phân tích đoạn thơ chung nghĩa đồng bào bào

Question

Sabo(サボ) · Accepted Answer

"Chung nghĩa đồng bào" không chỉ là một bài thơ ghi lại những mất mát đau thương do thiên tai gây ra mà còn là một khúc ca thấm đẫm tình người, ngợi ca sức mạnh của sự đoàn kết và tương trợ trong cộng đồng. Bài thơ được xây dựng với một mạch cảm xúc liền mạch, đi từ nỗi đau đến sự sẻ chia và cuối cùng là niềm tin vào sức mạnh của tình dân tộc.

Khổ 1:

bao sinh linh oằn trong sóng dữ mắt người bầm chớp giật mưa chan trời nghiêng núi lở biết mấy đau thương ập xuống cơ hàn

Mở đầu bài thơ là một bức tranh thiên nhiên dữ dội, khắc nghiệt. Hình ảnh "bao sinh linh oằn trong sóng dữ" gợi lên sự nhỏ bé, yếu ớt của con người và vạn vật trước sức mạnh của thiên nhiên. Cụm từ "mắt người bầm chớp giật mưa chan" không chỉ miêu tả cơn mưa lớn mà còn gợi tả sự hoảng loạn, lo sợ hiện rõ trên khuôn mặt của những người dân đang phải gánh chịu thiên tai. Hai câu thơ "trời nghiêng núi lở / biết mấy đau thương ập xuống cơ hàn" sử dụng biện pháp cường điệu, nhấn mạnh mức độ tàn phá khủng khiếp của thiên tai, đẩy con người vào cảnh khốn cùng, thiếu thốn.

Khổ 2:

những phận người trôi theo bọt lũ sóng Thủy Tinh cuộn đỏ Hồng Hà những mái ấm bỗng vùi trong lòng đất Miền Bắc đau khi bão tố tràn qua

Khổ thơ tiếp tục khắc họa những mất mát cụ thể, hiện hữu. Hình ảnh "những phận người trôi theo bọt lũ" gợi lên sự mong manh, vô định của số phận con người trước cơn thịnh nộ của thiên nhiên. "Sóng Thủy Tinh cuộn đỏ Hồng Hà" là một hình ảnh thơ vừa dữ dội vừa mang tính biểu tượng, gợi nhắc về dòng sông Hồng lịch sử, nay nhuốm màu tang thương. Câu thơ "những mái ấm bỗng vùi trong lòng đất" diễn tả sự mất mát to lớn về vật chất và tinh thần, những tổ ấm gia đình bị vùi lấp, tan hoang. Câu kết "Miền Bắc đau khi bão tố tràn qua" như một lời khẳng định, một tiếng thở dài đầy xót xa, thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của tác giả với nỗi đau của người dân miền Bắc.

Khổ 3:

Vâng là nỗi đau quặn thắt Ơi bí bầu chung núm ruột liền nhau Một miếng sẻ chia tình đồng bào cao cả Nối vòng tay bắc lại nhịp cầu

Sau những hình ảnh đau thương, khổ thơ thứ ba mở ra một không gian của sự sẻ chia và đoàn kết. Câu "Vâng là nỗi đau quặn thắt" thừa nhận sự mất mát, nhưng ngay sau đó là một tiếng gọi "Ơi bí bầu chung núm ruột liền nhau" đầy tình cảm. Hình ảnh "bí bầu chung núm ruột" là một ẩn dụ sâu sắc, thể hiện sự gắn bó máu thịt, tinh thần tương thân tương ái của những người con cùng một dân tộc. Hành động "Một miếng sẻ chia tình đồng bào cao cả / Nối vòng tay bắc lại nhịp cầu" thể hiện tinh thần đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, cùng nhau vượt qua khó khăn. "Nhịp cầu" ở đây không chỉ là cầu nối vật chất mà còn là cầu nối của tình người, của sự sẻ chia.

Khổ 4:

Cơn ấm lạnh thấm vào tình dân tộc Ngựa chung tàu đâu quản buổi gian nan Tình ruột thịt vỗ về nhân ái Chảy hồng tươi dòng máu Việt Nam

Khổ thơ cuối cùng khẳng định sức mạnh của tình dân tộc. "Cơn ấm lạnh thấm vào tình dân tộc" gợi lên sự đồng cảm sâu sắc, sự thấu hiểu lẫn nhau giữa những người con đất Việt. Hình ảnh "Ngựa chung tàu đâu quản buổi gian nan" là một ẩn dụ về sự đồng lòng, chung sức vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. "Tình ruột thịt vỗ về nhân ái / Chảy hồng tươi dòng máu Việt Nam" là một khẳng định mạnh mẽ về sức mạnh của tình yêu thương, sự đùm bọc, nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong dòng chảy văn hóa, trong huyết quản của mỗi người Việt Nam.

Tổng kết:

Bài thơ "Chung nghĩa đồng bào" của Trương Ngọc Ánh đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, hình ảnh chân thực và giàu cảm xúc để tái hiện lại khung cảnh đau thương do thiên tai gây ra, đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của tình người, tinh thần đoàn kết và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Bài thơ là một lời nhắc nhở về truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, luôn yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh khó khăn.

