i:
câu 1: Vai trò của người kể chuyện xưng "tôi" trong đoạn trích là:
* Tạo dựng bối cảnh: Người kể chuyện giúp độc giả hình dung rõ nét về khung cảnh làng quê Việt Nam thời Pháp thuộc, qua đó tạo nền tảng cho câu chuyện diễn ra.
* Giới thiệu nhân vật chính: Qua lời kể của mình, người kể chuyện giới thiệu về anh Trúc - nhân vật chính của truyện, giúp độc giả nắm bắt được tính cách, hoàn cảnh và động cơ của anh.
* Thể hiện cảm xúc: Người kể chuyện sử dụng ngôn ngữ giàu cảm xúc, bộc lộ thái độ ngạc nhiên, tò mò, thậm chí phẫn nộ trước những hủ tục lạc hậu của làng quê. Điều này góp phần khơi gợi lòng đồng cảm và suy ngẫm của độc giả.
* Phân tích vấn đề: Người kể chuyện đưa ra những nhận xét, đánh giá về phong tục tập quán, lối sống của người dân làng quê, từ đó giúp độc giả nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và đa chiều.
* Gợi mở suy nghĩ: Cuối cùng, người kể chuyện đặt ra những câu hỏi, gợi mở cho độc giả suy ngẫm về tương lai của làng quê, về sự cần thiết phải thay đổi những hủ tục lạc hậu.
Nhìn chung, vai trò của người kể chuyện xưng "tôi" trong đoạn trích là vô cùng quan trọng. Nó không chỉ đơn thuần là người dẫn dắt câu chuyện mà còn là người hướng dẫn độc giả khám phá những giá trị nhân văn sâu sắc ẩn chứa trong tác phẩm.
câu 2: Câu hỏi: Dựa vào đoạn trích, hãy cho biết "ăn vạ" là gì?
Phân tích:
Đoạn trích miêu tả cảnh tượng một nhóm người tụ tập tại đình làng để tham gia vào một cuộc "ăn vạ". Từ ngữ "ăn vạ" được sử dụng để mô tả hành động của những người này. Để giải đáp câu hỏi, cần phân tích ý nghĩa của cụm từ "ăn vạ" dựa trên bối cảnh cụ thể của đoạn trích.
Giải pháp:
Từ ngữ "ăn vạ" trong đoạn trích mang ý nghĩa tiêu cực, ám chỉ hành vi gây rối, quấy phá, đòi hỏi vô lý của một số người trong cộng đồng. Họ lợi dụng sức mạnh tập thể để ép buộc người khác phải chấp nhận yêu sách của mình, dù yêu sách đó phi lý hoặc không hợp lý. Hành vi "ăn vạ" thường được thực hiện bằng cách tạo ra tình huống căng thẳng, đe dọa, thậm chí bạo lực nhằm đạt mục đích cá nhân.
Kết luận:
Qua việc phân tích ngữ cảnh và nội dung của đoạn trích, ta có thể khẳng định "ăn vạ" là hành vi gây rối, quấy phá, đòi hỏi vô lý của một số người trong cộng đồng, nhằm ép buộc người khác phải chấp nhận yêu sách của mình.
câu 3: Sự việc chính được kể trong đoạn trích trên là:
* Cuộc ăn vạ của bốn "trùm nhất": Bốn vị chức sắc trong làng tổ chức một bữa tiệc ăn vạ nhằm mục đích trừng phạt lão Sư Phủ vì tội chửi làng. Họ mua lợn, rượu, gạo và tổ chức một bữa tiệc hoành tráng, mời hàng xóm láng giềng tham gia. Cuộc ăn vạ diễn ra rầm rộ, gây náo động cả khu vực.
* Hậu quả của cuộc ăn vạ: Lão Sư Phủ bị thiệt hại về tài sản, danh dự và tinh thần. Ông phải bán gia sản để trả nợ, rơi vào cảnh khốn cùng. Cuộc ăn vạ còn tạo ra sự chia rẽ trong cộng đồng, khiến mọi người nghi ngờ lẫn nhau.
