1. Cách dẫn trực tiếp
- Lời dẫn trực tiếp là cách nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật. Thông thường, lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép và giúp cho độc giả cảm thấy gần gũi hơn với nhân vật và được thấu hiểu sâu sắc hơn.
- Trong truyện, các nhân vật thường nói chuyện với nhau bằng lời thoại và lời thoại được đánh dấu bằng cách sử dụng gạch đầu dòng ở đầu câu, đó chính là dẫn trực tiếp. Việc sử dụng lời dẫn trực tiếp và lời thoại là một trong những cách để làm cho truyện thêm sinh động và thu hút độc giả.
⇒ Câu 1 (SGK trang 53): Trong ví dụ (a), phần câu in đậm là lời của nhân vật và nó được tách ra khỏi phần câu trước bằng cách đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép
⇒ Câu 2 (SGK trang 53): Phần câu in đậm là suy nghĩ của nhân vật và để trích dẫn nó, chúng ta sử dụng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để tách nó ra khỏi phần câu trước.
⇒ Câu 3 (SGK trang 53): Có thể thay đổi vị trí của hai bộ phận trong một văn bản. Trong trường hợp này, chúng ta sử dụng dấu ngoặc kép và dấu gạch ngang để phân tách hai bộ phận và giữ cho văn bản được đọc một cách dễ hiểu và rõ ràng.
>> Tìm hiểu về xưng hô trong hội thoại – Ngữ văn lớp 9
2. Cách dẫn gián tiếp
- Lời dẫn gián tiếp là cách thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật và có điều chỉnh cho thích hợp. Lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép; trong giao tiếp thông thường, khi kể chuyện bằng lời nói thì cách dẫn gián tiếp được sử dụng thường xuyên hơn.
- Khi sử dụng lời dẫn gián tiếp, chúng ta không bắt buộc phải đúng từng từ nhưng phải đảm bảo đúng ý. Thường thì khi dẫn gián tiếp, chúng ta có thể dùng từ “rằng” hoặc đặt trước lời dẫn (sau động từ trong câu).
- Khi chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp, chúng ta cần chú ý thay đổi từ xưng hô cho thích hợp, bỏ dấu hai chấm và dấu ngoặc kép, lược bỏ các từ tình thái (kia, nhé, này…) và có thể thêm từ “rằng” hoặc đặt trước lời dẫn.
- Việc sử dụng lời dẫn gián tiếp giúp cho câu chuyện trở nên trôi chảy hơn và giúp độc giả dễ dàng hiểu được ý nghĩa của nhân vật. Ngoài ra, việc sử dụng lời dẫn gián tiếp cũng giúp cho người kể chuyện có thể điều chỉnh lại lời nói của nhân vật cho phù hợp với ngữ cảnh và mục đích của câu chuyện.