Sources and related content

Timi · Answer

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ lớn của Việt Nam. Ông đã để lại cho nền văn học nước nhà một khối lượng tác phẩm đồ sộ. Trong đó, không thể không kể đến "Chạy giặc". Tác phẩm được viết sau khi thực dân Pháp tấn công vào thành Gia Định - quê hương của nhà thơ. Bằng ngòi bút điêu luyện, ông đã miêu tả hiện thực đất nước đầy đau thương trong buổi đầu bị xâm lược. Đồng thời, thể hiện thái độ đau xót và căm hờn trước tội ác của kẻ thù.

Bài thơ được mở đầu bằng hai câu đề gợi tả cảnh tan chợ và tiếng súng Tây bất ngờ nổ dậy:

"Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây,
Một bàn cờ thế phút sa tay."

Cảnh họp chợ báo hiệu một cuộc sống yên bình, ấm no của con người. Vậy mà, "vừa nghe tiếng súng Tây", cuộc sống ấy bỗng chốc bị đảo lộn. Tiếng súng dữ dội và tàn bạo của quân giặc đã làm rung động không khí yên ả của một buổi chiều. Từ "vừa" cho thấy thời gian hết sức đột ngột, bất ngờ. Sự xuất hiện của tiếng súng khiến mọi người đều cảm thấy bàng hoàng. Hình ảnh ẩn dụ "bàn cờ thế phút sa tay" đã cho thấy sự thay đổi thất thường của vận mệnh. Lúc này, tác giả mượn hình ảnh bàn cờ để nói về Phe Cộng Hòa đang đứng trên bờ vực của sự thất bại. Cuộc sống của người dân vì thế mà bị đảo lộn.

Lũ trẻ lơ xơ chạy
Đầu tung bay
Bầy chim dáo dác
Bay về rừng

Tiếng súng Tây đã làm xáo trộn cuộc sống của cả loài vật lẫn con người. Trước sự đe dọa của kẻ thù, mỗi người đều trở nên nhanh nhẹn hơn. Họ vội vã thu dọn những gì còn sót lại và di tản khỏi vùng bị tấn công. Lũ trẻ vốn vô tư, hồn nhiên nay cũng trở nên nhanh nhẹn, hoạt bát hơn. Chúng "lơ xơ chạy" để tránh đạn. Không chỉ vậy, chúng còn phải chịu đựng cảnh tang thương, bi thảm. "Đầu tung bay" là hình ảnh ẩn dụ cho cái chết của những đứa trẻ vô tội. Với chúng, tiếng súng Tây chính là tiếng súng tử thần. Ngay cả những cánh chim bé nhỏ cũng không thoát khỏi cảnh ngộ bi thảm ấy. Chúng cũng phải "dáo dác bay" để trốn tránh sự tàn sát dã man của quân địch. Cảnh tượng thật là thương tâm.

Bến Nghé của tiền tan bọt nước,
Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây.

Hai địa danh Bến Nghé và Đồng Nai hiện lên trong trạng thái đổ vỡ, tiêu điều. Tiền của, vật chất bỗng chốc "tan bọt nước". Nhà cửa, làng mạc bị thiêu rụi. Những mảnh ngói vụn cũng bị phá hủy tới mức "nhuốm màu mây". Hiện thực đất nước lúc bấy giờ được tái hiện một cách chân thực và đầy đủ nhất. Mọi thứ bị phá hủy một cách khủng khiếp. Kẻ thù đã gây ra bao nhiêu đau thương và mất mát cho nhân dân ta.

Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng,
Nỡ để dân đen mắc nạn này?

Trước cảnh tượng như vậy, tác giả đã cất lên câu hỏi: "Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng?". Câu hỏi tu từ đã bộc lộ thái độ bức xúc, tức giận trước sự chậm trễ của triều đình. Bao nhiêu người dân vô tội phải chịu cảnh khốn cùng. Vậy mà, những người đứng đầu của cuộc kháng chiến vẫn "vắng bóng". Nỗi đau đớn đã biến thành sự căm hận trước sự tồn tại của bọn bán nước và cướp nước.

Nỗi niềm của tác giả càng được bộc lộ rõ ràng hơn trong hai câu thơ cuối:

"Mây trời khôn hỏi, xanh ngắt một màu,
Súng giặc đất rền, lòng dân trời tỏ."

Nhà thơ khẳng định rằng nỗi đau của nhân dân sẽ luôn hiện hữu. Màu xanh của bầu trời cũng không thể che lấp đi tội ác mà quân giặc gây ra. Tiếng súng của quân địch dù có át đi sự yên bình của làng quê thì lòng yêu nước của nhân dân vẫn luôn sáng ngời.

Như vậy, bài thơ "Chạy giặc" đã khắc họa một cách chân thực khung cảnh đất nước trong buổi đầu bị xâm lược. Qua đó, bộc lộ thái độ đau xót và căm hờn của tác giả.

Với lối viết hiện thực, kết hợp với bút pháp trữ tình, Nguyễn Đình Chiểu đã tạo nên một bài thơ đặc sắc. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc giúp cho những vần thơ thêm gần gũi với người đọc hơn.