ bị cuốn theo những xu hướng, nội dung giải trí đơn thuần. Ngoài ra, **gia đình và nhà trường còn thiếu sự hướng dẫn cụ thể** trong việc giúp các em sử dụng công nghệ hiệu quả. Mặt khác, mạng xã hội cũng ngày càng phát triển các thuật toán “gây nghiện”, khiến người dùng khó dứt ra khỏi dòng chảy thông tin vô tận.
Hệ quả từ việc lạm dụng mạng xã hội là không nhỏ. Trước tiên là **ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần**: mất ngủ, căng thẳng, lo âu, dễ trầm cảm. Tiếp theo là **suy giảm chất lượng học tập**, thiếu tập trung và giảm khả năng tư duy sâu. Ngoài ra, giới trẻ dễ rơi vào “ảo tưởng bản thân”, chạy theo những giá trị ảo như lượt like, follow, bình luận, từ đó **đánh mất bản sắc và giá trị thực**. Không ít trường hợp bị ảnh hưởng bởi các “trend” nguy hiểm, nội dung sai lệch hoặc nạn bắt nạt mạng gây tổn thương nghiêm trọng.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng **mạng xã hội là công cụ kết nối, học tập, giải trí cần thiết trong cuộc sống hiện đại, và người trẻ nên có quyền tự do sử dụng nó** theo cách họ muốn. Ý kiến này không sai nếu việc sử dụng được **đặt trong sự cân bằng và chủ động**. Vấn đề không nằm ở việc sử dụng mạng xã hội, mà là ở chỗ **sử dụng như thế nào** và **với mục đích gì**. Do đó, quan điểm này chỉ hợp lý nếu người trẻ được trang bị đủ nhận thức và kỹ năng để làm chủ công nghệ, thay vì để công nghệ dẫn dắt.
Vì vậy, để giải quyết vấn đề lạm dụng mạng xã hội ở tuổi trẻ, cần có những giải pháp đồng bộ và bền vững. Trước hết, **mỗi bạn trẻ cần tự rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian**, biết giới hạn thời lượng sử dụng mạng xã hội mỗi ngày. Cần chủ động lựa chọn nội dung tích cực, phục vụ cho học tập và phát triển bản thân. Gia đình cần **tạo môi trường giao tiếp ấm áp, gần gũi**, giúp con cái chia sẻ và định hướng đúng. Nhà trường nên tích cực **lồng ghép giáo dục kỹ năng số, kỹ năng sống**, tổ chức các hoạt động ngoại khóa để học sinh gắn kết với thế giới thực. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội và cơ quan quản lý cũng cần có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung, bảo vệ người dùng trẻ trước các nguy cơ tiềm ẩn.
Tóm lại, **lạm dụng mạng xã hội là một thực trạng đáng báo động trong giới trẻ hiện nay**. Đó không chỉ là vấn đề của thói quen cá nhân mà còn là bài toán xã hội cần sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Mạng xã hội không xấu, chỉ khi con người lạm dụng và lệ thuộc, nó mới trở nên nguy hiểm. Là một người trẻ đang sống trong thời đại số, **tôi nhận thấy mình cần biết tiết chế, sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và có chọn lọc**, đồng thời ưu tiên những giá trị thật ngoài đời như học tập, kết nối trực tiếp và phát triển bản thân. Mỗi cá nhân thay đổi một chút, xã hội sẽ thay đổi rất nhiều. Và bắt đầu từ hôm nay, hãy là người làm chủ mạng xã hội – chứ không để mạng xã hội làm chủ mình.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
16/12/2025
Top thành viên trả lời