Phản ánh:
Việc phân tích sự việc chính giúp học sinh nắm vững nội dung cốt lõi của đoạn trích, từ đó dễ dàng suy luận và đưa ra những nhận xét, đánh giá về vấn đề được đặt ra trong bài tập. Ngoài ra, việc mở rộng phạm vi phân tích sang các yếu tố khác như ngôn ngữ, nghệ thuật miêu tả, tâm lý nhân vật... giúp học sinh nâng cao khả năng cảm thụ văn học và vận dụng kiến thức vào thực tế.
câu 4: Qua đoạn trích, tác giả đã bày tỏ thái độ lên án, phê phán đối với hủ tục lạc hậu, cổ hủ, gây thiệt hại về vật chất lẫn tinh thần cho người dân. Đồng thời, tác giả còn bộc lộ niềm thương cảm, xót xa trước tình cảnh khốn cùng của người dân nghèo.
câu 5: : Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.
: Văn bản nói về phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam thời kì phong kiến.
: Phong tục tập quán là những thói quen, nếp sống truyền thống lâu đời của mỗi quốc gia, dân tộc, địa phương. Nó thường gắn liền với tín ngưỡng, tôn giáo, lễ hội,...
: Tác giả bày tỏ thái độ lên án đối với hủ tục lạc hậu, cổ hủ.
: Thông điệp có ý nghĩa nhất trong bối cảnh xã hội hiện đại ngày nay là cần giữ gìn và bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Bởi lẽ, văn hóa truyền thống là kết tinh trí tuệ, tâm hồn của cha ông ta qua hàng nghìn năm lịch sử. Nó góp phần tạo nên bản sắc riêng biệt cho mỗi dân tộc, giúp phân biệt giữa các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Điều này giúp chúng ta khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế, đồng thời góp phần xây dựng một đất nước giàu mạnh, phồn vinh.
ii:
câu 1. Đoạn trích trên được trích từ truyện ngắn "Một đám cưới" của nhà văn Nam Cao. Đây là câu chuyện về cuộc hôn nhân gượng ép của Dần và chồng cô do gia đình quá nghèo không thể nuôi nổi cả hai chị em. Đám cưới diễn ra âm thầm và lặng lẽ, không có gì gọi là nghi thức. Cô dâu Dần mặc những bộ quần áo nghèo khổ, rách rưới, khuôn mặt buồn bã và u sầu. Qua đó, ta thấy được tình cảnh đáng thương của Dần nói riêng và người nông dân Việt Nam thời kì đó nói chung.
Trong truyện ngắn "Một đám cưới" của Nam Cao, tình cảnh của nhân vật chính - anh Sửu được miêu tả rất chân thực và cảm động. Anh Sửu là một người đàn ông nghèo khổ, sống trong cảnh túng quẫn, bế tắc. Anh đã quyết định tổ chức đám cưới với một người phụ nữ khác chỉ vì muốn có thêm tiền để trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, đám cưới ấy lại diễn ra trong một khung cảnh ảm đạm, thê lương, khiến người đọc không khỏi xót xa.
Anh Sửu là một người đàn ông hiền lành, chất phác nhưng lại gặp nhiều bất hạnh trong cuộc đời. Vợ anh mất sớm, để lại cho anh hai đứa con thơ dại. Một mình anh phải gánh vác trọng trách nuôi nấng các con. Cuộc sống vốn đã khó khăn nay lại càng thêm vất vả khi anh mắc phải căn bệnh lao phổi. Tiền bạc cạn kiệt, anh đành phải nhờ đến sự giúp đỡ của người thân, bạn bè. Trong lúc tuyệt vọng nhất, anh đã quyết định tổ chức đám cưới với một người phụ nữ khác chỉ vì muốn có thêm tiền để chữa bệnh và lo cho các con.
Đám cưới của anh Sửu diễn ra trong một không gian nhỏ hẹp, đơn sơ. Khách mời chỉ có vài ba người thân thiết. Cô dâu cũng là một người phụ nữ nghèo khổ, từng trải qua một lần đổ vỡ hôn nhân. Hai bên gia đình đều không có khả năng lo liệu cho đám cưới. Tất cả mọi thứ đều được chuẩn bị một cách vội vàng, tạm bợ.
