ĐỀ 11 1. PHẢN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc văn bản sau: ÁO RÁCH VÀ NÁM BỤI Hai thằng nhỏ leo qua rào, một đứa bị kêm gai cảo rách toạc áo. Cái vết rách hình ch hông nó thỏ ra màng da đen thùi liu, đen đ...

câu 1: Đọc đoạn trích trên, xác định phương thức biểu đạt chính là tự sự. Ngôi kể là ngôi thứ nhất, người kể xưng "tôi". Điểm nhìn trần thuật của người kể chuyện xuất phát từ góc độ cá nhân, quan sát và miêu tả những gì diễn ra xung quanh mình. Người kể chuyện sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, chân thật để tái hiện lại cảnh tượng đau lòng của cậu bé bị rách áo và những suy nghĩ, cảm xúc của mình.

Phản ánh:

Qua việc phân tích đoạn trích, chúng ta nhận thấy tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ để tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo khổ. Tác phẩm không chỉ khắc họa rõ nét hoàn cảnh khó khăn của những đứa trẻ mà còn thể hiện tình cảm sâu sắc, sự đồng cảm và lòng trắc ẩn của người kể chuyện đối với họ. Việc lựa chọn ngôi kể và điểm nhìn phù hợp giúp tác giả truyền tải hiệu quả thông điệp về sự bất công xã hội và kêu gọi sự sẻ chia, giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh.

câu 2: - Những chi tiết, hình ảnh miêu tả khung cảnh bãi biển trong văn bản:
+ Hai thằng nhỏ leo qua rào, một đứa bị gai cào rách áo. Cái vết rách hình chữ V, nó thỏ ra mảng da đen thủi lủi, đen đến nỗi cảm giác như muốn thấm kim luồn cái của màu cam lọt xỉa là tôi cũng có mặt ở đó, và đang chụp hình chúng và chú thích kiến lên trong đầu. Màn trập máy ảnh chưa mở, qua một hàng rào kẽm gai của resort đang xây dở nhưng cái chủ thích cùng tấm ảnh dường như đã chảy tràn trước ánh nhìn trừng trừng của đứa bé kia. Nó chửi thứ ở bờ rào là rồi hỏi bộ giàu là giỏi làm sao. Đồng dưng tôi thấy mình cảm máy ảnh là có tội. Ăn mặc tử tế là có tội, tôi trăng hơn nó cũng là có tội. Và tôi có tội và đã điên hơn đảo thiên đường này chơi, nên người ta mới xây cất cho nơi đồn tôi, nên áo thằng nhỏ rách. Bảy giờ là cuối tháng mười một ta, gió biển thổi bể nào cũng lạnh. Thùng phong phanh ai ngại nói với thằng nhỏ rách rằng má cho phép chạy ra ngoài bãi biển để đút cơm, cho con nhỏ nó ké miệng đầy cơm, về những đứa em nhỏ và bọn trong xóm, về những cuộc chạy chơi vui đến rã rời và có vài đứa suýt chết đuối, về những con cá trài mà nó lượm được đem về muối chiên ăn thun thủm bia bùi con chó phèn của nhà tự chôn ở đó giờ bãi biển, nơi con chó khôn như quỷ, lúc sắp chết còn biết chày nước mặn đang nằm viện nghỉ, đã thuộc về những người xa lạ và mai đây bầu trời cũng thuộc về người khác, khi tòa lầu mọc lên và ngăn trở mọi tầm nhìn. Tôi nghĩ vậy khi nghe thằng nhỏ ba hoa nói nếu leo lên máy cây dương chỗ gần nhà nó, là có thể thấy được hòn rải nhỏ tuốt luốt ngoài khơi. Nó vừa kể vừa màn mê chỗ áo rách, như không làm sao quên được cú xẻ tàn nhẫn làm lạnh buốt mấy cải bẹ sườn bên ngọt. Bia vài nào cất vào tay nó mà cơn ôn giản quay trở lại thằng nhỏ đây tôi về bên kia biên giới bằng bóng tối trong mắt nó, “chị cũng phe tụi nó" tụi nó ở đây là hàng rào gai hay chủ của hàng rào gar?
- Khung cảnh bãi biển trong văn bản gợi cho anh/chị suy nghĩ gì?
Biển là nguồn sống bất tận của con người. Biển cung cấp nguồn thức ăn, hải sản dồi dào, khoáng sản phong phú... Con người sinh tồn trên biển, lớn lên, trưởng thành, lập gia đình, lao động, sáng tạo, chiến đấu trên biển. Biển gắn liền với đời sống tinh thần của con người. Văn hóa biển là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam. Trong bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển, Nguyễn Việt Chiến đã viết:
Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển
Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa
Ngàn năm trước con theo cha xuống biển
Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa
Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc
Các con nằm thao thức phía Trường Sơn
Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả
Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn
(Nguyễn Việt Chiến)
Những dòng thơ trên đã diễn tả nỗi đau mất biển, mất đảo, nỗi xót xa khi tổ quốc đang bão giông từ biển. Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả, luôn cần lao như áo mẹ bạc sờn. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu thương, sự lo lắng đối với Tổ quốc. Tình yêu quê hương đất nước là tình cảm thiêng liêng, trân quý của mỗi người. Chúng ta cần ý thức sâu sắc về vấn đề chủ quyền biển đảo, tích cực học tập, rèn luyện để góp phần bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ.

