khái niệm, cấu trúc, danh pháp, tính chất vật lí, tính chất hoá học của carboxylic acid

**Khái niệm:** Axit carboxylic (axit cacboxylic) là một loại hợp chất hữu cơ chứa nhóm chức -COOH (nhóm cacboxyl). Chúng thường có tính axit và là một phần quan trọng trong hóa học hữu cơ. **Cấu trúc:** Cấu trúc của axit carboxylic có nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết với một nguyên tử cacbon. Nhóm cacboxyl bao gồm một nguyên tử cacbon liên kết với một nguyên tử oxy bằng liên kết đôi (C=O) và một nguyên tử oxy khác liên kết đơn với một nguyên tử hydro (C-OH). Công thức tổng quát của axit carboxylic là R-COOH, trong đó R là nhóm hidrocacbon (alkyl hoặc aryl). **Danh pháp:** 1. Tên hệ thống: Tên của axit carboxylic được hình thành từ tên của chuỗi carbon chính, cộng với hậu tố "-acid". - Ví dụ: Axit axetic (CH₃COOH) được gọi là axit etanoic. 2. Danh pháp phổ biến: Nhiều axit carboxylic có tên gọi thông thường khác, chẳng hạn như axit benzoic (C₆H₅COOH) và axit propionic (CH₃CH₂COOH). **Tính chất vật lý:** 1. Trạng thái: Axit carboxylic thường ở dạng lỏng (ví dụ: axit axetic) hoặc rắn (ví dụ: axit benzoic) ở nhiệt độ phòng. 2. Điểm sôi và điểm nóng chảy: Axit carboxylic có điểm sôi và điểm nóng chảy cao hơn so với các hợp chất tương đương không có nhóm chức -COOH do khả năng tạo liên kết hydro. 3. Hòa tan: Axit carboxylic nhỏ (như axit axetic) dễ hòa tan trong nước, còn các axit có chuỗi carbon dài hơn thường ít hòa tan hơn. **Tính chất hóa học:** 1. Tính axit: Axit carboxylic có khả năng nhường proton (H⁺), do đó có tính axit. Chúng phản ứng với các bazơ để tạo thành muối và nước. 2. Phản ứng este hóa: Axit carboxylic có thể phản ứng với rượu để tạo thành este và nước. 3. Phản ứng khử: Chúng có thể bị khử thành rượu tương ứng. 4. Phản ứng với anhydrit: Axit carboxylic có thể phản ứng với anhydrit axit để tạo thành este. Tóm lại, axit carboxylic là một nhóm hợp chất hữu cơ quan trọng với nhiều ứng dụng trong hóa học và công nghiệp.