Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt trong văn bản trên ? Câu 2. Nêu ý nghĩa của cách dùng từ “hành khất” mà không phải là “người ăn mày” trong câu đầu ? Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp...

câu 1. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích là tự sự. Đoạn trích kể lại hành trình đi tìm kho báu của cậu bé và những trải nghiệm, bài học mà cậu nhận được từ cuộc phiêu lưu này. Tác giả sử dụng các chi tiết cụ thể về địa hình, thời tiết, con người để tạo nên bức tranh sinh động về chuyến đi. Đồng thời, tác giả cũng lồng ghép những suy ngẫm, cảm xúc của nhân vật vào câu chuyện, giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm tư, tình cảm của cậu bé.

câu 2. Trong câu thơ "Lũ trẻ con thấy bà thì vui mừng, nhưng khi biết bà là hành khất thì chúng lại sợ hãi", tác giả sử dụng từ "hành khất" thay vì "người ăn mày" để tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt.

- Gợi hình: Từ "hành khất" gợi lên hình ảnh cụ thể về những người già yếu, nghèo khổ, lang thang kiếm sống bằng nghề xin ăn. Hình ảnh này giúp người đọc dễ dàng hình dung ra cảnh tượng lũ trẻ con gặp gỡ và đối mặt với một người ăn xin.
- Gợi cảm: Cách gọi "hành khất" mang tính trang trọng hơn so với "người ăn mày". Nó thể hiện sự tôn trọng đối với những người bất hạnh, đồng thời cũng ẩn chứa nỗi buồn, sự thương cảm của tác giả dành cho họ.
- Tạo ấn tượng mạnh: Việc sử dụng từ "hành khất" khiến cho câu thơ trở nên sâu sắc hơn, khơi gợi lòng trắc ẩn của người đọc. Nó làm nổi bật sự đối lập giữa niềm vui ban đầu của lũ trẻ và nỗi sợ hãi sau đó, tạo nên một tình huống đầy kịch tính và xúc động.

Nhìn chung, việc lựa chọn từ ngữ phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp và tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho tác phẩm. Trong trường hợp này, việc sử dụng từ "hành khất" đã góp phần làm tăng sức biểu đạt và tạo nên chiều sâu cho câu thơ.

câu 3. Trong đoạn thơ, tác giả sử dụng biện pháp tu từ điệp cấu trúc "con không..." nhằm tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Điệp ngữ này được lặp lại 3 lần trong 3 câu thơ liên tiếp, mỗi lần đều kết thúc bằng cụm từ "con không...". Cấu trúc này tạo ra sự nhấn mạnh, làm nổi bật những điều mà đứa trẻ không muốn, đồng thời thể hiện rõ ràng tâm trạng buồn bã, thất vọng và nỗi nhớ da diết về mẹ của nhân vật trữ tình.

- Việc lặp lại cấu trúc "con không..." giúp tăng cường sức biểu cảm cho lời thơ, khiến cho nỗi lòng của đứa trẻ trở nên sâu sắc hơn, lay động trái tim người đọc.
- Đồng thời, việc sử dụng điệp ngữ còn góp phần tạo nhịp điệu cho bài thơ, khiến cho lời thơ thêm du dương, nhẹ nhàng nhưng cũng đầy ám ảnh.

câu 4. Trong bài thơ "Nói với con", nhà thơ Y Phương đã thể hiện tình cảm sâu sắc và những lời khuyên chân thành dành cho đứa con thân yêu của mình. Hai câu thơ "Con không bao giờ được hỏi quê hương họ ở nơi nào?" chính là minh chứng rõ nét nhất cho điều đó.

Trước hết, câu thơ này mang ý nghĩa răn dạy con cái phải biết tôn trọng nguồn gốc, xuất xứ của bản thân. Quê hương là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi sinh ra và lớn lên của mỗi người. Nó là nơi chứa đựng những kỷ niệm đẹp đẽ, những giá trị truyền thống tốt đẹp mà chúng ta cần gìn giữ và phát huy. Việc hỏi về quê hương của người khác là hành động thiếu tế nhị, xâm phạm đời tư cá nhân. Điều này có thể khiến người được hỏi cảm thấy khó chịu, thậm chí là bị xúc phạm. Do đó, con cái cần phải biết tôn trọng sự riêng tư của người khác, tránh gây ra những hiểu lầm đáng tiếc.