câu 3: . Phương thức biểu đạt chính: Tự sự.

. Nội dung chính của đoạn trích trên là: Câu chuyện về một cậu bé nghèo sống trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn. Cậu bé luôn mơ ước được sở hữu một chiếc áo đẹp, nhưng điều đó dường như quá xa vời đối với cậu. Một hôm, cậu bé nhặt được một chiếc áo rách và một ít tiền lẻ. Cậu bé quyết định mua chiếc áo rách đó và mặc nó. Tuy nhiên, khi cậu bé bước ra khỏi cửa hàng, cậu bé nhận ra rằng chiếc áo rách đó không phù hợp với cậu. Cậu bé cảm thấy buồn bã và thất vọng.

. Trong đoạn trích, tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh: "Cái vết rách hình chữ chi ấy nó thỏ ra mảng da thịt đen thùi lùi". Biện pháp tu từ này giúp tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn. Nó khiến cho hình ảnh chiếc áo rách trở nên sinh động, cụ thể hơn. Đồng thời, nó cũng góp phần thể hiện tâm trạng buồn bã, thất vọng của cậu bé khi nhận ra rằng chiếc áo rách đó không phù hợp với mình.

. Thông điệp rút ra từ đoạn trích: Đoạn trích gửi gắm thông điệp về việc trân trọng những gì mình đang có. Cậu bé trong đoạn trích đã rất khao khát có được một chiếc áo đẹp, nhưng khi cậu bé có được rồi, cậu bé lại nhận ra rằng chiếc áo đó không phù hợp với mình. Điều này cho thấy rằng, chúng ta cần phải biết trân trọng những gì mình đang có, bởi lẽ đôi khi những thứ tưởng chừng như bình thường lại mang giá trị lớn lao.

câu 4: : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là miêu tả.

: Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu "Nỗi sợ, nhớ tiếc làm cho những tia lửa trong mắt nó đầu lại" là "những tia lửa".

- Tác giả sử dụng hình ảnh "tia lửa" để ám chỉ sự lo lắng, hồi hộp, bất an trong lòng nhân vật.
- Hình ảnh "tia lửa" gợi liên tưởng đến ngọn lửa bùng cháy dữ dội, tượng trưng cho sức mạnh tiềm ẩn, sự bùng nổ cảm xúc.
- Việc sử dụng ẩn dụ "tia lửa" giúp tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn, tạo ấn tượng mạnh mẽ về trạng thái tâm lý của nhân vật.

: Câu văn "Tôi nghĩ vậy khi nghe thằng nhỏ ba hoa nói nếu leo lên máy cây dương chỗ gần nhà nó, là có thể thấy được hòn rải nhỏ tuốt luốt ngoài khơi." sử dụng phép liệt kê.

- Phép liệt kê được sử dụng để liệt kê các hành động của nhân vật: "leo lên máy cây dương", "thấy được hòn rải nhỏ tuốt luốt ngoài khơi".
- Liệt kê các hành động này nhằm nhấn mạnh mong muốn khám phá thế giới xung quanh của nhân vật, đồng thời thể hiện sự tò mò, ham học hỏi của cậu bé.
- Phép liệt kê góp phần tạo nên nhịp điệu nhanh, dồn dập cho câu văn, khiến câu văn thêm sinh động, hấp dẫn.

câu 5: Đọc đoạn trích trên, ta nhận thấy thái độ rạch ròi của thằng bé áo rách đối với những người lạ đến bãi biển. Thằng bé tỏ ra tức giận và bất bình khi những người lạ đến chiếm đoạt bãi biển của chúng. Nó sẵn sàng đứng lên bảo vệ quyền lợi của mình và bạn bè, dù biết rằng việc đó có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Thái độ này thể hiện sự dũng cảm và lòng yêu quê hương sâu sắc của thằng bé.