ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 LỊCH SỬ ĐỊA LÍ 8 Trắc nghiệm: -Đặc điểm và sự phân bố của các nhóm đất chính -Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên vùng biển đảo Việt Nam -Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX -Việt Nam nử...

Lê Cảnh Huy

1. Đặc điểm và sự phân bố của các nhóm đất chính

• Ba nhóm đất chính của Việt Nam gồm: đất feralit, đất phù sa, đất mặn. Bạn cần nắm rõ đặc điểm của từng loại đất, ví dụ:
• Đất feralit: thường có màu đỏ, vàng, được hình thành chủ yếu ở vùng đồi núi, nhiều ở miền Bắc và Tây Nguyên.
• Đất phù sa: màu đen, rất thích hợp cho canh tác nông nghiệp, chủ yếu phân bố ở đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long.
• Đất mặn: thường xuất hiện ở vùng ven biển, đặc biệt là khu vực đồng bằng ven biển miền Trung và miền Nam.

1. Vị trí địa lý, đặc điểm tự nhiên vùng biển đảo Việt Nam

• Vị trí địa lý: Vùng biển đảo Việt Nam nằm ở khu vực Đông Nam Á, tiếp giáp với biển Đông.
• Đặc điểm tự nhiên: Vùng biển đảo Việt Nam rất phong phú với nhiều vịnh, đảo, bãi tắm, rạn san hô. Việt Nam có khoảng 4.000 đảo, nổi bật là hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

1. Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX

• Chế độ phong kiến nhà Nguyễn: Nhà Nguyễn được thành lập sau khi Nguyễn Ánh lên ngôi. Thời kỳ này, Việt Nam ổn định chính trị nhưng đối mặt với nhiều thử thách như các cuộc khởi nghĩa nông dân và sự can thiệp của thực dân phương Tây.
• Tình hình chính trị: Triều đại Nguyễn cố gắng xây dựng bộ máy chính quyền chặt chẽ, tập trung quyền lực vào tay vua và quan lại.

1. Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX

• Tình hình đất nước: Việt Nam gặp phải những cuộc xâm lược từ Pháp và các nước phương Tây, dẫn đến sự mất độc lập và quá trình thực dân hóa.
• Khởi nghĩa Cần Vương: Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra, tiêu biểu là khởi nghĩa của các phong trào yêu nước chống Pháp.

1. Trung Quốc và Đông Nam Á

• Trung Quốc: Nắm giữ vai trò quan trọng trong chính trị và kinh tế khu vực, đặc biệt là sau khi mở cửa và phát triển nhanh chóng.
• Đông Nam Á: Là khu vực có sự giao thoa giữa các nền văn hóa, có ảnh hưởng lớn đến các quốc gia xung quanh như Việt Nam.

Tự luận:

1. Chứng minh tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất

• Thoái hóa đất gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng nông nghiệp, làm mất đi môi trường sống của nhiều sinh vật, dẫn đến sự suy giảm đa dạng sinh học. Những nguyên nhân chính bao gồm việc lạm dụng thuốc trừ sâu, chặt phá rừng, và canh tác không bền vững.
• Cấp thiết: Chống thoái hóa đất là việc làm vô cùng quan trọng, vì nếu không, đất đai sẽ không còn khả năng sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người và phát triển kinh tế bền vững.

1. Đặc điểm môi trường biển đảo và vấn đề bảo vệ môi trường biển đảo Việt Nam

• Đặc điểm môi trường biển đảo: Biển và đảo Việt Nam có hệ sinh thái biển phong phú, với các rạn san hô, sinh vật biển đa dạng và các quần đảo lớn như Hoàng Sa, Trường Sa.
• Vấn đề bảo vệ: Môi trường biển đang đối mặt với ô nhiễm do rác thải, nước thải, và hoạt động đánh bắt cá không bền vững. Cần có chính sách bảo vệ môi trường, giảm ô nhiễm, bảo tồn các loài sinh vật biển quý hiếm, và quản lý hợp lý các tài nguyên biển.

1. Trình bày các khái niệm: vùng nội thủy, lãnh hải, tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam (theo Luật Biển Việt Nam)

• Vùng nội thủy: Là vùng nước ven bờ, nằm bên trong đường cơ sở, nơi có quyền chủ quyền của Việt Nam.
• Lãnh hải: Là vùng biển cách bờ biển của Việt Nam tối đa 12 hải lý, Việt Nam có quyền kiểm soát hoàn toàn.
• Tiếp giáp lãnh hải: Là vùng biển giáp với lãnh hải, không vượt quá 24 hải lý tính từ đường cơ sở.
• Vùng đặc quyền kinh tế: Vùng biển rộng tối đa 200 hải lý từ đường cơ sở, nơi Việt Nam có quyền khai thác tài nguyên và nghiên cứu khoa học.
• Thềm lục địa: Là khu vực dưới đáy biển ngoài lãnh hải, nằm trong phạm vi 200 hải lý tính từ đường cơ sở.

1. Liên hệ tài nguyên biển địa phương

• Liên hệ với tài nguyên biển của địa phương có thể là các khu vực khai thác thủy hải sản, nuôi trồng thủy sản, khai thác dầu khí, hay phát triển du lịch biển, v.v.

1. Tình hình chính trị, sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của Việt Nam thời nhà Nguyễn

• Chính trị: Tập trung quyền lực vào tay vua, chính quyền phong kiến ổn định trong một thời gian dài nhưng cũng đối mặt với các cuộc khởi nghĩa.
• Kinh tế: Nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, công nghiệp chế biến và thương mại phát triển chậm.
• Văn hóa: Giai đoạn nhà Nguyễn chú trọng phát triển giáo dục, văn hóa, đặc biệt là việc tổ chức thi cử theo hình thức khoa cử.
• Xã hội: Phân chia giai cấp rõ rệt, với tầng lớp quan lại, nông dân, thợ thủ công, và thương nhân.

1. Quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của các vua Nguyễn

• Các vua Nguyễn đã thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thông qua các hoạt động như tổ chức các chuyến thám sát, khai thác tài nguyên, và ban hành các sắc lệnh quản lý.

1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương và cuộc khởi nghĩa Yên Thế

• Phong trào Cần Vương: Đây là phong trào yêu nước nổi lên để chống Pháp, với nhiều cuộc khởi nghĩa tiêu biểu như khởi nghĩa của Trương Định, Hoàng Hoa Thám, v.v.
• Khởi nghĩa Yên Thế: Đây là cuộc khởi nghĩa do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo, kéo dài nhiều năm và trở thành một trong những phong trào kháng chiến tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam.

1. Rút ra bài học từ sự thất bại của phong trào Cần Vương và cuộc khởi nghĩa Yên Thế

• Một số bài học từ sự thất bại là tinh thần đoàn kết, sự hỗ trợ từ bên ngoài, và xây dựng chiến lược chiến tranh hợp lý rất quan trọng để giành thắng lợi trong các cuộc khởi nghĩa.