Thứ hai, câu thơ này cũng thể hiện mong muốn của người cha rằng con cái hãy hòa nhập vào cộng đồng, trở thành một phần của xã hội. Mỗi người đều có một quá khứ, một cuộc sống riêng biệt. Con cái không nên chỉ nhìn vào bề ngoài hay những gì người khác thể hiện để đánh giá họ. Thay vào đó, hãy cố gắng tìm hiểu, thấu hiểu và chia sẻ với mọi người xung quanh. Chỉ khi làm được như vậy, con mới có thể xây dựng được những mối quan hệ tốt đẹp, góp phần tạo nên một xã hội đoàn kết, yêu thương.

Cuối cùng, câu thơ này còn ẩn chứa một thông điệp sâu sắc về lòng tự hào dân tộc. Quê hương là nơi gắn bó máu thịt, là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ của mỗi người. Khi con cái biết trân trọng quê hương của mình, họ sẽ càng thêm yêu quý đất nước, con người Việt Nam. Họ sẽ nỗ lực học tập, rèn luyện để trở thành những công dân có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.

Tóm lại, hai câu thơ "Con không bao giờ được hỏi quê hương họ ở nơi nào?" là lời dặn dò đầy ý nghĩa của người cha dành cho con cái. Lời dặn ấy không chỉ thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm của người cha đối với con cái mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Nó giúp con cái hình thành nhân cách tốt đẹp, biết tôn trọng người khác, hòa nhập vào cộng đồng và tự hào về quê hương, đất nước.

câu 5. Bài thơ "Dặn con" của Trần Nhuận Minh mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc về tình cảm gia đình và trách nhiệm đối với xã hội. Qua từng dòng thơ, tác giả khéo léo truyền tải thông điệp về sự đồng cảm, lòng nhân ái và ý thức chia sẻ giữa con người với nhau.

Trước hết, bài thơ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng và giúp đỡ những người gặp khó khăn. Người cha khuyên con rằng không nên cười nhạo hay khinh bỉ những người hành khất vì đó là hành động thiếu đạo đức. Thay vào đó, con cần phải hiểu và cảm thông với hoàn cảnh của họ, bởi mỗi người đều có số phận riêng biệt. Điều này thể hiện tinh thần nhân văn cao đẹp, khuyến khích con cái sống tử tế và biết chia sẻ với cộng đồng.

Tiếp theo, bài thơ cũng đề cập đến việc không nên hỏi về nguồn gốc hay quê hương của những người hành khất. Câu thơ "Con không bao giờ được hỏi quê hương họ ở nơi nào" gợi lên sự nhạy cảm trong cách ứng xử. Việc tò mò về xuất thân của người khác đôi khi gây tổn thương tâm lý, khiến họ cảm thấy bị xúc phạm và xa lánh hơn. Thay vào đó, hãy dành thời gian lắng nghe và chia sẻ với họ bằng tấm lòng chân thành.

Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng hình ảnh ẩn dụ về việc con chó nhà mình rất hư nhưng vẫn được giữ lại để chăm sóc. Đây là minh chứng cho sự khoan dung và độ lượng của người cha. Dù con chó đã mắc lỗi lầm, ông vẫn quyết định tha thứ và giữ nó bên cạnh để dạy dỗ thêm. Bài học này nhắc nhở chúng ta rằng, ngay cả những sai lầm nhỏ nhất cũng cần được sửa chữa và học hỏi từ đó.

Tổng kết lại, bài thơ "Dặn con" của Trần Nhuận Minh mang đến cho chúng ta những bài học quý giá về lòng nhân ái, sự đồng cảm và trách nhiệm đối với xã hội. Nó khẳng định vai trò của gia đình trong việc giáo dục con cái trở thành những công dân tốt, biết yêu thương và giúp đỡ mọi người xung quanh.