Diễn biến chính của khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 - 1892 )

Giai đoạn 1: Hình thành và phát triển (1883 - 1885)

• Bối cảnh: Sau khi triều đình Huế ký các hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp (Hiệp ước Quý Mùi 1883 và Hiệp ước Giáp Thân 1884), phong trào Cần Vương bùng nổ mạnh mẽ trên cả nước.
• Người lãnh đạo: Đinh Gia Quế (tức Tán Thuật), một văn thân yêu nước ở Hưng Yên, đã đứng lên chiêu mộ nghĩa quân.
• Địa bàn hoạt động chính: Vùng Bãi Sậy (thuộc các huyện Văn Giang, Khoái Châu, Yên Mỹ của tỉnh Hưng Yên ngày nay), một vùng lau sậy rậm rạp, địa hình phức tạp, thuận lợi cho hoạt động du kích.
• Lực lượng: Ban đầu là những nông dân nghèo khổ, binh lính giải ngũ, sau đó thu hút thêm nhiều văn thân sĩ phu yêu nước tham gia.
• Hoạt động: Nghĩa quân Bãi Sậy xây dựng căn cứ, tổ chức luyện tập, tích cực chống lại các cuộc càn quét của quân Pháp và tay sai, gây nhiều khó khăn cho chúng. Họ thường xuyên tổ chức các trận đánh nhỏ, phục kích, tập kích vào các đồn bốt, đoàn xe vận tải của địch.
• Ảnh hưởng: Khởi nghĩa Bãi Sậy nhanh chóng lan rộng ra các vùng lân cận như Hải Dương, Bắc Ninh, Thái Bình, tạo thành một phong trào kháng Pháp mạnh mẽ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Giai đoạn 2: Giai đoạn kháng chiến quyết liệt (1886 - 1889)

• Sự đàn áp của Pháp: Thực dân Pháp tăng cường lực lượng, mở nhiều cuộc càn quét quy mô lớn vào căn cứ Bãi Sậy. Chúng sử dụng nhiều biện pháp tàn bạo để đàn áp phong trào.
• Chiến thuật du kích: Nghĩa quân Bãi Sậy tiếp tục dựa vào địa hình hiểm trở để thực hiện chiến thuật du kích, đánh bất ngờ, luồn lách, gây tổn thất cho địch.
• Các trận đánh tiêu biểu: Dù gặp nhiều khó khăn, nghĩa quân vẫn tổ chức nhiều trận đánh gây tiếng vang, làm chậm bước tiến của quân Pháp. Tuy nhiên, do tương quan lực lượng quá chênh lệch, căn cứ Bãi Sậy dần bị thu hẹp.
• Sự hy sinh của lãnh đạo: Đinh Gia Quế bị Pháp bắt và xử tử năm 1887, gây tổn thất lớn cho phong trào. Tuy nhiên, nghĩa quân vẫn tiếp tục chiến đấu dưới sự lãnh đạo của các chỉ huy khác.

Giai đoạn 3: Suy yếu và tan rã (1890 - 1892)

• Tiếp tục đàn áp: Quân Pháp không ngừng tăng cường các cuộc càn quét, bao vây, cô lập căn cứ Bãi Sậy.
• Khó khăn về hậu cần: Do bị bao vây, nghĩa quân gặp nhiều khó khăn về lương thực, vũ khí và thuốc men.
• Sự phân hóa và suy yếu: Lực lượng nghĩa quân dần suy yếu do thương vong, bệnh tật và sự đầu hàng của một số người.
• Kết thúc: Đến năm 1892, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy cơ bản bị dập tắt hoàn toàn. Các thủ lĩnh cuối cùng của phong trào bị bắt hoặc hy sinh.

Tóm lại:

Khởi nghĩa Bãi Sậy là một cuộc kháng chiến mạnh mẽ, kéo dài gần 10 năm, thể hiện tinh thần yêu nước và ý chí bất khuất của nhân dân vùng đồng bằng Bắc Bộ chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp. Dù cuối cùng thất bại do tương quan lực lượng bất lợi và thiếu sự lãnh đạo thống nhất trên quy mô lớn, cuộc khởi nghĩa đã góp phần làm chậm quá trình xâm lược của Pháp và để lại những trang sử hào hùng trong lịch sử dân tộc.