Môi trường là tổng hợp các điều kiện và yếu tố bên ngoài tác động lên sự sống của các sinh vật. Nó bao gồm cả các yếu tố tự nhiên và do con người tạo ra. Các nhân tố sinh thái là những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự phân bố, sinh trưởng, phát triển và tồn tại của sinh vật trong môi trường sống. Dưới đây là một số thông tin cơ bản:
1. Môi trường sinh thái:
• Bao gồm không gian sống tự nhiên (rừng, đồng cỏ, sông, biển,...) và các vùng do con người tạo dựng (khu đô thị, nông thôn,...).
• Cung cấp các điều kiện về khí hậu, địa chất, nước và đất đai, từ đó quyết định sự đa dạng sinh học và sự phân bố của các loài sinh vật.
2. Các nhân tố sinh thái:
a. Nhân tố phi sinh học (vật lý, hóa học):
• Ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, gió, áp suất khí quyển.
• Nước, dung dịch dinh dưỡng, đất và các chất hóa học trong đó.
• Các hiện tượng tự nhiên như mưa, bão, hạn hán, động đất,...
b. Nhân tố sinh học:
• Các loài sinh vật cùng tồn tại trong một môi trường (thực vật, động vật, vi sinh vật,...).
• Các mối quan hệ tương tác giữa chúng, ví dụ: quan hệ cộng sinh, cạnh tranh, săn mồi và bị săn mồi, ký sinh,...
3. Tương tác giữa môi trường và các nhân tố sinh thái:
• Các yếu tố phi sinh học có thể quy định đặc trưng về mặt sinh thái của khu vực, từ đó tác động gián tiếp đến sự hiện diện và hoạt động của các sinh vật.
• Các cá thể sinh vật tương tác với nhau tạo nên các chuỗi thức ăn và các mạng lưới sinh thái phức tạp, góp phần duy trì cân bằng hệ sinh thái.
• Sự thay đổi của bất kỳ yếu tố nào (do hiện tượng tự nhiên hay do tác động của con người) có thể gây ra những ảnh hưởng lan tỏa đến toàn bộ hệ sinh thái.
Như vậy, để hiểu môi trường và các nhân tố sinh thái, ta cần nắm bắt được sự liên kết chặt chẽ giữa các thành phần này cũng như các quá trình và tương tác phức tạp của chúng trong tự nhiên.