Dưới đây là câu trả lời cho các câu hỏi tự luận đã được đặt ra:
──────────────────────────────
Phần I. Về sinh trưởng và phát triển động vật
Câu 1. Các nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển động vật gồm:
1. Yếu tố di truyền (gen): Gen quy định những thông tin cơ bản cho quá trình tăng trưởng, tạo hình và phát triển của từng cá thể.
2. Hoạt động của hệ nội tiết (hormone): Các hormone như hormone tăng trưởng (GH), hormone tuyến giáp, estrogen, testosterone,… đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa tốc độ tăng trưởng, phát triển xương và mô.
3. Dinh dưỡng nội bào: Các chất dinh dưỡng có sẵn trong tế bào, protein, vitamin và khoáng chất cần thiết cho quá trình phân chia và tổng hợp mô.
4. Hoạt động của enzyme và các yếu tố chuyển hóa: Các enzyme điều chỉnh các phản ứng hóa học bên trong tế bào, ảnh hưởng đến quá trình phát triển.
Giải thích vì sao khi cơ thể thiếu hormone GH (hormone tăng trưởng) sẽ bị thấp lùn:
Hormone tăng trưởng (GH) có chức năng kích thích sự phát triển của các tế bào, đặc biệt là kích thích tăng trưởng của các mảng xương tăng trưởng ở đầu của xương dài. Khi thiếu GH, quá trình phân chia tế bào và tổng hợp protein bị hạn chế, dẫn đến sự phát triển của xương bị chậm lại và không đạt kích thước tối ưu. Điều này gây ra tình trạng phát triển thể chất không đầy đủ, dẫn đến thấp phát (thấp lùn) kể cả khi cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng.
──────────────────────────────
Phần II. Về cơ chế điều hòa sinh trứng và các biện pháp tránh thai
Câu 2 (phần đầu). Vận dụng hiểu biết về cơ chế điều hòa sinh trứng để đề xuất biện pháp tránh thai:
- Hiểu cơ chế điều hòa sinh trứng, ta biết rằng rụng trứng được kích hoạt bởi sự tăng đột biến của hormone luteinizing (LH) do sự tương tác giữa các hormone của tuyến yên (FSH và LH) và các hormone sinh dục.
- Dựa trên cơ chế này, các biện pháp tránh thai dùng thuốc (viên tránh thai) được thiết kế dựa trên sự kết hợp của estrogen và progestin có tác dụng ức chế đỉnh LH, từ đó ngăn không cho rụng trứng xảy ra.
- Khi không có trứng được rụng, quá trình thụ tinh không xảy ra, giúp việc mang thai bị ngăn chặn. Đây là một cách tránh thai hiệu quả dựa trên cơ chế ức chế rụng trứng.
──────────────────────────────
Phần III. Về các biện pháp tránh thai và phòng ngừa bệnh lây qua đường tình dục
Câu 1 (phần này). Kể tên các biện pháp tránh thai và chỉ ra biện pháp có tác dụng phòng chống đồng thời bệnh lây qua đường tình dục:
Các biện pháp tránh thai phổ biến gồm:
1. Thuốc tránh thai (viên uống, miếng dán, cấy dưới da, tiêm tránh thai).
2. Bao cao su (đồng thời có tác dụng phòng tránh bệnh lây qua đường tình dục như HIV, lậu, chlamydia,…).
3. Vòng tránh thai (vòng nội tiết đặt trong âm đạo).
4. Cốc tránh thai (cốc nội tiết hay cốc chứa hormone).
5. Các biện pháp phẫu thuật như triệt sản.
Trong đó, bao cao su được coi là biện pháp vừa có tác dụng ngăn thai đồng thời phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục.
──────────────────────────────
Phần IV. Về tối ưu chiều cao của cơ thể
Câu 2 (phần này). Đề xuất giải pháp để đạt được chiều cao tối ưu của cơ thể mỗi người:
1. Dinh dưỡng hợp lý: Đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, canxi, vitamin D, kẽm và các vitamin khác giúp xương phát triển.
2. Hoạt động thể chất và vận động: Tập thể dục, chơi thể thao đều đặn giúp kích thích tăng trưởng và duy trì sức khỏe xương khớp.
3. Giấc ngủ đủ và chất lượng: Trong quá trình ngủ, đặc biệt là giấc ngủ sâu, cơ thể tiết hormone tăng trưởng nên cần đảm bảo giấc ngủ kéo dài từ 7-8 giờ mỗi đêm.
4. Theo dõi sức khỏe: Kiểm tra định kỳ mức hormone tăng trưởng, sức khỏe nội tiết và điều trị sớm nếu có rối loạn.
5. Lối sống lành mạnh: Tránh các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu và duy trì tâm lý thoải mái, vì căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng.
6. Tư vấn chuyên môn: Nếu có vấn đề về tăng trưởng, nên đi khám và nhận tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để được điều trị phù hợp (có thể cần bổ sung hormone GH nếu thực sự thiếu hụt).
──────────────────────────────
Tóm lại:
- Sinh trưởng và phát triển phụ thuộc vào sự phối hợp của di truyền, hormone, dinh dưỡng và các yếu tố chuyển hóa nội bào.
- Thiếu hormone tăng trưởng dẫn đến sự phát triển không đầy đủ của xương và mô, gây ra thấp lùn.
- Việc sử dụng thuốc tránh thai kết hợp dựa trên nguyên tắc ức chế rụng trứng là một ứng dụng của cơ chế điều hòa sinh trứng.
- Bao cao su là biện pháp tránh thai vừa có tác dụng ngăn thai vừa bảo vệ phòng chống bệnh lây qua đường tình dục.
- Để đạt chiều cao tối ưu cần chú trọng đến dinh dưỡng, tập luyện, giấc ngủ và lối sống lành mạnh kết hợp với kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Hy vọng những câu trả lời này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn các kiến thức liên quan đến sinh trưởng, phát triển, cơ chế điều hòa sinh trứng và các biện pháp tránh thai cũng như cách tối ưu chiều cao của cơ thể.