trả lời các câu hỏi có trong bài thơ

i:
câu 1. Văn bản trên thuộc thể thơ tự do vì nó không tuân thủ quy tắc về số lượng âm tiết trong mỗi dòng và cách gieo vần. Các câu thơ có độ dài khác nhau, tạo ra sự linh hoạt và đa dạng trong cách diễn đạt ý nghĩa. Ngoài ra, bài thơ không sử dụng các yếu tố như luật bằng trắc, niêm, đối để tạo nên cấu trúc chặt chẽ như các thể thơ truyền thống.

câu 2. Cách gieo vần: Bài thơ sử dụng cách gieo vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách. Cụ thể:

- Vần chân: "naò" - "nhiều", "bánh" - "mình".
- Vần lưng: "thế nào" - "xuân", "ngóng con" - "phận".
- Vần liền: "cửa nhà" - "nhà mẹ", "giá buốt" - "nhộn nhịp".
- Vần cách: "chơi thôi" - "rất mau".

Tác dụng: Cách gieo vần này tạo nên sự hài hòa về âm thanh, giúp cho bài thơ trở nên du dương, dễ nghe, dễ thuộc. Đồng thời, nó góp phần làm tăng tính nhạc, tạo nên sự uyển chuyển, nhẹ nhàng cho lời thơ.

Phân tích cụ thể:

* Vần chân: Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các dòng thơ, tạo cảm giác liền mạch, thống nhất cho toàn bộ bài thơ.
* Vần lưng: Tăng cường hiệu quả biểu đạt, nhấn mạnh ý nghĩa của từng câu thơ, tạo sự tương phản, đối lập hoặc đồng nhất giữa các cặp câu thơ.
* Vần liền: Tạo sự cân bằng về âm thanh, tạo cảm giác hài hòa, dễ chịu cho người đọc.
* Vần cách: Tạo sự bất ngờ, thú vị, tạo điểm nhấn cho bài thơ, khiến người đọc chú ý đến những câu thơ có vần cách.

Kết luận: Cách gieo vần trong bài thơ "Gọi cho mẹ" đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ đẹp nghệ thuật cho bài thơ. Nó góp phần làm cho bài thơ trở nên hấp dẫn, dễ đọc, dễ nhớ và truyền tải hiệu quả nội dung, cảm xúc của tác giả.

câu 3. Người mẹ trong bài thơ "Gọi Cho Mẹ" thường cảm thấy tủi phận vì sự xa cách và thiếu thốn tình cảm với con cái. Dưới đây là phân tích chi tiết hơn về lý do tại sao bà cảm thấy như vậy:

* Sự xa cách: Người mẹ sống cô đơn, chờ đợi con cái trở về nhưng họ thường bị cuốn vào cuộc sống riêng tư, công việc và các mối quan hệ xã hội khác. Điều này khiến bà cảm thấy bị bỏ rơi và cô đơn, dẫn đến cảm giác tủi phận.
* Thiếu thốn tình cảm: Con cái có thể không dành thời gian để trò chuyện, chia sẻ và quan tâm đến mẹ. Họ có thể coi nhẹ những nhu cầu tinh thần của mẹ hoặc thậm chí quên mất sự tồn tại của bà. Sự thiếu thốn tình cảm này làm tăng thêm nỗi buồn và cảm giác tủi phận của người mẹ.
* Tuổi tác và sức khỏe: Khi tuổi già ập đến, người mẹ dễ dàng cảm nhận được sự yếu đuối và bất lực của bản thân. Bà lo lắng rằng sẽ không còn cơ hội để gặp gỡ và chăm sóc con cái nữa. Nỗi sợ hãi này càng làm tăng thêm cảm giác tủi phận và mong muốn được gần gũi với con cái.
* Nhớ nhung và tiếc nuối: Người mẹ thường xuyên hồi tưởng về quá khứ, khi con cái còn nhỏ và bên cạnh bà. Những kỷ niệm đẹp đẽ ấy khiến bà cảm thấy tiếc nuối và đau lòng khi nhìn thấy con cái trưởng thành và rời xa. Cảm xúc này góp phần tạo nên sự tủi phận trong trái tim người mẹ.

Tóm lại, người mẹ trong bài thơ "Gọi Cho Mẹ" cảm thấy tủi phận bởi sự xa cách, thiếu thốn tình cảm, tuổi tác và sức khỏe suy giảm, cùng với nỗi nhớ nhung và tiếc nuối đối với con cái. Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên một trạng thái tâm lý buồn bã và cô đơn, khiến bà cảm thấy tủi phận.

câu 4. Bài thơ "Gọi cho mẹ" sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ với hai cụm từ "gọi cho mẹ" và "về thăm nhé". Việc lặp lại các cụm từ này tạo ra hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:

- Tạo nhịp điệu đều đặn: Điệp ngữ giúp bài thơ có nhịp điệu nhẹ nhàng, du dương, dễ dàng đi vào lòng người đọc. Nhịp điệu này góp phần thể hiện sự nhẹ nhàng, ấm áp của tình cảm mẹ con.

- Nhấn mạnh nội dung: Cụm từ "gọi cho mẹ" nhấn mạnh hành động đơn giản nhưng ý nghĩa của việc thường xuyên liên lạc với mẹ. Còn cụm từ "về thăm nhé" nhấn mạnh mong ước được gặp gỡ, trò chuyện trực tiếp với mẹ.

- Thể hiện tâm trạng: Sự lặp lại của hai cụm từ này thể hiện nỗi nhớ da diết, sự day dứt của người con đối với mẹ. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự lo lắng, sợ hãi của người con trước sự xa cách, bất lực khi không thể bên cạnh mẹ.