Trong đám cưới, anh Sửu tỏ ra rất buồn bã, chán nản. Anh biết rằng mình đang lợi dụng lòng tốt của người khác để đạt mục đích cá nhân. Điều này khiến anh cảm thấy day dứt, tội lỗi. Khi nhìn thấy những giọt nước mắt lăn dài trên khuôn mặt của cô dâu, anh càng thêm xót xa, ân hận.
Đám cưới kết thúc, anh Sửu trở về nhà với tâm trạng nặng trĩu. Anh biết rằng cuộc sống phía trước sẽ còn nhiều khó khăn, thử thách. Nhưng anh tin rằng, với tình yêu thương của gia đình, bạn bè, anh sẽ vượt qua tất cả.
câu 2. Gia đình là hai tiếng thiêng liêng nhất của mỗi một con người chúng ta. Gia đình là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và hình thành nên nhân cách của con người. Chính vì vậy, gia đình có vai trò rất quan trọng đối với mỗi người. Tuy nhiên, hiện nay một bộ phận giới trẻ đang dần ít kết nối, gắn bó với gia đình, điều này gây ra những hệ lụy tiêu cực đối với sự phát triển của họ.
Trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ khái niệm "gia đình". Gia đình là cộng đồng người sống chung và gắn bó với nhau bởi các mối quan hệ tình cảm, quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và hoặc quan hệ giáo dục. Tổ ấm là nơi nuôi dưỡng, chở che cho mỗi chúng ta từ lúc bé thơ đến khi trưởng thành. Nơi đây luôn vang lên những tiếng cười đùa vui vẻ, hạnh phúc. Gia đình là nơi cho ta cảm giác an toàn và được chở che. Đồng thời, nó cũng là nơi đem lại sự bình yên cho tâm hồn mỗi con người. Gia đình là nơi nuôi dưỡng tâm hồn của chúng ta, mang đến cho chúng ta những giá trị đạo đức tốt đẹp. Nó giúp chúng ta phát triển cả về mặt vật chất lẫn tinh thần. Tình cảm gia đình là thứ thiêng liêng nhất, cao quý nhất mà mỗi người cần phải trân trọng.
Tuy nhiên, hiện nay một bộ phận giới trẻ đang dần ít kết nối, gắn bó với gia đình. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trước hết, đó là do sự phát triển của xã hội khiến cho con người trở nên bận rộn hơn, ít có thời gian dành cho gia đình. Bên cạnh đó, công nghệ thông tin cũng góp phần làm cho khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình trở nên xa cách hơn. Một số bậc cha mẹ quá nuông chiều hoặc áp đặt con cái, khiến cho chúng cảm thấy ngột ngạt, bức bối và muốn thoát khỏi vòng tay của gia đình. Ngoài ra, một số bạn trẻ bị cuốn vào thế giới ảo, quên đi những giá trị thực tế của gia đình.
Việc thiếu kết nối giữa giới trẻ và gia đình sẽ gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực. Trước hết, nó khiến cho các thành viên trong gia đình thiếu đi sự thấu hiểu, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau. Điều này dễ dẫn đến những mâu thuẫn, rạn nứt trong mối quan hệ gia đình. Không chỉ vậy, nó còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của cá nhân. Những người thiếu gắn bó với gia đình thường dễ rơi vào cảm giác cô đơn, lạc lõng. Họ cũng khó có thể xây dựng được những mối quan hệ bền vững với người khác.
Để khắc phục tình trạng trên, cần có sự chung tay của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Mỗi thành viên trong gia đình cần dành thời gian quan tâm, lắng nghe và chia sẻ với nhau. Cha mẹ cần tạo ra một môi trường lành mạnh, tôn trọng quyền riêng tư của con cái. Con cái cần biết ơn, kính trọng và báo hiếu với cha mẹ. Nhà trường và xã hội cần tổ chức các hoạt động gắn kết gia đình, nâng cao nhận thức của mọi người về vai trò của gia đình.
Mỗi người hãy biết trân trọng và vun đắp cho hạnh phúc gia đình. Hãy dành thời gian bên gia đình, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn với họ. Bởi gia đình là nơi ta sinh ra, lớn lên và trở về sau những mệt mỏi, lo toan của cuộc sống.