- Tăng sức biểu cảm: Điệp ngữ làm tăng sức biểu cảm cho bài thơ, khiến cho lời thơ trở nên tha thiết, xúc động hơn. Nó khơi gợi trong lòng người đọc những suy ngẫm về tình mẫu tử thiêng liêng, về trách nhiệm của mỗi người con đối với cha mẹ.

câu 5. Xác định nghĩa:

* "Đông giá buốt": Nghĩa gốc: Chỉ thời tiết lạnh lẽo, khắc nghiệt. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự cô đơn, trống trải, thiếu vắng hơi ấm gia đình. Phương thức ẩn dụ: Sử dụng tính chất của thời tiết để ám chỉ tâm trạng buồn bã, cô đơn.
* "Nhộn nhịp, xuân trò": Nghĩa gốc: Chỉ sự sôi động, náo nhiệt, vui tươi. Nghĩa chuyển: Thể hiện cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc, tràn đầy niềm vui. Phương thức ẩn dụ: Sử dụng đặc điểm của mùa xuân để miêu tả cuộc sống sung túc, ấm áp.
* "Tủi phận": Nghĩa gốc: Cảm giác tự ti, xấu hổ vì hoàn cảnh khó khăn. Nghĩa chuyển: Thể hiện nỗi lòng xót xa, thương cảm trước số phận bất hạnh của chính mình. Phương thức ẩn dụ: Dùng cảm xúc của bản thân để nói về nỗi khổ của người khác.
* "Bé": Nghĩa gốc: Chỉ tuổi tác nhỏ bé, non nớt. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự yếu đuối, cần được che chở, bảo vệ. Phương thức ẩn dụ: Dùng hình ảnh trẻ em để ám chỉ sự phụ thuộc vào người khác.
* "Mẫu tử tình sâu": Nghĩa gốc: Tình cảm thiêng liêng, gắn bó giữa mẹ và con. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự hy sinh, yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái. Phương thức ẩn dụ: Dùng mối quan hệ huyết thống để thể hiện tình cảm cao quý, thiêng liêng.
* "Thu còn chưa hết": Nghĩa gốc: Chỉ khoảng thời gian ngắn ngủi của mùa thu. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự ngắn ngủi, chóng tàn của kiếp người. Phương thức ẩn dụ: Dùng thời gian để ám chỉ cuộc đời con người.
* "Ngày đời": Nghĩa gốc: Chỉ quãng thời gian tồn tại trên cõi đời. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự hữu hạn, ngắn ngủi của cuộc sống. Phương thức ẩn dụ: Dùng khái niệm trừu tượng để diễn đạt ý nghĩa về sự mong manh của kiếp người.
* "Thấy ai thưa": Nghĩa gốc: Chỉ hành động nghe thấy tiếng người đáp lại. Nghĩa chuyển: Thể hiện sự chờ đợi, mong mỏi được gặp gỡ, trò chuyện với người thân. Phương thức ẩn dụ: Dùng hành động cụ thể để biểu đạt tâm trạng mong chờ, khao khát được gặp gỡ.

Phân tích hiệu quả nghệ thuật:

Các biện pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ được sử dụng trong bài thơ góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo:

* Ẩn dụ: Tạo nên những hình ảnh giàu sức gợi, giúp người đọc dễ dàng hình dung và đồng cảm với tâm trạng của nhân vật trữ tình.
* Hoán dụ: Tăng cường tính biểu cảm, làm cho lời thơ thêm sâu sắc, lay động lòng người.

Bài thơ "Gọi cho mẹ" là lời nhắn nhủ chân thành về tình mẫu tử thiêng liêng, nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng và yêu thương cha mẹ khi còn có thể.


ii:
câu 1. Bài thơ "Gửi đến mẹ" của tác giả Nhất Băng là một tác phẩm đầy cảm động, thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng và sâu sắc. Hai khổ thơ cuối cùng của bài thơ đã khắc họa rõ nét nỗi nhớ thương da diết của người con dành cho mẹ.

Ở khổ thơ thứ nhất, tác giả đã kể lại những kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với hình bóng của mẹ. Từ khi còn thơ bé, mẹ luôn dõi theo từng bước chân của con, nâng niu từng giấc ngủ, chăm sóc từng bữa ăn. Mẹ giống như vầng trăng tròn ấm áp, soi sáng con đường của con. Đến khi lớn khôn, mẹ vẫn luôn đồng hành bên cạnh con, dù con có đi đâu, làm gì. Tình yêu thương của mẹ là vô bờ bến, là nguồn động lực to lớn giúp con vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống.

Khổ thơ thứ hai tiếp tục khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt. Khi trưởng thành, người con phải rời xa quê hương, lên thành phố lập nghiệp. Cuộc sống nơi đô thị ồn ào, náo nhiệt khiến con dần quên đi những lời dặn dò của mẹ. Có những lúc con mải mê chạy theo danh vọng, tiền tài mà quên mất gia đình, quên mất người mẹ già đang ngóng chờ con trở về. Nhưng rồi, khi mẹ ra đi mãi mãi, con mới chợt nhận ra rằng mình đã vô tâm quá đỗi. Con hối hận vì đã không trân trọng những giây phút bên mẹ, không dành thời gian để lắng nghe những lời khuyên nhủ của mẹ.

Hai khổ thơ cuối cùng của bài thơ "Gửi đến mẹ" đã gợi lên trong lòng người đọc những suy ngẫm sâu sắc về tình mẫu tử. Chúng ta cần phải biết trân trọng những người thân yêu xung quanh, đặc biệt là mẹ. Hãy dành nhiều thời gian hơn để ở bên cạnh mẹ, để lắng nghe những lời khuyên nhủ của mẹ, để hiểu được tấm lòng bao la của mẹ. Đó là cách tốt nhất để báo đáp công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ.